نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق(ع)

2 استادیار پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات

چکیده

یکی از مهم‌ترین وظایف ائمه اطهار(ع) ترویج معارف دین اسلام، بسترسازیبرای تعمیق این ‏معارف و تربیت جامعة اسلامی برای نیل به کمال و سعادت است. بی‌شک این راهبرد از طریق اقدام‌های متعددی انجام می‌شده که یکی از آنها، آموزش ‏دعا و ترویج آن به مناسبت‌های مختلف در راستای ایجاد سبک زندگی اسلامی در میان افراد جامعه است.‏در این مقاله تلاش بر این است تا با مطالعة روشمند و تحلیلی گزاره‌های بیان‌شده در ادعیة امام رضا(ع)، نقش و ‏کارکردهای این ابزار دینی و فطری در راستای تربیت افراد جامعة اسلامی، بازشناسی و استخراج شده و مُدل ‏کلی و شیوه‌های تربیتی مدنظر آن امام(ع)، برای چگونگی هدایت افراد و جامعة اسلامی، که همان تحقق سبک زندگی اسلامی است، تبیینشود.‏ بدین منظور با استفاده از روش تحلیل‌محتوا، در ابتدا قالب‌های بیانی و ‏جهت‌گیری‌های هر یک از ادعیة رضویه استخراج و طبقه‌بندی موضوعی‌شده و سپس به تجزیه و تحلیل آنها پرداخته‌ایم تا نظام حاکم بر این ادعیه را شناسایی کرده و به کشف راهکارهای تربیتی و بومی‌سازی آنها در نظام آموزشی جامعه و ترویج سبک زندگی اسلامی نائل شویم.

کلیدواژه‌ها

قرآن مجید.
اربلی، علی‌بن عیسی، (1381ق). کشف الغمه فی معرفه الائمه. تعلیق هاشم رسولی، تبریز: مکتبه بنی‌هاشم.
استراوس، آنسلم، جولیت کوربین، (1384). اصول روش تحقیق کیفی: نظریة مبنایی، رویه‌ها و شیوه‌ها. مترجم بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی.
باردن، لورنس، (1375). تحلیل محتوا. مترجم ملیحه آشتیانی و محمد یمنی‌دوزی، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
جانی‌پور، محمد، (1391). قدرت نرم و دفاع مقدس. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
حرعاملی، محمد‌بن حسن‌بن علی، (1387).تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة. چاپ پنجم، قم: مؤسسه آل‌البیت.
خمینی، روح‌الله، (1378). صحیفه نور.‌ تهران: مرکز نشر و حفظ آثار امام خمینی(ره).
راغب‌اصفهانی، حسین‌بن محمد، (1412ق).المفردات فی غریب القرآن. تصحیح صفوان عدنان داودی، بیروت: دارالعلم.
 
راوندی، قطب‌الدین، (1409ق). الخرائج و الجرائح. قم: موسسة امام مهدی(عج).
صدوق، محمّدبن علی‌بن بابویه، (1363). عیون أخبار الرضا.قم: جهان.
صدوق، محمدبن علی‌بن بابویه، (1413ق). من‏لایحضره‏الفقیه. قم: جامعة مدرسین.
طباطبایى، سید محمدحسین، (1374). المیزان فى تفسیرالقرآن. مترجم سیدمحمدباقر موسوى همدانى، قم‏: انتشارات اسلامى جامعة‏ مدرسین حوزة علمیه.
طبرسی، فضل‌بن حسن، (1390ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (مجمع البیان لعلوم القرآن). چاپ چهارم، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
طبرسی، فضل‌‌بن ‌حسن، (1358). اعلام الوری بأعلام الهدی. قم: آل‌البیت(ع) لتحقیق التراث.
فیروزان، توفیق، (1360). روش تحلیل‌محتوا. تهران: آگاه.
کریپندورف، کلوس، (1378). مبانی روش‌شناسی تحلیل‌محتوا. مترجم هوشنگ نائینی، تهران: روش.
کلینی، محمد، (1377ق).الکافی. به کوشش علی‌اکبر غفاری، تهران: اسلامی.
کیوی، ریمون و لوک وانکامپنهود، (1381).روش تحقیق در علوم اجتماعی.مترجم عبدالحسین نیک‌گهر، چاپ ششم، تهران: توتیا.
مفید، محمد‌بن محمد‌بن النعمان، (1413ق). الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد. قم: آل‌البیت.
موحدابطحی، سید محمدباقر، (1378). الصحیفة الجامعة لادعیة علی بن موسی الرضا(ع) و ابنائَه الاربعة. قم: امام الهادی.
مهدوی‌کنی، سعید، (1387). «مفهوم سبک زندگی و گسترة آن در علوم اجتماعی». تحقیقات فرهنگی، تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی، شمارة 8: 50-34.
نوری، میرزاحسین، (1408ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. بیروت: آل‌البیت.
هندی، ل.بی و دیگران، (1383). اوقات فراغت و سبک‌های زندگی جوانان. مترجم فرامرز ککولی دزفولی و مرتضی ملانظر، تهران: سازمان ملی جوانان.
هولستی، اُل. آر، (1373). تحلیل‌محتوا در علوم اجتماعی و انسانی. مترجم نادر سالارزاده امیری، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
یاوری، وحید، جانی‌پور، محمد، (1388). تصویرسازی از آینده از منظر شهدای انقلاب اسلامی. تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی با همکاری مرکز تحقیقات علوم انسانی اسلامی دانشگاه امام صادق(ع).
Adler, a.(1956).The Individual Psychology of Alfred Adler. Newyork: Basic Books Inc. American Heriage Dic.