Document Type : Original Article

Authors

1 Graduated from Sistan and Baluchestan University

2 Head of Faculty of Theology, Sistan and Baluchestan University

3 davar

Abstract

Conduct and speech behavior of Imam Riḍā (as) can be considered as a model in interactions. During this period, "Zaydiyya" is considered one of the most revolutionary Shiite sects that was not much approved and supported by the Imam of his time. Imam Reza's interactions with the Zaydiyya sect as a deviant friend provide an organized pattern of behavior that will pave the way for new issues.
This article uses a descriptive-analytical method to identify the social approaches of Imam Riḍā (as) discourse in the face of the leaders of the Zaydiyya sect. Imam Riḍā (as) has left valuable behavioral guidelines in social discourses related to the public and scholars, by raising the issues of monotheism, Imamate and Wilayah and answering questions and doubts. These discourses are also indirectly influenced by the third element of the discourse (Ma'mun Abbasi-Power). The basic axes of creating the discourse of Imam Riḍā (as) with the leaders of the Zaydiyya sect (deviant friend), against the common enemy (Ma'mun), has been done with the aim of enlightenment and guidance; but the main axes in creating Razavi discourse with Ma'mun are with the aim of explanation and non-compromise, which is sometimes accompanied by taqīya (precaution) in commenting. In each of these approaches, we come to the central signs that play an important role in analyzing the discourse of Imam Riḍā (as) with Zaydiyya.

