واکاوی روایت خواجه اباصلت از امام رضا (ع) مبنی بر عدم جسمانیت عرش خداوند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 طلبه سطح 4 حوزۀ علمیه قم و مدرس معارف اسلامی دانشگاه خلیج فارس

2 طلبه سطح 4 حوزه علمیه قم و دکترای فقه و مبانی حقوق دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

شناخت «حقیقت عرش » همواره از مسائل پیچیده و پر اهمیت برای دانشمندان و صاحبان علم و معرفت بوده است، که علت آن آیات شریفه قرآن مانند: «الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى‏» (طه، 5)، و روایات مرتبط است که به صراحت از عرش سخن گفته است. لذا اندیشمندان دینی از جمله مفسران و متکلمان در این باره به فحص و جستجو پرداخته‌اند. هدف از این پژوهش این است که با بررسی مفهوم حقیقی عرش، با توجه به نیاز به شناخت آن در حوزه جهان شناسی و خدا شناسی و معارف الهی، درصدد پاسخی روشن به برخی ابهام‌ها مانند تفکر مشبهه و مجسمه است که در این موضوع وجود دارد.
روش تحقیق کتابخانه‌ای و تحلیلی است و دستاورد پژوهش با توجه به احادیث امام رضا (ع) خصوصا روایت خواجه اباصلت از امام رضا (ع)، این است که عرش الهی جسم نیست و حقیقتی مستقل و از جنس حقایق غیبی و در مرتبه عوالم مجردات است و مراد از حقیقت عرش، جایگاهِ تدبیر و مدیریت و ربوبیت الهی، و مقامی‌ است‌ که منشأ صدور احـکام عـالم بوده و همه اوامر الهی به سوی آن منتهی می‌شود، و عرش، علم الهی نیز به شمار می رود.

کلیدواژه‌ها