نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• طاهره محقق ¹
• علی اله بداشتی ²

¹ دانشجوی دکترای کلام اسلامی دانشگاه قم

² استاد گروه فلسفه وکلام اسلامی دانشگاه قم

چکیده

اعتقاد به معاد و بازگشت به جهان دیگر از باورهای مسلّم پیروان ادیان الهی است و در ادیان غیر الهی نیز نمونه هایی از باور به زندگی پس از مرگ مشاهده می شود. پژوهش حاضر سیره و سخنان امام رضا(ع) را با رویکردی نو؛ یعنی توجه به باورهای پایه ای در حیطه معاد موردبررسی قرار داده است تا به این پرسش پاسخ دهد که آیا روش های امام رضا(ع)در مناسبات با مخاطبان مهندسی شده و نظام مند بوده است یا بر اساس اقتضائات و شرایط عمل کرده اند؟ و آیا روش ایشان قابلیت تعمیم در عصر حاضر را دارد؟ سیره و سخنان عالم آل محمد(ص) در اصلاح و تحکیم باور به معاد به روش تحلیلی بررسی و حاصل پژوهش این است که روش‌های موعظه، تذکر و نصیحت به اصحاب و دیگر مراجعه‌کنندگان برای آمادگی معاد و بشارت به نعمت‌های بهشتی و انذار از عذاب آخرت به هدف آگاهی‌بخشی در سخنان حضرت همواره ثابت است. ترکیب و به کارگیری هم‌زمان از چندین روش فطری- شهودی، عقلی- استدلالی، حسی- تجربی و قرآنی- روایی، استفاده از باور(میل به نجات) و ابزار مشترک(فطرت و عقل) و استناد به کتب مقدس در انتقال معارف به مخاطبان در گفتگوها و مناظرات از نوآوری‌های روشی حضرت است و می توان ادعا کرد، روش های حضرت قابلیت تعمیم پذیری در قرن حاضر را دارد.

کلیدواژه‌ها

• امام رضا (ع)
• معاد باوری
• روش عقلانی
• روش نقلی
• تحکیم