Document Type : Original Article

Authors

1 4th level student of Qom seminary and lecturer of Islamic studies at Persian Gulf University (corresponding author)

2 4th level student of Qom seminary and PhD in jurisprudence and fundamentals of law at Sistan and Baluchistan University

Abstract

Knowing the "Truth of ʿArsh" has always been one of the most complex and important issues for scientists and people of knowledge, the reason for which is the noble verses of the Qur'an: “Most Gracious is firmly established on the throne” (Ṭāhā, 5) and related hadiths that clearly speak about ʿArsh; therefore, religious thinkers, including commentators and theologians, have examined and searched for this. The purpose of the research is to investigate the true concept of ʿArsh, considering the necessity of knowing it in the field of cosmology, theology, and divine knowledge, to seek a clear answer to some ambiguities, such as the thinking of the sect moshbeheh and mojassameh, which exist in this matter. And the result of the research according to the hadiths of Imam Riḍā (as), especially the hadith of Khājeh  Abāṣalt from Imam Riḍā (as), is that Allah’s throne is not material and it has an independent truth and is of the type of unseen truths and in the order of immaterial worlds, and what is meant by the truth of the throne is the place of planning and management and the divine lordship and authority that was the source of issuing world orders, and all divine commands lead to it, and ʿArsh is also considered as divine knowledge.

Keywords

ـ قرآن کریم.
ـ ابن بابویه، محمدبن علی. (1414ق). الاعتقادات. قم: ‌المؤتمر العالمی للمفید.
‌ـ ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم. (1995م). مجموع الفتاوی. مدینه نبوی: ‌مجمع ملک فهد مصحف شریف.
‌‌ـ ابن زکریا، احمد بن فارس. (‌1404ق). معجم مقائیس اللغه. قم: دفتر تبلیغات اسلامى حوزة علمیه قم.
ـ ابن عربی، ‌‌محمد بن علی.(بی‌تا). الـفتوحات المکیة. قم: موسسه آل البیت b.
ـ ابن منظور، ‌محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب. ‌چاپ سوم. ‌بیروت: ‌دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع، دار صادر.
ـ اشعری، علی بن موسى. (‌1430‍ق). الإبانة عن أصول الدیانة. قاهره: مکتبه الثقافه الدینیه.
 ـ جوادی آملی، ‌عبدالله. (1388). تفسیر تسنیم. چاپ دوم. قم: اسراء.
ـ حکیم سبزوارى، حاج ملاهادی. (‌1379). شرح المنظومه. تهران: ناب.
ـ   ــــــــــــــــــــــــــــــــ. (1383). اسرار الحکم. قم: مولی.
ـ راغب اصفهانى، ‌حسین بن محمد. (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن. سوریه. دار العلم الدار الشامیه.
ـ رشید‌رضا، محمد.(‌1990م). تفسیر القرآن الحکیم (تفسیر المنار). بیروت: ‌هیئه المصریه العامه للکتاب.
ـ زمانی قمشه‌ای، علی. (1381). هیئت و نجوم اسلامى. قم: موسسه فرهنگی سماء.
 ـ سبحانى تبریزى، ‌جعفر. (‌1421‍ق). مفاهیم القرآن. قم: ‌مؤسسه إمام صادق g.
ـ سیوطی، ‌‌جلال الدین. (1404ق). الدر المنثور فی تفسیر المأثور. بیروت: ‌دار الفکر،
ـ شهرستانی، ‌محمد بن عبدالکریم. (1384). توضیح الملل و النحل، ترجمه الملل و النحل. ‌‌تهران: ‌اقبال.
ـ شیخ بهایى، محمد بن حسین‏. (بی‌تا). هیئت. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شوراى اسلامى.
ـ طباطبایی، ‌محمد حسین. (‌1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسه اعلمی مطبوعات.
ـ  ــــــــــــــــــــــــ. (1362). نهایه الحکمه. ‌محقق: ‌شیخ عبّاس علی زارعی سبزواری. قم: ‌مؤسسه نشر إسلامی.
ـ طبرسى، فضل بن حسن. (1372‍). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: ‌ناصر خسرو.
ـ طوسى، خواجه نصیر الدین. (1321ق). زبدة الهیئة. مهدى حسینى بن محمدعلى. قم: تاجر کتاب‏فروش شیرازى‏.
ـ فخر رازى، محمد بن عمر. (1420ق). التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
ـ فیض کاشانى، محمد محسن. (1406ق). الوافی. اصفهان: ‌کتابخانه امیر المؤمنین.
ـ قرشى، ‌سید على اکبر. (1412ق). قاموس قرآن. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
ـ کلانتری، ابراهیم؛ روشن‌بین، خدیجه. (1392). «حقیقت عرش در قرآن کریم و تحلیل دیدگاه مفسران». مطالعات تفسیری. شماره 15. صص: 7-28.
ـ کلینی، ‌محمد بن یعقوب. (1407ق). ‌‌اصول کافی. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
ـ مجلسى، ‌محمد باقر. (1403ق). بحار الأنوار. ‌بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
‌‌ـ مفید، محمدبن نعمان. (‌1413ق). تصحیح اعتقادات الإمامیه. قم: ‌‌المؤتمر العالمی للشیخ المفید.
ـ مکارم شیرازى، ‌ناصر و همکاران. (‌1371‌). تفسیر نمونه. تهران: ‌دار الکتب الإسلامیه.
‌ـ ملاصدرا، محمد بن ابراهیم.(1360). أسرار الآیات. تهران : انجمن حکمت و فلسفه. ‌
ـ  ــــــــــــــــــــــــــ.(‌1981م). الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة. بیروت: ‌دار احیاء التراث.
ـ  ــــــــــــــــــــــــــ.(‌1361). تفسیر القرآن الکریم (صدرا). قم: ‌بیدار.
ـ  ــــــــــــــــــــــــــ.(‌1383). شرح أصول الکافی.تهران: ‌مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى. ‌
ـ وطن دوست، محمدعلی. (1397). «بررسی تحلیلی دیدگاه ملاصدرا دربارة عرش و کرسی با تکیه بر مبانی حکمت متعالیه، فلسفه و کلام».  اندیشه نوین دینی. شماره 55. صص: 105- 118.