نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
2 دانش آموخته دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
چکیده
متیو لیپمن برنامة کاربردی فلسفه برای کودکان (فبک) را به عنوان یک برنامة آموزشی در اوایل دهۀ 1970 مطرح کرد و با همّت و اندیشۀ وی به‌تدریج تکامل یافت، چنانکه استقبال کودکان و معلّمان به عنوان مخاطبان آن، سبب گسترش این برنامه در جامعۀ آمریکا و دیگر جوامع اروپایی، آفریقایی و آسیایی شده‌است. تفکّر چندبُعدی شامل تفکّر خلاق، مراقبتی، انتقادی و مشارکتی است که لیپمن و همکاران وی برای پرورش ذهن پرسشگر و چالشی در مخاطب (کودک و نوجوان) تبیین و تعریف کرده‌اند. روایت‌های برگرفته از زندگی اسوه‌های مذهبی بازدهی ارزشمندی برای بومی‌سازی گونه‌های تفکّر، زمینه‌های مفاهیم و پرسش‌های فلسفی و ذهنی آن دارد؛ بنابر این، روایت‌های دینی و مذهبی به استناد عناصر فانتزی (شگرف و شگفت)، شخصیت‌هایی انتخابی و الگوهایی ارزنده می‌تواند معیاری خوب در اجرای برنامۀ فلسفه برای کودکان باشد. پژوهش حاضر گونه‌های تفکّر را در مجموعة حکایت‌های «مثل امام رضا (ع) باش» از حسین میرزایی بر پایۀ تفکّر چندبعدی لیپمن با رویکردی توصیفی- تحلیلی بررسی کرده‌است. دستاورد پژوهش حاکی است که این حکایت‌ها محرکی قوی برای کندوکاو فلسفی هستند و ظرفیت لازم را برای تبیین مفاهیم و پرسش‌های فلسفی و ذهنی دارند، چنانکه تبادل اندیشه و مهارت‌های فکری و استدلالی یا تفکّر انتقادی و خلاق از مهم‌ترین و برجسته‌ترین گونه‌های تفکّر در مجموعة حکایت‌های «مثل امام رضا (ع) باش» هستند.
کلیدواژه‌ها
)