Document Type : Original Article

Author

Associate Professor, Culture and Communication Department of Imam Sadegh University

Abstract

  Various interpretations have so far been presented regarding the significant event of Imam Reza's migration (Hijrat) to Iran. What is less taken into account is the civilization-building nature of this migration. According to this approach, this migration, despite its exile-like nature hiding in disguise of claims by Bani Abbas tyrants that they want to glorify Ahl-al-Bayt and return them the rule, was in fact a move towards stabilizing Shiism in Iran and creating an Islamic and Shiite civilization in the country as well as a plan to expand this profound move to other Islamic countries and eventually creating an Islamic and Shiite rule and civilization all over the world. From the Shiite point of view, this concept has a profound connection with the issue of Absence, Expectation and Advent which eventually leads to a universal apocalyptic government. This article aims to analyze Imam Reza's migration to Iran as a civilization-building event following efforts and migrations by holy prophets and Imams from an apocalyptic point of view and underline its constructive nature for the Advent of Mahdi (PBUH).

Keywords

ابن‌ماجه، ابوعبداللّه‏ محمدبن‌ یزید، (بی‌تا). سنن ابن ماجه. بیروت: دارالفکر.
تاد، لویس پل، کنت اس کوپر و دیگران، (1383). تاریخ تمدن و زندگی مردم جهان. ترجمۀ هاشم رضی، تهران: سخن.
توفیقی، حسین، (1391). آشنایی با ادیان بزرگ. تهران: سمت.
حر عاملی، محمدبن‌ حسن، (1367). وسائل‌الشیعه الی تحصیل مسائل‌الشریعه. جلد 27، تهران: اسلامیه.
حسینیان، روح‌الله، (1382). چهارده قرن تلاش شیعه برای ماندن و توسعه، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
حسینیان، روح‌الله، (1384). بیست سال تکاپوی اسلام شیعی در ایران (1340 ـ 1320). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
خضری، سید احمدرضا، (1384). تاریخ تشیع 1: دوره حضور امامان معصوم. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
خمینی، روح‌الله، (1369). وصّیت‌نامه سیاسی ـ الهی. مشهد: آستان قدس رضوی.
دیلمى،‏ شیخ حسن، (1412ق). إرشاد القلوب إلى الصواب. چاپ اول: قم: شریف رضى‏.
رحمانی، شمس‌الدین، (1381). لولای سه قاره. مؤسسه فرهنگی منادی تربیت.
سلطان‌الواعظین شیرازی، محمد، (دی 1363). شب‌های پیشاور در دفاع از حریم تشیع. چاپ سی‌ام، تهران: دارالکتب الاسلامیه. مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل‌البیت.
صدوق،‌ محمدبن علی (ابن‌بابویه قمی)‌، (1361). معانی الأخبار. قم: جامعه مدرسین قم.
صدوق،‌ محمدبن علی (ابن‌بابویه قمی)‌، (1378). عیون أخبارالرضا. تهران: جهان.
صدوق،‌ محمدبن علی (ابن‌بابویه قمی)‌، (1403ق). الخصال. قم: جامعه مدرسین.
صدوق،‌ محمدبن علی (ابن‌بابویه قمی)‌، (1406ق). ثواب الأعمال و عقاب الأعمال. چاپ اول، قم: دارالرضى‏.
طباطبایى، سید محمدحسین‏، (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: جامعۀ مدرسین حوزه  علمیه قم‏.
 
طبرسى‏، احمدبن ‌على، (1403ق). الاحتجاج على أهل اللجاج. چاپ اول، مشهد: مرتضی.
طبرسى‏، فضل‌بن‌حسن، (1390ق). إعلام الورى بأعلام الهدى. چاپ سوم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
فتال نیشابورى‏، محمدبن ‌احمد، (بی‌تا). روضة الواعظین و بصیرة المتعظین. چاپ اول، قم: رضى‏.
قرآن‌کریم.
قطب‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏الدین راوندى، سعیدبن‏‏‏‏‏‏هبه‌الله، (1409ق). قصص‌الأنبیا. یک جلد، بنیاد پژوهش‏هاى آستان قدس رضوى.
کلینى‏‌رازی، ابوجعفر محمدبن‌ یعقوب‌، (1362). الکافی. چاپ دوم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
کورانی، علی، (1369). عصر ظهور. ترجمۀ عباس جلالی، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
مجلسی، محمدباقر، (1350). مهدی موعود. (ترجمۀ جلد 13 بحارالانوار) ترجمۀ علی دوانی، دارالکتب الاسلامیه.
مجلسی، محمدباقر، (1361). بحارالانوار. تصحیح محمدباقر بهبودی، تهران: وزارت فرهنگ  و ارشاد اسلامی.
محدث‌اربلی، ابوالحسن‌علی‌بن‌عیسی، (1382). کشف‌الغمه فی معرفةالائمه. ترجمۀ علی‌بن‌حسین زوارنی، تهران: اسلامیه.
مفید، محمدبن‌ محمدبن‌ نعمان‌، (1413ق). الرشاد فی معرفة حجج الله على العباد. چاپ اول، قم: کنگره شیخ مفید.
مقدسى، مطهربن‌طاهر، (بی‌تا). البدء و التاریخ. بورسعید، مکتبة الثقافة الدینیه.
نصیری، مهدی، (1381). اسلام و تجدد. چاپ دوم، تهران: کتاب صبح.
نعمانی، محمدبن ‌ابراهیم، (1397ق). الغیبه. تهران: مکتبه الصدوق.
هاشمی‌شهیدی، سید اسدالله، (زمستان 1380). زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی(عج) از دیدگاه روایات. قم: پرهیزکار.
هیثمى، على‏‌بن‌ ابى‌بکر، (1402ق). مجمع الزوائد و منبع الفوائد. به کوشش العراقى و ابن‏حجر، سوم، بیروت: دارالکتاب العربى.