1
کارشناس‌ارشد فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد
2
استاد فلسفه و حکمت اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
در این مقاله، میزان تطبیق اهداف مبارزاتی امام رضا(ع) با انبیا(ع) پیگیری می‌شود. مبارزه‌های پیامبران(ع) علیه چهار عامل اصلی طاغوت، جهل، خرافه و بیعدالتی و ستم بود. این مطالعه نشان می‌دهد که جهت‌گیریهای امام رضا(ع) نیز دقیقاً در راستای مبارزه با این عوامل است. نشر معارف دین و مبارزه در سکوت، افشاگری علیه حکومت و پیشنهاد راهکار خلاصی برای شیعیان زندانی، از شیوه‌های مبارزة ایشان علیه حکومت هارون و مأمون بود. امام هشتم(ع) همچنین با پرهیز از پذیرش خلافت و برخورد قاطع و صبورانه در تدوین شرایط پذیرش ولایتعهدی و شرکت در مناظره‌ها، نماز عید فطر و طلب باران، ضمن دخالت نکردن در کشورداری، با حکومت مأمون جنگیدند. همچنین افشاگری نسبت به ظلمهای هارون و مأمون و تلاش در آزادسازی شیعیانی که بی‌گناه اسیر بودند و تدوین شرایطی خاص برای پذیرش ولایتعهدی نمایانگر مبارزه‌های ایشان با بیعدالتی است. حضور در مناظره‌های علمی، راه‌اندازی کلاس‌های معارف، تربیت شاگردان و نشر تعالیم اسلامی، از تلاش‌های امام رضا(ع) در مبارزه با جهل بود. ارائة استدلال‌های عقلی محکم علیه الوهیت عیسی(ع) و مبارزه با غالیانی که اهل بیت(ع) را همتای خدا می‌دانستند، نمونه‌هایی از مبارزة ایشان با خرافه و موهوم است.
)