داریوش مطلبی؛ مهدی علیپور حافظی
چکیده
هدف پژوهش ترسیم شبکه‌های علمی پژوهش‌های حوزة موضوعی امام رضا (ع) است که با رویکرد علم‌سنجی و با استفاده از تحلیل هم‌رخدادی واژگان و تکنیک تحلیل شبکه‌ای به روابط مفهومی آثار پژوهشی شناسایی شده ...
بیشتر
هدف پژوهش ترسیم شبکه‌های علمی پژوهش‌های حوزة موضوعی امام رضا (ع) است که با رویکرد علم‌سنجی و با استفاده از تحلیل هم‌رخدادی واژگان و تکنیک تحلیل شبکه‌ای به روابط مفهومی آثار پژوهشی شناسایی شده است. برای تحلیل مقاله‌ها، کتاب‌ها و پایان‌نامه‌های این حوزه از نرم‌افزارهای راورماتریس، یو.سی.آی.نت و نت.دراو استفاده شد. جامعة آماری پژوهش را 4372 اثر پژوهشی مرتبط با امام رضا (ع) شامل 2423 کتاب، 1305 مقاله و 644 پایان‌نامه تشکیل داده است. برای ترسیم نقشه‌های هم‌رخدادی از نرم‌افزار راورماتریس استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که بنیاد بین‌المللی فرهنگی هنری امام رضا (ع)، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، آستان قدس رضوی سازمان‌های فعال در تولید آثار با محوریت موضوعی امام رضا (ع) هستند و عمدة آثار را آقایان منتشر کرده‌اند. نویسندگان نخستین کنگرة جهانی حضرت رضا (ع)، محمد بن علی ابن بابویه و محسن صادقی از محبوب‌ترین نویسندگان در زمینه موضوعی امام رضا (ع) هستند. انتشارات انصاری، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی و دانشگاه پیام نور با داشتن بیشترین میزان مرکزیت درجه از محبوب‌ترین سازمان‌ها و مؤسسه‌ها در انتشار آثار هستند. همچنین به ترتیب موضوعات امام، اهل بیت، زائرسرا، و آستان قدس رضوی از محبوب‌ترین موضوعات هستند. نتایج پژوهش حاکی از مشارکت 3814 پدیدآورنده، 1238 دانشگاه یا موسسه در انتشار 12936 اثر است. همکاری کم نهادهای علمی پژوهشی حوزه‌های دینی مثل حوزه‌های علمیه و مشارکت پایین طلاب در تولید و انتشار آثار پژوهشی شایسته توجه جدی است. رشتة زبان و ادبیات فارسی بیشترین مشارکت را در تولید آثار دربارة امام رضا (ع) دارد.
