نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستان

3 کارشناس ارشد علوم قرآن وحدیث دانشگاه سیستان وبلوچستان

چکیده

اسلامیسازی روشها و نظریههای علوم انسانی و تجربی، از نقطهنظرات بیش از دو دهة مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) بوده است.
از آنجاکه عصر امامرضا (علیهالسلام) با جولان جریانهای انحرافی مشهور است، شیوة ارتباطی حضرت (علیهالسلام) آموزههای نادری را در علم ارتباطات عرضه میکند که ضابطهمند است. بر این اساس، با جستاری در ارتباطات ایشان در مواجهه با فرقههای انحرافی، با بیان مدل پیشنهادی، گامی بهسوی نظریه ارتباطات اسلامی برداشته شده است.
این تحقیق با هدف رویکردشناسی ارتباطات امامرضا (علیهالسلام) در مواجهه با جریان زیدیه و به روش تحلیلیـتوصیفی با رویکرد میانرشتهای، به ارائه روش ارتباط صحیح با این فرقه پرداخته است. نتیجه تحقیق نشان میدهد رویکرد جذبی بیشترین درصد را بهخود اختصاص میدهد و سایر رویکردها از جمله: تهاجمی، دفعی، استحفاظی، تدافعی و انفعالی، جایگاه بعدی را در مدل پیشنهادی دارا هستند.

