Document Type : Original Article

Authors

1 Professor, Department of Educational Sciences and Psychology, Tabriz University, Tabriz, Iran.

2 Ph.D student of educational psychology, Tabriz University, Tabriz, Iran

Abstract

Recognizing the status of man and studying his various dimensions and characteristics is one of the central issues in the teachings of divine religions, especially Islam and human schools, and many efforts and strategies have been made to reach him for his ultimate bliss based on dignity and esteem. Dignity means honor, esteem and venerable, that is the subject of discussion and confrontation  between Islam and human sciences. The aim of this study was to review the dimensions and effects of human dignity from Imam Riḍā's viewpoint and psychology, using library documents and resources and descriptive-analytic method of content analysis type, to examine the human dignity from the standpoint of both perspectives.
 The results of this study shows that from Imam Reza’s viewpoint, the origin of human dignity is inherent and dependent on the divine spirit and has a spiritual and transcendent orientation, and its aim is to reach the Divine proximity and be the caliph of Allah on the earth, which through the centrality of God's servants, comes from potentiality to actuality. But in psychology, self-esteem is derived from inward and outward factors, its origins are needs (shortcomings), and its purpose is to meet the needs of the material environment and to flourish the human capacity for success and progress.

Keywords

ـ قرآن کریم.
ـ ابن بابویه، ابوجعفرمحمدبن‎علی. (1373). عیون اخبار الرضا(ع). ج1و 2. مترجمان: حمیدرضا مستفید و علی‎اکبر غفاری. تهران: صدوق.
ـ ــــــــــــــــــــــــ . ( 1386ق). علل الشرایع. نجف: مکتب حیدریه.
ـ ابن شعبه، حسن بن علی.(1424ق).تحف العقول. ترجمه صادق حسن زاده. قم: آل علی(ع).
ـ احمدی، محمدسعید. (1393). «تأثیر مهارت‌های ار تباطی با رویکرد دینی بر عزت نفس و سلامت روانی دانش‌آموزان». مجله دانشگاه علوم پزشکی زنجان، س22. ش90. صص:22- 13.
ـ افتخاری، اصغر؛ اسدی، مهدی. (1392). «کرامت انسان در قران کریم و پیامدهای سیاسی و اجتماعی آن». فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، س3، ش1. صص: 48- 29.
ـ بخشی‌ارجنکی، بتول؛ شریفی، طیبه و قاسمی پیر بلوطی، محمد. (1394). «بررسی رابطه بهزیستی روان‎شناختی با نگرش دینی، عزت‌نفس و سرسختی روان‎شناختی با استفاده از مدل‎سازی معادلات ساختاری در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه دولتی شهرکرد». مجله مدیریت ارتقای سلامت. س4. ش3. صص: 69 ـ60.
ـ جانسون، گلن. (1378). اعلامیه جهانی حقوق بشر. مترجم: محمدجعفر پوینده. تهران: نی.
ـ جعفری، محمدتقی. (1370). «حقّ کرامت انسانی». مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی. س21. ش27. صص:98- 77.
ـ جلائیان‌اکبرنیا، علی؛ محمدی، محمدرضا. (1394). «حرمت و کرامت زن در خانواده از نگاه امام رضا (ع)». مجله فرهنگ رضوی. س3. ش12. صص:138- 119.
ـ جوادی آملی، عبدالله. (1366). کرامت در قرآن. چاپ دوم. تهران: رجاء.
ـ ــــــــــــــــ . .(1381).صورت وسیرت انسان درقرآن. ج2 . قم : اسراء..
ـ ــــــــــــــــ . (1384). حق و تکلیف در اسلام. قم: اسراء.
ـ حق‌پناه، رضا (1381). «عزت از منظر قرآن و سنت». مجله الهیات و حقوق. س2. ش4 و 5. صص: 154- 127.
