“حرم” در فرهنگ اسلامی مکان یا زمانی مقدس است و بسیاری از امور مباح در شرایط دیگر در آن (حرم) ممنوع و حرام است. مفهوم و حکمت این محدودیت ها که در آداب و احکام مربوط به حرم وضع شده ، در چهارچوب انسان شناسی و هستی شناسی دینی قابل درک است. حرم ارائه دهنده الگویی از جامعه آرمانی است که در آن انسان مُحرم با تمرین در این شرایط و محیط امن به عنوان بارزترین مختصه حرم ، زندگانی خود را به سبک زندگی مطلوب اسلامی نزدیک تر می کند. تجلی این حریم داری در جان انسان مُحرم است که می تواند وی را در فضایی قدسی به عینیت مفهوم حرم برساند. در این مقاله سعی شده است با تبیین ویژگی انسان به عنوان موجودی دو بعدی در ادیان الهی، فلسفه محدودیت ها بر بعد زمینی و حیوانی برای آزاد کردن بعد ملکوتی و آسمانی و نقش حرم در تعالی معنوی انسان مورد توجه قرار گیرد . روش تحقیق در این مقاله توصیفی تحلیلی است و محقق در پی پاسخ به این سوال اصلی است که مفهوم حرم در فرهنگ اسلامی چیست ؟ و فلسفه اتصاف برخی مکان ها و زمان ها و خاندان ها و ... به فرهنگ و تمدن سازی دینی چه بوده است؟ آن چه به عنوان نتیجه می توان به آن اشاره کرد این است که حرم نمونه ای از آرمان شهر اسلامی ثمره و محل رویش انسان است که می توان آن را بهشتی زمینی نامید. مختصات بهشت و بهشتیان نقطه متعالی حرم و اهل حرم در آرمان شهر اسلامی است. انسان کامل و خاندان ها و خانه های مقدس که شاخص ترین آن ها اهل بیت پیامبرند (ع)، محور حرم هستند.
------------------(1362)،گناه عامل دوری انسان از خدا (درس هایی از استاد آیت الله جوادی آملی)،(راه تعالی انسان از دیدگاه قرآن3، مجله جهاد، فروردین، شماره 50، صص 28- 29.
جوهرى، اسماعیل بن حماد (بی تا)، الصحاح، مصحح: احمد عبد الغفور عطار، بیروت: دار العلم للملایین.
خمینی ، روح الله (1387)، شرح چهل حدیث، قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد(1374)، مفردات الفاظ قرآن، تهران: مرتضوى.
رضائی ،علی (1392) ،کتاب سیر وسلوک( طرحی نو در عرفان عملی شیعی) ، تهران: انتشارات موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی.
ساروخانی، باقر،(1370) ،دایره المعارف علوم اجتماعی، تهران: کیهان.
سهروردی ، شهاب الدین،(1364)، عوارف المعارف، ترجمه ابو منصور عبد المومن اصفهانی ، به اهتمام قاسم انصاری، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1366)، تفسیر القرآن الکریم، ج1، تصحیح: محمد خواجوی، قم : بیدار.
شهید ثانی، (1391)، ترجمه شرح لمعه، علی شیروانی و محمد مسعود عباسی، قم: دارالعلم.
طباطبایی، محمد حسین (بی تا)، المیزان فی تفسیر القرآن، المجلد الاول، بیروت: موسسه العلمی للمطبوعات.
طوسی ،محمد بن حسن (1400ق)، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت: دار الکتب العربی.