نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت بازرگانی دانشگاه پیام نور .تهران. ایران

2 استادیار مدیریت دولتی دانشگاه پیام نور،تهران،ایران

3 کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه پیام نور

چکیده

در این پژوهش به بررسی اثر تجربه سازنده زیارت بر مزایای سفر مذهبی زیارتی به واسطه آرامش ذهن، فرار از تجربیات، تجربه منحصر در زمان زیارت، تجربیات تعاملی و تصویر برند پرداخته ‌شده است. تصویر برند مجموعه زیارتی- مذهبی برداشت‌ها و تصوراتی است که از کل موجودیت مجموعه در ذهن زائرین شکل می‌گیرید. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق در زمره تحقیقات توصیفی پیمایشی قرار می‌گیرد. جامعه آماری پژوهش، گردشگران مشهد مقدس (بارگاه ملکوتی امام رضا) (ع) است و در مدل این پژوهش 14 متغیر مورد سنجش قرار گرفت که 510 پرسش‌نامه با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده جمع‌آوری شد. تحلیل‌های آماری نیز با استفاده از نرم‌افزار SPSS و Amos انجام ‌شده است. در تحلیل استنباطی داده‌ها از ضریب آلفای‌ کرونباخ و برای تعیین ثبات درونی ابزار آزمون KMO و کرویت بارتلت برای مناسب بودن حجم نمونه و درست بودن تفکیک عامل‌ها و برای تعیین ارتباط علی بین متغیرها از روش مدل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته‌ها پژوهش حاکی از آن است که تجربه سازنده زیارت بر مزایای سفر مذهبی به واسطه آرامش ذهن، فرار از تجربیات، تجربه منحصر در زمان زیارت، تجربیات تعاملی زائران و تصویر برند بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) تأثیرگذار است. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که مزایای سفر گردشگران مذهبی بر وضعیت سلامتی گردشگران تأثیر مثبت و معناداری دارد. نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که گردشگری مذهبی می‌تواند، فرصت‌های مادی، معنوی و فرهنگی زیادی را برای شهرهای مذهبی فراهم کند.

کلیدواژه‌ها

  • قرآن کریم.

    ـ احمدی شاپورآبادی، محمدعلی؛ سبزآبادی، احمد. (1390) «تحلیلی بر ظرفیت‌های توسعه گردشگری مذهبی فرهنگی کلان شهر قم». فصلنامه مطالعات ملی. سال دوازدهم. شماره 46. صص: 83-112.

    ـ آقاجانی، معصومه؛ فراهانی فرد، سعید. (1394). «گردشگری مذهبی و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی: ایران)». فصلنامه سیاستهای راهبردی و کلان. بهار 1394. دوره 3. شماره 9. صص: 43 – 66.

    ـ باقرنیا، آذین؛ احمدیان، رضا. (1393). مبانی گردشگری فرهنگی. تهران: انتشارات تیسا.

    ـ تنکابنی، فرید. (۱۳۷۷). الحدیث (روایات ترتیبی از مکتب اهل بیت b). جلد دوم. چاپ یازدهم. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

    ـ جعفری، سید محمد باقر؛ غفاری، محمد؛ عباسی، احمد. (1397). «شناسایی و مفهوم‌پردازی کیفیت تجربه مذهبی گردشگر (مورد مطالعه: گردشگران خارجی شهر قم)». فصلنامه جغرافیا (برنامهریزی منطقهای). 8(3). صص: 7-29.

    ـ حقیقی کفاش، مهدی؛ ضیایی، محمود؛ جعفری، قاسم. (1385). «اولویت‌بندی عوامل مربوط به توسعه گردشگری درمانی ایران». مطالعات مدیریت گردشگری. 4(11/12). صص: 23-40.

    ـ رحیم‌پور، علی؛ سید حسینی، سید داوود. (۱۳۷۹). سیمای جهانگردی اسلامی. تهران: محیا.

    ـ سلطانی، علی؛ شریف، حمیدرضا. (1394). «رضایت‌سنجی خدمات گردشگری مذهبی با تأکید بر نقش عوامل محیطی، مطالعه موردی حرم شاه‌چراغ شیراز». فصلنامه علمی - پژوهشی پژوهش و برنامهریزی شهری. 6(23). صص: 35-54.

    ـ فیض آبادی، مصطفی جهانگیر؛ وزیری محبوب، سید جمال. (۱۳۹۰). «ضرورت مطالعات آینده‌پژوهی و روش‌های آن در توسعه گردشگری مذهبی». مشهد: همایش میقات الرضا g.

    ـ کروبی، مهدی. (1382). «فرهنگ و گردشگری». مطالعات مدیریت گردشگری. 1(2). صص:21-47.

    ـ مافی، عزت‌الله؛ سقایی، مهدی. (1388). «کاربر مدل MS-SWOT در تحلیل مدیریت گردشگری، مطالعه موردی کلان شهر مشهد». جغرافیا و توسعه. (7)14. صص: 27- 50.

    ـ محلاتی، صلاح‌الدین. (1380). درآمدی بر جهانگردی فرهنگی. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.