ـ حمیری، عبدالله‎بن‎جعفر. (1413ق). قرب الاسناد. قم: مؤسسه آل البیت(ع) لإحیاء التراث.
ـ خورانی، جواد. (1387). بررسی رابطه بین عزت نفس و متغیرهای دمگرافیک با سازگاری میان فرهنگی دانشجویان مهاجر عراقی در شهرستان ایوانغرب. پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اراک.
ـ راغب اصفهانی، حسین‎بن‎محمّد. (1404ق). معجم مفردات الفاظ القرآن. تهران: دفتر نشرکتاب.
ـ رئیسی، زهرا. (1390). کرامت انسان در اخلاق اسلامی و اخلاق کانت. پایان‎نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه قم، دانشکده الهیات.
ـ رحیمی‌نژاد، اسمعیل. (1390). «نگرش اسلامی به کرامت انسانی». معرفت حقوقی.س1.ش2.صص:113-126.
ـ سیدی‌نیا، سیداکبر. (1386). اصول و مبانی کرامت انسان. ج4. دومین همایش بین‌المللی امام خمینی و قلمرو دین با تاکید بر کرامت انسانی. تهران: چاپ و نشر عروج .
ـ سیف، علی‎اکبر. (1376). روان‎شناسی پرورشی. تهران: آگاه.
ـ سلیمانی ابهری، هادی؛ سلیمانی ابهری، صدیقه. (1393). «موضع علم و قرآن درباره خودپنداره و حرمت خود و تأثیر آن بر سلامتی». مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی زنجان. س22. ش90. صص: 12-1.
ـ سلیمی زارع، مصطفی؛ قاضی‌زاده، کاظم. (1386). «کرامت انسان در پرتو قرآن و روایات». مجله بینات. س14. ش1. صص: 68-95.
ـ سهیلی، هرمز. (1387). رابطه خود شکوفایی با مسئولیت‎پذیری، جایگاه مهار و خلاقیت در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی واحد علوم و تحقیقات اهواز. پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
ـ شعیری، محمد بن محمد.(بی تا). جامع الاخبار. نجف: مطبعة حیدریة.
ـ شفیع‌آبادی، عبدالله. (1392). نظریه‌های مشاوره و روان درمانی. تهران: رشد.
ـ شفیعی، حسن؛ صفاری‌نیا، مجید. (1390). «خودشیفتگی، عزت نفس و ابعاد پرخاشگری در نوجوانان». فرهنگ مشاوره و روان‌ درمانی. س2. ش6 . صص: 121- 146.
ـ شولتز، دوآن پی؛ شولتز، سیدنی ال. (1392). تاریخ روانشناسی نوین. مترجمان: علی‎اکبرسیف و دیگران. تهران: دوران.
ـ شیخ طوسی، محمدبن حسن.(1364). تهذیب الاحکام.ج7.تهران: دارالکتب الاسلامیه.
ـ شیهان، ایلین. (1383). عزت نفس. مترجمان: مالک میرهاشمی و مهدی گنجی. تهران: ویرایش.
ـ صادق‌پور، طیبه. (1386). «کرامت انسان در قرآن». مجله بینات. س13. ش53. صص: 67- 51.
ـ صالحی، حمیدرضا؛ عباسی، محمود. (1390). «کرامت انسانی؛ فصل‎الخطاب اندیشه‎های دینی و تفکرات اخلاقی». فصلنامه اخلاق پزشکی. س5. ش16. صص:78- 39.
ـ طبرسى، احمدبن‎على (1352). احتجاج. مترجم: نظام‎الدّین احمد غفّارحی مازندرانی. تهران: مرتضوی.
ـ طبرسی، فضل‎بن‎حسن. (1352).  تفسیر مجمع البیان. مترجم: احمد بهشتی. قم: مؤسسه انتشارات فراهانی.
ـ ــــــــــــــــــ.(1412ق). جوامع الجامع. ج2. قم: حوزه علمیه.
ـ عاملی، محسن امین. (1403ق). اعیان الشیعه، ج2. مترجم: علی حجتی. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
ـ علم الهدی، سیدامیرحسین؛ شریفی، علی. (1394). «ارتباطات انسانی در فرهنگ رضوی». مجله فرهنگ رضوی. س3. ش11. صص:107-77.
ـ فخارطوسی، جواد. (1382). جایگاه کرامت انسان در شریعت. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. مرکز تربیت مدرس دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
ـ فضل‎الله، محمدجواد. (1366). تحلیلی از زندگانی امام رضا(ع). مترجم: صادق عارف. مشهد: بنیاد پژوهش‎های اسلامی.
ـ قاضی‌زاده، کاظم؛ حسینی، سیدحمید. (1386). مبانی کرامت انسان در آموزه‌های امام علی(ع). مجموعه مقالات دومین همایش بین‌المللی امام خمینی و قلمرو دین با تاکید بر کرامت انسانی. ج4. تهران: عروج.
