1
دانشجوی دکترای روانشناسی تربیتی، دانشگاه تبریز و عضو باشگاه پژوهشگران جوان ونخبگان دانشگاه آزاد اسلامی تبریز
2
دانشجوی دکترای روانشناسی تربیتی، دانشگاه تبریز
چکیده
مناظره گفتگویی برای ایجاد فهم مشترک و درک متقابل توأم و یکی از شیوه های مطلوب و مؤثر برای تبیین و نشر معارف الهی است که انبیا و ائمۀ معصومین (علیهمالسلام) در مواجهه با آرا و اندیشه های مخالفان ادیان الهی از آن بهره می جستند. بهدلیل شرایط فرهنگیـسیاسی و تضارب آراء که در دوران ولایتعهدی امامرضا (علیهالسلام) روی داد، ایشان برای جلوگیری از تحریف اسلام، مناظره هایی با دانشمندان و بزرگان فرقه های مختلف داشتند. حضرت در این مناظرهها با رعایت اصول و دوریجُستن از آفتها و آسیبهایی که مانع اثرگذاری و ثمربخشبودن مناظره می شود، گفتگو را تا روشنشدن حقایق و حصول نتیجه ادامه داده اند. هدف پژوهش حاضر آسیب شناسی مناظره بر اساس الگوی مناظرات امامرضا (علیهالسلام) است. پژوهش با استفاده از روش توصیفیـتحلیلی و بررسی منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی، آسیبهای مناظره را با استناد و تحلیل فرایند و محتوای مناظرات امامرضا (علیهالسلام) شناسایی کرده است. آسیبهای مناظره به دو صورت کلی است: آسیبهای علمی (شامل مغالطه در بحث، تکیه بر اصول غیرمشترک، نداشتن نظم و ساختار در بحث و ...) و آسیبهای اخلاقی (شامل عدول از انصاف، تعصب و تقلید، ارزیابی شخصیت طرف و ...). نتایج پژوهش نشان داد امامرضا (علیهالسلام) با رعایت اصول مناظره و دوریجستن از آسیبهای آن، روند مناظره را طی کرده و سعی در هدایت و روشنگری مخاطب داشتهاند و همیشه نیز در میدان مناظرات پیروز می شدند.
)