کریم خان محمدی؛ ندا اثنی عشران
چکیده
نیمی از جوامع بشری را زنان تشکیل میدهند؛ در حالی که در گذشته به دلایل سنتی زنان از حضور اجتماعی محروم بوده و درجه دوم محسوب میشدهاند؛ بنابراین کنشهای اجتماعی زنانه معنادار ...
بیشتر
نیمی از جوامع بشری را زنان تشکیل میدهند؛ در حالی که در گذشته به دلایل سنتی زنان از حضور اجتماعی محروم بوده و درجه دوم محسوب میشدهاند؛ بنابراین کنشهای اجتماعی زنانه معنادار است. علاوه بر این، زنان تربیت فرزندان را بر عهده دارند و در «اجتماعی شدن» نسل آینده نقش بیشتری نسبت به مردان خواهند داشت. از جمله کنشهای اجتماعی زنان، کنشهای مذهبی است. همواره زنان به لحاظ باور و رفتار، مذهبیتر از مردان هستند و در اماکن مذهبی نیز بیشتر مشاهده میشوند. از این حیث مطالعه «زیارت زنانه» اهمیت دارد. در این مقاله، با رویکرد پدیدارشناختی و با بهرهگیری از فنون مشاهده، مصاحبه و بررسی اسناد زیارت بانوان در حرم امامزاده محسنبنموسیبنجعفر(ع) که به دلیل انتساب به امام رضا (ع)، با استقبال زیادی مواجه شده، مورد بررسی انسانشناختی قرار گرفته است. طبق نتایج به دست آمده، زیارت در «تجربۀ زیسته» زنان به لحاظ معنای مندرج و خودآگاه، کارکردهای «حاجتخواهی»، «التیام و تشفی»، «تکلیفمداری»، «جایگزینی نمادین»، «تبادل مادی»، «خودشکوفایی»، «همبستگی غیابی» و «تشکر» را در بر میگیرد و بر اساس معناکاوی محقق با رهیافت اتیک (etic) متضمن معانی «تقدسبخشی»، «ایدئالگرایی»، «همذاتپنداری»، «کسب تجربۀ دینی»، «اندماج انگیزشی» و «ابطالناپذیری» است.