نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشیار گروه زبان وادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم، قم، ایران
چکیده
محمد بن حسن حُر عاملی از علمای شیعه قرن یازدهم هجری و یکی از چهره‌های بزرگ روایی است که در نقل احادیث اهل بیت (ع) مقام والایی دارد. وی در این خصوص کتاب «وسائل الشیعه» را تألیف کرد که در موضوع خود مرجع مهمی به شمار می‌آید. شیخ عاملی در علوم عقلی و نقلی صاحب نظر بود وتألیفات گران‌سنگی را از خود به یادگار گذاشته است. شهرت حُر عاملی در نقل احادیث بر سایر تألیفات او سایه افکند و دیگر آثار خود را تحت الشعاع این علم قرار داد. یکی از خلاقیت‌های هنری این عالم بزرگ طبع شعری اوست که در دیوان 15 هزار بیتی وی کاملاً متجلی است. مهم‌ترین موضوع دیوان حُر مدح و رثای خاندان نبوت است. نسخة خطی این دیوان سرشار از ذکر اهل بیت(ع) است که با بیان زیبای شاعر سروده شده است. از آنجا که این دیوان تا کنون منتشر نشده، ضرورت معرفی و شناسایی محتوای ارزشمند این اثر دو چندان شده است. از میان صدها قصیدة دینی وآیینی این دیوان تنها یک قصیده وجود دارد که مختص مدح امام رضا(ع) است. این سروده دارای نکات ارزشمندی است که بیان آن اهمیت ویژه‌ای دارد. این مقالة با بهره‌گیری از روش توصیفی تحلیلی سعی می‌کند ویژگی‌های فنی این قصیده را شناسایی و محتوای روایی و ادبی آن را تحلیل کند. یکی از نتایج این پژوهش شناخت بُعد استدلالی شاعر در به‌کارگیری دلایل عقلی و نقلی در این قصیده بوده که این رویکرد در مدیحه‌سرایی‌های حُر با محوریت اهل بیت(ع) کاملاً مشهود است.
کلیدواژه‌ها
)