1
استادیار فلسفه وکلام اسلامی دانشگاه امام صادق(ع)
2
دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه امام صادق(ع)
چکیده
رجعت یکی از آموزه‌های مهم شیعه دوازده امامی به شمار می‌آید که اعتقاد به آن از ضروریات مذهب امامیه است. نداشتن درک صحیح از معنای رجعت، از یک سو موجب شده است که در طول تاریخ درباره این آموزه بدبینی‌هایی ایجاد و در پی آن اتهامات قابل تأملی متوجه این مذهب شده تا جایی که به‌عنوان مثال می‌توان به روایات بسیار زیادی در کتب روایی عامه اشاره کرد که به خاطر وجود یک شیعه در سلسله راویان حدیث، آن هم تنها به دلیل اعتقاد به رجعت، از حیز اعتبار ساقط شده است. از سوی دیگر منجر به اشکالاتی درباره این آموزه شده است که اساساً خارج از موضوع بحث است و لطمه‌ای به این اعتقاد نخواهد رساند. صرف نظر از انتقادات برون مذهبی به این اعتقاد امامیه، در درون مذهب و بین علمای شیعی نیز ضمن اعتقاد اجمالی به اصل آموزه، تفاوت‌هایی در تبیین آن قابل مشاهده است. اگر چه تعداد معتقدان به آموزة رجعت، به‌عنوان حادثه‌ای در هنگام ظهور حضرت ولیّ عصر (عج) و بازگشت اموات به دنیا بسیار بیشتر از مخالفان این تبیین است درعین حال هستند کسانی که رجعت را به معنای بازگشت حکومت به خاندان اهل‌بیت(ع) در عصر ظهور به شمار می‌آوردند و زنده شدن اموات و بازگشت ایشان به این جهان را مقبول نمی‌دانند. تبیین صحیح و کامل مفهوم رجعت از منظر مذهب امامیه، ذکر ثمرات اعتقاد به آن و به ویژه آشکار‌سازی عقیم بودن این اشکالات وارد شده از سوی مخالفان، از جمله مسائلی است که محقق ساختن آن، هدف پژوهش حاضر را معین می‌کند.شیوه پژوهش مبتنی بر روشی روایی - کلامی با تکیه بر احادیث وارد شده از ائمة اهل‌بیت به ویژه امام رضا(ع) است.
)