ـ قاضی‌زاده، کاظم؛ ملکی، یدالله. (1391). «مراتب معنوی و کرامت ذاتی انسان از ره‌آورد قرآن». پژوهش‌های اعتقادی- کلامی. س2. ش6. صص: 93- 110.
ـ قمی، شیخ عباس. ( 1359ق). سفینة البحار. ج 2. قم: اسوه.
ـ کاوندی، زینب؛ صفورایی پاریزی، محمدمهدی. (1391). «عزت نفس؛ احترامی به ملکوت خویشتن». طهورا. س5. ش12. صص:190- 165.
ـ کتابچی، محسن. (1387). آیین زندگی از دیدگاه امام رضا (ع). مشهد: الف.
ـ کلینی، محمدبن یعقوب. (1388ق). فروع کافی. ج4. تهران: دارالکتب‎الاسلامیه.
ـ ـــــــــــــــــ. . (1407ق). اصول کافی. ج3و 6. تهران: دارالکتب‎الإسلامیّه.
ـ گلی‌زواره قمشه‌ای، غلامرضا. (1387). «مدیریت از دیدگاه امام رضا (ع)». مجله پاسدار اسلام. س26. ش 315. صص: 25- 32.
ـ گنجی، حمزه. (1392). بهداشت روانی. تهران: ارسباران.
ـ مجلسی، محمدباقر( 1386). بحارالانوار. ج 17و 49 . قم: انتشارات اسلامیه.
ـ ـــــــــــــ . (1403ق). بحارالأنوار. ج 10، 49، 71، 78. بیروت: دار الاحیاءالتّراث العربی.
ـ محدّث اربلى، علی‎بن‎عیسی. (1382). کشف الغُمّه. مترجم: على‎بن‎حسین زواره‎ای. تهران : دارالکتب الإسلامیّه.
ـ محمدعلی‌نژاد، روح‌الله؛ کمالوند، پیمان. (1395). «مفهوم‎شناسی تطبیقی عزت نفس در قرآن و روان‎شناسی انسانگرا». فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی.س7.ش27. صص: 1- 32.
ـ محمود، عبدالحلیم. (1990م). فقه الدعوه الی الله. دارالوفاء. الطبعه الاولی .
ـ معادیخواه، عبدالمجید. (1386). «کرامت از نگاه امام کریمان». مجله آینه پژوهش. ش102. صص:29- 4.
ـ معمارزاده، غلامرضا؛ موسی‌خانی، محمد؛ الوانی، سیدمهدی و فلسفی، علی. (1394). «ارائه الگوی کرامت انسانی کارکنان در سازمان‎های دولتی ایران». فصلنامه مدیریت نظامی. س15. ش60. صص: 76- 34.
ـ مطهری، مرتضی. (1378). پیرامون انقلاب اسلامی. تهران: صدرا.
ـ معلمی، حسن. (1384). فلسفه اخلاق. چ1. قم: انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی.
- مفید، محمدبن محمد.(بی تا). الاختصاص. نجف: حیدریه.
ـ ملکی، بهنام؛ محمدزاده، حسن؛ سیدعامری، میرحسن و زمانی ثانی، سیدحجت. (1390). «بررسی رابطه عزت نفس و انگیزش پیشرفت در ورزشکاران موفق و ناموفق استان آذربایجان غربی». پژوهش در علوم توانبخشی. س7. ش1. صص: 1- 10.
ـ میراحمدی، منصور؛ کمالی گوکی، محمد. (1393). «تحلیل مفهوم کرامت انسانی در اندیشه سیاسی شیعه». فصلنامه پژوهشهای انقلاب اسلامی. س3. ش10. صص:50- 27.
ـ نورایی، محسن؛ سلیمانی، حدیثه. (1392). «کرامت انسان در سیره امام رضا (ع)». سراج منیر. س4. ش12. صص: 179- 165.
ـ یدالله‌پور، بهروز. (1388). «معناشناسی کرامت انسان در  قرآن». پژوهش‌نامه علوم و معارف قرآن. س2. ش2. صص: 141- 119.
ـ یدالله‌پور، بهروز؛ مؤدب، سیدرضا. (1393).«کرامت انسان و الزامات آن از منظر قرآن کریم». مطالعات تفسیری. س5. ش17. صص: 75- 90.
- Hasanvand, B., & khaledian, M. (2012). The Relationship of Emotional Intelligence with Self-esteem and Academic Progress, International Journal of Psychology and Behavioral Sciences 2(6): 231-236.
- Kata,J.& Joiner,E.(2002).Membership in a devalued social group and emotional well-being: developing a model of personal Self-Esteem. Collective Self-Esteem and group socialization sex Roles: A Journal of research, 12: 43-48.
- Kubota Y, Sasaki S. (2005). Aerobic exercise and self-esteem in children. J Behave Med, 24: 127-35.
- Pope, A.W. et al . (1988). Self-steem enhancement with children and adolescents. London: pergamon press.
- Teri,R.(2002).Self-Esteem and self-efficacy of college student with disabilities ,College student journal, 18: 34-42.