    ـ مطهری، حمیدرضا؛ نجفی نژاد، سعید. (1398). «جایگاه حرم مطهر رضوی در سیاست مذهبی صفویان». فرهنگ رضوی. 7(26). صص: 9-35.

    ـ موسوی، میرنجف؛ سلطانی، ناصر؛ باقری کشکولی، علی. (1393). «تحلیلی بر نقش مذهب در توسعة گردشگری مذهبی». پژوهشهای جغرافیای انسانی. 46(4). صص: 825-841.

    ـ مؤمنی، مصطفی؛ صرّافی، مظفر؛ قاسمی‌خوزانی، محمد. (1387). «ساختار و کارکرد گردشگری مذهبی- فرهنگی و ضرورت مدیریت یکپارچه در کلان‌شهر مشهد». فصلنامه جغرافیا و توسعه. 6(11). صص: 13-38.

    ـ نیک‌سرشت، فرامرز؛ کیانی، زهره؛ دلشادخرم آبادی، مرضیه. (1395). «مروری بر نظریه‌های پایه گردشگری سلامت و پزشکی و شناخت تسهیل‌گران گردشگری پزشکی و ویژگی‌های آنان». کنفرانس بینالمللی گردشگری، جغرافیا و باستان شناسی.

    ـ همایون، محمدهادی. (۱۳۹۱). جهانگردی؛ ارتباطی میان فرهنگی: مطالعه تطبیقی الگوی غربی معاصر و الگوی اسلامی. چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).

    • Agapito, D., Oom do Valle, P., & da Costa Mendes, J. (2013). The Cognitive-Affective-Conative Model of Destination Image: A Confirmatory Analysis. Journal of Travel & Tourism Marketing, 30(5), 471-481.
    • Ajit, Kiran, Shinde. (2004). Quest for Good Governance, Contribution Find Potential of Religious Institutions as Stakeholdersh.
    • Bond, N. Packer, J. & Ballantyne, R. (2015). Exploring visitor experiences, activities and benefits at three religious tourism sites. International Journal of Tourism Research 17(5), 471–481.
    • Ali, F. Ryu, K. & Hussain, K. (2016). Influence of experiences on memories, satisfaction and behavioral intentions: A study of creative tourism. Journal of Travel & Tourism Marketing, 33(1), 85–100.
    • Blapp, M. & Mitas, O. (2017). Creative tourism in Balinese rural communities. Current Issues in Tourism, 1–27.
    • Chen, C. F. & Chen, F. S. (2010). Experience quality, perceived value, satisfaction and behavioral intentions for heritage tourists. Tourism Management, 31(1), 29–35.
    • Funk, D. C. & Bruun, T. J. (2007). The role of socio-psychological and culture-education motives in marketing international sport tourism: A cross-cultural perspective. Tourism Management, 28(3), 806–819.
    • Goeldner, R. J. Ritchie and R. McIntosh. (2003). Tourism: Principles, Practices, Philosophies, 8th Ed. New York: John Wiley & Sons.p30-33
    • Huang, C. E. & Liu, C. H. (2018). The creative experience and its impact on brand image and travel benefits: The moderating role of culture learning. Tourism Management Perspectives, 28, 144-155.
    • Hung, K. Yang, X. Wassler, P. Wang, D. Lin, P. & Liu, Z. (2017). Contesting the Commercialization and Sanctity of Religious Tourism in the Shaolin Monastery, China. International Journal of Tourism Research, 19(2), 145–159.
    • Hung, W.L. Lee, Y.J. & Huang, P.H. (2016). Creative experiences, memorability and revisit intention in creative tourism. Current Issues in Tourism, 19(8), 763-772.
    • Kar, Jhikmik, (2009), Religious Tourism: A Case Study of the Greatest Religious & Tourism Industry of Eastern India: Puri in Orissa, Social science research network.
    • Lin, C.H. Morais, D. B. Kerstetter, D. L. & Hou, J.S. (2007). Examining the role of cognitive and affective image in predicting choice across natural, developed, and theme-park destinations. Journal of Travel Research, 46(2), 183-194
    • Loi, L. T. I. So, A. S. I. Lo, I. S. & Fong, L. H. N. (2017). Does the quality of tourist shuttles influence revisit intention through destination image and satisfaction? The case of Macao. Journal of Hospitality and Tourism Management, 32, 115-123
    • Olsen, D. H. and Timothy, D. J. (2006), Tourism, Religion and Spiritual Journeys, NY: Routledge.27
    • Richard G. (2014). Creativity and tourism: The state of the art. Annals of Tourism Research, 38(4):1225-1265.
    • Richards, G. & Wilson, J. (2006). Developing creativity in tourist experiences: A solution to the serial reproduction of culture? Tourism Management, 27(6), 1209–1223.
    • Riss O. Woodhead L (2010), A Sociology of Religious Emotion, oxford,p15
    • Rubio Gil, Angeles & Javier de esteban Curiel; (2008), Religious events as special interest tourism, A Spanish esperience. PASOS, Vol. 6, pp. 419
    • Stylidis, D. Shani, A. & Belhassen, Y. (2017). Testing an integrated destination image model across residents and tourists. Tourism Management, 58, 184-195.