کلیدواژه‌ها

ـ قرآن کریم.
ـ امیر پور، مهناز ؛ بهرامیان، شفیع. (1392). مبانی کلی نظریههای ارتباطجمعی. تهران: قدیانی.
ـ ابن‎بابویه، ابوجعفر محمدبن‎علی. (بی تا-الف). عیون اخبارالرضا (ع). مترجم: محمدتقی نجفی. تهران: انتشارات نور.
ـ ـــــــــــــــــــــــــ . (1385ق). عللالشرایع. مترجم: محمدصادق بحرالعلوم. نجف: مکتبه‎الحیدریه.
ـ ـــــــــــــــــــــــــ . (بی تا-ب). الامامة و التبصرة من الحیرة. قم:مدرسه الامام المهدی(عج).
ـ ابن شهرآشوب، محمدبن‎علی. (1379ق). مناقب آل ابیطالب. تصحیح: رسول محلاتی. قم: انتشارات علامه.
ـ اربلی، ابوالحسن علی‎بن‎عیسی‎بن ابی‎الفتح. (1405ق). کشف الغمّة فی معرفة الائمة. مترجم: هاشم رسولی. تبریز: مکتبة بنی‎هاشم.
ـ الهی‎زاده، محمدحسین و همکاران. (1385). درسنامه تدبر در سیره تمدن ساز اهل بیت (ع). مشهد: آستان قدس رضوی.
ـ اللیثی، سمیره مختار. (1385). مبارزات شیعیان در دوره نخست خلافت عباسی. مترجم: سیدکاظم طباطبایی. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
ـ آزاد ارمکی، محمدتقی. (1392). نظریههای کلاسیک جامعهشناسی. تهران: انتشارات سمت.
ـ بابایی، محمدباقر. (1389). مهندسی مدیریت در فرهنگ علوی. تهران: دانشگاه جامع امام حسین (ع).
ـ  بشیر، حسن و همکاران. (1396). نظریه پردازی درباره ارتباطات میان فرهنگی. دو جلدی. تهران:انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
ـ  بشیر، حسن. (1395). دیپلماسی گفتمانی تعامل سیاست فرهنگ و ارتباطات. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
ـ  ــــــــــــ . (1391).«رویکردهای اجتماعی در گفتمان روایی امام صادق(ع)». در کتاب ابعادشخصیت و زندگی امام صادق(ع). احمد پاکتچی. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
ـ پاکتچی، احمد. (1392). ابعاد شخصیت و زندگی امامرضا (ع). تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
ـ جعفری، سید حسین. (1359). تشیّع در مسیر تاریخ. مترجم: سیدمحمدتقی آیت‎اللهی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
ـ جعفریان، رسول. (1368). تاریخ تشیّع در ایران. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
ـ  ــــــــــــــ . (1386). تاریخ تشیّع. تهران: انتشارات علم.
ـ حسینی عاملی، جعفرمرتضی. (1365). زندگانی سیاسی امامرضا (ع): «الحیاة السیاسیة للامام الرضا (ع)». قم : دفتر انتشارات اسلامی.
ـ حکیمی، محمد. (1388). معیارهای اقتصادی در تعالیم رضوی. قم: بوستان کتاب.
ـ خاکپور، حسین و همکاران. (1393)؛ «نقش مدیریت امام رضا (ع) بر جامعه شیعه». فصلنامه فرهنگ رضوی. ش8.صص: 56-31.
ـ خانمحمدی، کریم ؛ یوسفی، محدثه. (1393). «سیره ارتباطی امام‎رضا (ع) از مدینه تا مرو». فصلنامه فرهنگ رضوی. ش8.صص: 135ـ 105.
ـ خیاط، علی؛ جانفزا،علی.(1395). مهارتهای ارتباط موثر در سیره رضوی. مشهد: آستان قدس رضوی.
ـ درخشه، جلال ؛ حسینی فائق، سیدمهدی. (1391). سیاست و حکومت در سیره امامرضا (ع). مشهد: بنیاد بین‎المللی فرهنگی هنری امام‎رضا (ع).
ـ سعیدی گراغانی، (1392). مدیریت فرهنگی امام‎رضا (ع).  پایان نامه کارشناسی ارشد، زاهدان: دانشگاه سیستان و بلوچستان.
ـ شجاعی، محمد. (1391). فرد و جامعه متعالی در کلام امامرضا (ع). قم: محیی.
ـ شریعت نژاد، حسین. (1387). فرقههای کلامی عصر امامرضا (ع). مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
ـ شهرستانی، محمدعبدالکریم. (1395). الملل و النحل. مترجم: جلال حسینی بدخشانی. تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
ـ صفری فروشانی ، نعمت الله ؛ بختیاری، زهرا. (1390). رفتارشناسی امامرضا (ع) و فرقههای درونشیعی. چاپ دوم. مشهد: آستان قدس رضوی.
ـ صفری فروشانی، نعمت‎الله. (1391). خورشید شب. مشهد: آستان قدس رضوی.
ـ طبرسی، احمدبن‎علی. (1413ق). الاحتجاج علی اهل اللجاج. تحقیق: ابراهیم بهادری و محمد هادی. تهران: دارالاسوه.
ـ طوسی، ابی‎جعفر محمدبن‎حسن. (1390ق). الاستبصار فیما اختلف منالاخبار. مترجم: حسن‎الموسوی الخرسان. تصحیح: محمد الاخوندی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
ـ ــــــــــــــــــــــــــ . (1351). الفهرست. به‎کوشش: محمود رامیار. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
ـ عطاردی، عزیزالله. (1406ق). مسندالامام الرضا (ع). مشهد: آستان قدس رضوی.
ـ ــــــــــــــــ . (1397ق). آثار و اخبار امامرضا (ع).  تهران: کتابخانه شهید صدر.
ـ فرمانیان، مهدی. (1386). درسنامه تاریخ و عقاید زیدیه. قم: ادیان.
ـ فضل‎الله، محمدجواد (1384). تحلیلی از زندگانی امامرضا (ع). مترجم: محمدصادق عارف. مشهد: بنیاد پژوهش‎های اسلامی.
ـ قطب‎الدین راوندى، سعیدبن‎هبةالله. (1378). جلوه‏هاى اعجاز معصومین (ع).چاپ دوم. قم: دفتر انتشارات اسلامی .
ـ کارخانه، علی. (1392). سیره سیاسی امامرضا (ع) و تحلیل مسئله ولایتعهدی. قم: بوستان کتاب.
ـ کلینی، محمدبن‎یعقوب. (1389). اصول کافی. مترجم: سیدجواد مصطفوی. تهران: نشر فرهنگ اهل بیت (ع).
ـ ــــــــــــــــــ .(1365). اصول کافی. مترجم: علی‎اکبر غفاری. تهران: دارالکتب‎الاسلامیه.
ـ لیتل جان، استیفن. (1384). نظریههای ارتباطات. مترجم: سیدمرتضی نوربخش و سیداکبر میرحسینی. تهران: جنگل.
ـ محبی‎پور، صغری. (1384). نقش امامرضا (ع) در حدیث شیعه. مشهد: آستان قدس رضوی.
ـ محسنیان‎راد، مهدی. (1374). ارتباطشناسی. چاپ دوم. تهران: سروش.
ـ محمدی ری‎شهری، محمد. (1394). گزیده حکمتنامه رضوی. مترجم: حمیدرضا شیخی. قم: دارالحدیث.
ـ مروج طبسی، محمدجواد. (1393). حکمتهای رضوی. مترجم: عباس پورعبادی. قم: معروف.
ـ مسعودی، ابوالحسن علی‎بن‎حسین. (1347). مروج الذهب و معادن الجوهر. مترجم: ابوالقاسم پاینده. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
ـ مشکور، محمدجواد. (1367). ترجمهالفرق الشیعه نوبختی. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
ـ مصلایی پور،عباس؛ سلیمی،مریم.(1392).«اصول مناظره و آزاد اندیشی با تکیه بر مناظرات امام رضا علیه السلام». فصلنامه فرهنگ رضوی.شماره3.صص:114-87.
ـ مؤسسه قدر ولایت. (1393). چگونه رفتار کنیم. تهران: مؤسسه قدر ولایت.
ـ مهدوی، هادی. (1395). روانشناسی ارتباط در جمعآوری اطلاعات انسانی. تهران: دانشگاه اطلاعات و امنیت ملی.
ـ میرحسینی، یحیی. (1392). مناسبات دوسویه امامرضا (ع) و زیدیه. تهران: دانشگاه امام صادق، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
ـ هیبلز، سارا و ال.ویور، ریچارد. (1392). ارتباط مؤثر. مترجم: عباس بهزادی‎مقدم و همکاران. مشهد: فرا اندیش.