Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor, Department of Islamic Education, Imam Sadegh University

2 Professor of Sociology of International Relations, Imam Sadegh University

Abstract

One of the topics considered by the Imams (as) due to the type of Quranic approach and due to the deviations that occurred after the demise of the Prophet (pbuh), was the doctrinal issues, especially monotheism and related issues. In this research, an attempt has been made to study the narrations of Imam Riḍā (as) on the subject of monotheism from the book Uyun by the method of quantitative-qualitative content analysis in order to clarify what principles Imam (as) has relied on in answering monotheistic questions and what path he has taken in explaining and proving monotheism. The results of this study show that Imam (as) at the same time encouraging people to know God and explaining the possibility, importance, tools, factors and the main basis of cognition, with two important orientations, explains monotheism: 1. Introducing the attributes of imperfection in human beings and denying it from God Almighty. In this section, Imam (as) focuses on denying the incarnation and vision of God and predestination. 2. Introducing the divine names and its difference with the attributes of perfection in human beings, in this section, Imam (as) while introducing the names of God and explaining it, has emphasized and explained the three characteristics of knowledge, will and power about God Almighty.

Keywords

قرآن کریم.
ـ  ابن بابویه، محمد بن علی. (1378ق). عیون اخبار الرضا g. تهران: نشر جهان.
ـ  ـــــــــــــــــــــــ. (1398ق). التوحید. قم: دفتر نشر اسلامی.
ـ  امجدی، مینا.(1391). «تحلیل احتجاجات امام رضا g در مقوله توحید با محوریت کتاب عیون، احتجاج و توحید». پایاننامه کارشناسی ارشد. قابل بازیابی از گنج، پایگاه اطلاعات علمی ایران (ایرانداک ش. 256012).
ـ  امین، محسن. (1419ق). اعیان الشیعه. بیروت: دارالتعارف.
ـ  بشیر، حسن؛ جانی پور (عترت دوست)، محمد. (1388). «شخصیت شناسی معاویه در کلام امیرالمؤمنین علی g». دین و ارتباطات، سال شانزدهم، شماره اول و دوم (پیاپی 35 و 36)، بهار-تابستان و پائیز-زمستان 1388. صص: 147-178.
ـ  پسندیده، عباس. (1396). «روش فهم روانشناختی متون دینی(فرمد)». پژوهش نامه روانشناسی اسلامی. سال سوم، شماره 6. صص:67-91.
ـ  توران، امداد. (1396). «تحلیل سند و محتوای دو حدیث رضوی درباره خلقت نوری». فرهنگ رضوی. سال پنجم. شماره 20. زمستان 1396. صص: 7-30.
ـ  جانی پور (عترت دوست)، محمد. (1396). «کارکردهای کیفی استفاده از روش تحلیل محتوا در فهم احادیث». رهیافتهایی در علوم قران و حدیث. سال چهل و نهم. شماره 1. شمار پیاپی 98. بهار و تابستان 1396. صص: 29-52.
ـ  جانی پور (عترت دوست)، محمد؛ شکرانی، رضا. (1392). «رهاورد استفاده از روش تحلیل محتوای کمی در فهم احادیث». مجله پژوهش های قران و حدیث. سال چهل و ششم. شماره دوم. پائیز و زمستان 1392، صص: 27-57.
ـ  جلیلیان، الهام. (1391). «تحلیل و بررسی احادیث امام رضا g در موضوع توحید». پایان نامه کارشناسی ارشد. قابل بازیابی از گنج، پایگاه اطلاعات علمی ایران (ایرانداک ش. 237275).
ـ  سبحانی، جعفر. (1426ق). اصول الحدیث و احکامه. قم: موسسه امام صادق g.
ـ  سپهری، خدیجه. (1397). «وحدت ذاتی خدا در کلام امام رضا g»، فرهنگ رضوی. سال ششم. شماره 21. بهار 1397. صص: 221-242.
ـ  شایان فر، شهناز؛ رضی بهابادی، بی بی سادات ؛ معتمد لنگرودی، فرشته. (1397). «دلالت‌های فلسفی کلام امام رضا g در مسئله توحید ذاتی». فرهنگ رضوی. سال 6. شماره 4. صص: 105-126.
ـ  عترت دوست، محمد. (1398). «روش شناسی فهم حدیث در فرایند سه گانه تحلیل متن، تحلیل محتوا و تحلیل گفتمان». دوفصلنامه حدیث پژوهی. سال یازدهم. شماره بیست و یکم. بهار و تابستان 1398. صص: 291-320.
ـ  غفاری، علی اکبر. (1369). تلخیص مقباس الهدایه علامه مامقانی. تهران: نشر صدوق.
ـ  فتاحی زاده، فتحیه؛ احدیان، مریم. (1397). «تحلیل محتوای روایت رضوی درباره ویژگی ها و شاخصه های امامت  از کتاب الحجه کافی». فرهنگ رضوی. سال 6. شماره 4. صص: 61-84.
ـ  فیروزان، توفیق. (1360). روش تحلیل محتوا، تهران: انتشارات آگاه.
ـ  قاسم نژاد، زهرا ؛ امیدی، آمنه. (1398). «مفهوم شناسی تطبیقی و تحلیلی حب در روایات کافی و صحیح بخاری به روش تحلیل محتوا». دوفصلنامه حدیث پژوهی. سال 11. شماره 22. پاییز و زمستان 1398. صص: 387-416.
ـ  قانع، احمدعلی. (1393). «خداشناسی در روایت های امام رضا g». فرهنگ رضوی. سال دوم. شماره پنجم. بهار 1393. صص: 87-109.
ـ  کریپندورف، کلوس. (1378). مبانی روش شناسی تحلیل محتوا. ترجمه: هوشنگ نائینی. تهران: انتشارات روش.
ـ  کلینی، محمد بن یعقوب. (1429ق). کافی. قم: دارالحدیث.
ـ  مسعودی، عبدالهادی. (1384). روش فهم حدیث. تهران: سازمان سمت و دانشکده علوم حدیث.
ـ  معتمد لنگرودی، فرشته؛ رضی بهابادی، بی بی سادات ؛ عترت دوست، محمد. (1397). «تحلیل محتوای مناظرات توحیدی امام صادق g با ابن ابی العوجاء». شیعه پژوهی. سال پنجم. شماره پانزدهم. پاییز و زمستان 1397. صص: 27-53.
ـ  هولستی، ال آر.(1373). تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی. ترجمه نادر سالار زاده امیری. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
- Tashakkori, A., and C. Teddlie (2003). Handbook of Mixed Methods in Social and Behavioral Research, First Edition, Sage Publication Inc
- Tashakkori, A., and C. Teddlie (1998). Mixed Methodology: Combining Qualitative and Quantitative Approaches. Thousand Oaks, CA: Sage.
- Creswell, J. W; V. L. Plano Clark; M. L. Guttmann and E. E. Hanson (2003). Advanced Mixed MethodsResearch Design. In A.Tashakkori and C. Teddlie (Eds.), Handbookof Mixed Methods in Social and Behavioral Research (pp. 209–240). Thousand Oaks, CA: Sage.