Keywords

ـ ابن اثیر، عزالدین. (1370).  الکامل فی التاریخ. ترجمه: حمید رضا آژیر. تهران: اساطیر.
ـ ابن خلدون، عبد الرحمن. (1961ق). مقدمه ابن خلدون. ترجمه: محمد پروین گنابادی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
ـ ابن شهر آشوب، محمد بن علی. (1379ق). مناقب آل ابی طالب، تصحیح: رسول محلاتی. قم: انتشارات علامه.
ـ  ـــــــــــــــــــــــــــــــ. (1376ق)، مناقب آل ابیطالب. نجف: المطبعة الحیدریة.
ـ ابن مهنا، احمد بن علی. (1362). عمده المطالب فی انساب آل ابی طالب. قم: رضی.
ـ ابن بابویه، ابوجعفر محمد بن علی. (1378). عیون اخبار الرضاg . ترجمه: محمد تقی نجفی. تهران: نور.
ـ ـــــــــــــــــــــــــــــــــ. (1363). عیون اخبار الرضاg . قم: جهان.
ـ ادیب، عادل. (1388). زندگانی تحلیلی پیشوایان ما: ائمه دوازدهگانهb. ترجمه: اسدالله مبشری.- [ویرایش ‎۲].- تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
ـ اربلی، ابو الحسن علی بن عیسی. (1405ق).  کشف الغمه فی معرفه الائمه. ترجمه: هاشم رسولی. تبریز: مکتبة بنی هاشم. ‎
ـ اصفهانی، ابوالفرج . (بی تا). مقاتل الطالبیین. به کوشش احمد صقر. بیروت: دارالمعرفه.
ـ  ــــــــــــــــــ. (1427ق). مقاتل الطالبیین. به کوشش احمد صقر. بیروت: الاعلمی للمطبوعات
ـ بختیاری، زهرا. (1392). امام رضاgو فرقههای شیعه. ویراسته هادی حسینی. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
ـ‌ بشیر، حسن. (1392). رویکردهای اجتماعی در گفتمان روایی امام صادقg؛ تحلیل گفتمانی (سیرۀ رضوی). تهران: دانشگاه امام صادقg و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات .
ـ ــــــــــــ. (1395). کاربرد تحلیل گفتمان در فهم منابع دینی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
ـ ــــــــــــ. (1392). «گفتمان ولایتمندی امام رضا g میان دو رویکرد «زیست-قدرت». فصلنامه فرهنگ رضوی . سال اول. شماره 3. صص:87-49.
ـ ــــــــــــ. (1385). تحلیل گفتمان دریچهای برای کشف ناگفتهها. تهران: مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادقg.
ـ بیهقی، محمد بن حسین. (1383). تاریخ بیهقی. تصحیح: علی اکبر فیاض. مشهد: دانشگاه فردوسی.
ـ تشید، علی اکبر. (1385).  هدیه اسماعیل یا قیام سادات برای تصاحب خلافت. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
ـ حسینی فیروزآبادی، مرتضی. (1374). فضائل پنج تن b در صحاح ششگانه اهل سنت. ترجمه محمدباقر ساعدی. قم: فیروزآبادی.
ـ خاکپور، حسین؛ محمودی، مرضیه؛ سعیدی، منصوره. (1393). «نقش مدیریت امام رضاg بر جامعۀ شیعه». فصلنامه فرهنگ رضوی. سال دوم. شماره هشتم. صص: 31-55.
ـ خاکپور، حسین؛ اکبری، ملیحه؛ نوری، ابراهیم. (1397). «تحلیل رویکرد ارتباطات امام رضا g با فرقه زیدیه (با بهره گیری از روش تحلیل گفتمان روایی پدام». فصلنامه فرهنگ رضوی. سال ششم. شماره 24. صص: 86-104.
ـ خاکپور، حسین؛ قربانی، افسانه؛ رضوی دوست، غلامرضا. (1399). «تحلیل رویکرد ارتباطات امام صادقg با سران فرقه زیدیه(با بهره گیری از روش تحلیل گفتمان روایی پدام »(PDAM). مجله دین و ارتباطات. سال 27. شماره 1. صص:267-295.
ـ خضری، احمد رضا. (1387). تاریخ خلافت بنی عباس از آغاز تا پایان آل بویه. تهران: سمت.
ـ زین العاملی ، محمد حسین. (1370). شیعه در تاریخ. ترجمه: محمد رضا عطایی. مشهد: بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی.
ـ الشامی، فضیلت. (1367). تاریخ زیدیه در قرن 2و3هجری. ترجمه: علی اکبر مهدی پور. شیراز: دانشگاه شیراز.
ـ شوتس ایشل، رینر. (1391).  مبانی جامعهشناسی ارتباطات. تهران: نشر نی.
ـ صفار قمی، محمد بن الحسن. (1391). بصائر الدرجات. ترجمه علیرضا زکی‌زاده رنانی. قم: وثوق.
ـ طبری، محمد بن جریر. (1353). تاریخ طبری. ترجمه ابوالقاسم پاینده. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
ـ  ــــــــــــــــــــــ. (1373). دنباله تاریخ طبری. ترجمه ابوالقاسم پاینده. تهران: اساطیر.
ـ طقوش، محمد سهیل. (1380).  دولت عباسیان. ترجمه: حجت الله جودکی. قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
ـ فرمانیان، مهدی. (1386). درسنامه تاریخ و عقاید زیدیه. قم: ادیان.
ـ فضل الله، محمد جواد. (1384). تحلیلی از زندگانی امام رضاg. ترجمه: محمد صادق عارف. مشهد: بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی.
ـ فیاض، عبدالله. (1382). تاریخ الامامیه. ترجمه: جواد خاتمی. سبزوار: ابن یمین .
ـ قمی، شیخ عباس. (1380). منتهی الامال. قم: هجرات.
ـ کارخانه، علی.(1392).سیره سیاسی امام رضاg  و تحلیل مسئله ولایتعهدی. قم: بستان کتاب.
ـکلینی، محمد بن یعقوب. (1389). اصول کافی. ترجمه: سید جواد مصطفوی. تهران: نشر فرهنگ اهل بیت b.
ـ لیتل جان، استیفن. (1384). نظریههای ارتباطات. ترجمه: سید مرتضی نور بخش و سید اکبر میر حسینی. تهران: جنگل.
ـ مجلسی، محمد باقر. (1402ق).  بحار الانوار. بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
ـ مختار اللیثی، سمیره. (1385).  جهاد الشیعة فی العصر العباسی الأول. ترجمه: سید کاظم طباطبایی، مشهد: آستان قدس رضوی.
ـ مرتضی عاملی، جعفر. (1365). زندگانی سیاسی امام رضا g. ترجمه دفتر انتشارات اسلامی. مشهد: کنگره جهانی حضرت رضا g.
ـ مرتضوی، محمد. (1386).  ولایتعهدی امام رضا(g. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
ـ مسعودی ، ابوالحسن علی .(بی تا ) . التنبیه و الاشراف. تصحیح : عبدالله اسماعیل الصاوی . قاهره : دارالصاوی.
ـ مظفر، محمد حسین. (1368). تاریخ شیعه. ترجمه: محمد باقر حجتی. تهران: نشر فرهنگ اسلامی.
ـ مفید، محمد بن محمد. (1372). امالی. ترجمه: استاد ولی. مشهد: آستان قدس رضوی.
ـ میرحسینی، یحیی. (1392).  مناسبات دوسویه امام رضا g و زیدیه. تهران: دانشگاه امام صادقg و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
ـ میر فخرایی، تژا. (1384). فرایند تحلیل گفتمان.  تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه.
ـ نیای رشتخوار، مجید. (1389).  جنبش علوی، هجرت رضوی: بررسی عوامل قیام علویان و تاثیر آن در دعوت امام رضاg از مدینه به مرو. مشهد: وارستگان.