فرهنگ رضوی

سلوک رفتاری و گفتاری امام رضا (ع) می‌تواند به عنوان الگویی در تعاملات مورد توجه قرار گیرد. در این دوران «زیدیه» از انقلابی‌ترین فرقه‌های شیعی محسوب می‌شد که چندان مورد تأیید و حمایت امام عصرش ... بیشتر سلوک رفتاری و گفتاری امام رضا (ع) می‌تواند به عنوان الگویی در تعاملات مورد توجه قرار گیرد. در این دوران «زیدیه» از انقلابی‌ترین فرقه‌های شیعی محسوب می‌شد که چندان مورد تأیید و حمایت امام عصرش نبود. تعاملات امام رضا (ع) با فرقه زیدیه به عنوان یک دوست منحرف، الگوی رفتاری سازماندهی شده‌ای را به دست می‌دهد که راهگشای مسائل نو ظهور خواهد بود.این مقاله به روش توصیفی تحلیلی، به شناسایی رویکردهای اجتماعی گفتمان امام رضا (ع) در مواجهه با سران فرقه زیدیه می‌پردازد. امام رضا (ع) در گفتمان‌های اجتماعی مربوط به عامه و دانشمندان، با طرح مباحث توحید، امامت و ولایت و پاسخ به پرسش‌ها و شبهه‌ها، رهنمودهای رفتاری ارزشمندی از خود به جای گذاشته‌اند. این گفتمان‌ها به طور غیر مستقیم، متأثر از عنصر سوم گفتمان(مأمون عباسی- قدرت) نیز است. محورهای اساسی خلق گفتمان امام رضا (ع) با سران فرقه زیدیه(دوست منحرف)، در مقابل دشمن مشترک (مأمون)، با هدف روشنگری و هدایت صورت پذیرفته است؛ اما محورهای اساسی در خلق گفتمان رضوی با مأمون با هدف تبیین و سازش‌ناپذیری است که گاهی با تقیه در اظهار نظر همراه است. در هر کدام از این رویکردها به دال‌های مرکزی می‌رسیم که نقش مهمی در تحلیل گفتمان امام رضا (ع) با زیدیه دارد.

بررسی نیازهای زائران معلول در اماکن مذهبی (مطالعة موردی: حرم مطهر رضوی)

مهدی باصولی؛ سعیده درخش

دوره 9، شماره 35 ، مهر 1400، صفحه 37-61

https://doi.org/10.22034/farzv.2020.236874.1540

چکیده

تمایل به حضور در اماکن مذهبی مختص گروه خاصی نبوده و همة افراد جامعه به زیارت و بهره گرفتن از فضای معنوی این اماکن تمایل دارند. این تمایل به صورت روزافزون در گروه‌های مختلف اجتماعی گسترش یافته است. معلولان ... بیشتر

تدوین ساختار فعالیت های فوق برنامه مدارس با توجه به سیره امام رضا (ع)

حبیب الله تقی پور سهل آبادی؛ عفت عباسی؛ مرجان کیان؛ محمدعلی رضایی کرمانی نسب پور

دوره 9، شماره 35 ، مهر 1400، صفحه 63-89

https://doi.org/10.22034/farzv.2021.239971.1547

چکیده

هدف این مقاله تدوین و ارائه ساختار فعالیت‌های فوق برنامه مدارس با تاکید بر سیره و روش تربیتی امام رضا (ع) است. روش مطالعه، تحلیل محتواست و جامعه پژوهش شامل پژوهشگران و استادان دانشگاهی خبره در حوزه آموزش ... بیشتر

نقش زیارت حرم امام رضا (ع) در کیفیت زندگی

یزدان شیرمحمدی؛ اکبر بهمنی؛ مژگان مستان راد

دوره 9، شماره 35 ، مهر 1400، صفحه 91-122

https://doi.org/10.22034/farzv.2021.244482.1557

چکیده

در این پژوهش به بررسی اثر تجربه سازنده زیارت بر مزایای سفر مذهبی زیارتی به واسطه آرامش ذهن، فرار از تجربیات، تجربه منحصر در زمان زیارت، تجربیات تعاملی و تصویر برند پرداخته ‌شده است. تصویر برند مجموعه ... بیشتر در این پژوهش به بررسی اثر تجربه سازنده زیارت بر مزایای سفر مذهبی زیارتی به واسطه آرامش ذهن، فرار از تجربیات، تجربه منحصر در زمان زیارت، تجربیات تعاملی و تصویر برند پرداخته ‌شده است. تصویر برند مجموعه زیارتی- مذهبی برداشت‌ها و تصوراتی است که از کل موجودیت مجموعه در ذهن زائرین شکل می‌گیرید. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق در زمره تحقیقات توصیفی پیمایشی قرار می‌گیرد. جامعه آماری پژوهش، گردشگران مشهد مقدس (بارگاه ملکوتی امام رضا) (ع) است و در مدل این پژوهش 14 متغیر مورد سنجش قرار گرفت که 510 پرسش‌نامه با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده جمع‌آوری شد. تحلیل‌های آماری نیز با استفاده از نرم‌افزار SPSS و Amos انجام ‌شده است. در تحلیل استنباطی داده‌ها از ضریب آلفای‌ کرونباخ و برای تعیین ثبات درونی ابزار آزمون KMO و کرویت بارتلت برای مناسب بودن حجم نمونه و درست بودن تفکیک عامل‌ها و برای تعیین ارتباط علی بین متغیرها از روش مدل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته‌ها پژوهش حاکی از آن است که تجربه سازنده زیارت بر مزایای سفر مذهبی به واسطه آرامش ذهن، فرار از تجربیات، تجربه منحصر در زمان زیارت، تجربیات تعاملی زائران و تصویر برند بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) تأثیرگذار است. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که مزایای سفر گردشگران مذهبی بر وضعیت سلامتی گردشگران تأثیر مثبت و معناداری دارد. نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که گردشگری مذهبی می‌تواند، فرصت‌های مادی، معنوی و فرهنگی زیادی را برای شهرهای مذهبی فراهم کند.

بررسی پدیدار شناختی پنجره فولاد مشهدالرضا (ع)

کریم خان محمدی

دوره 9، شماره 35 ، مهر 1400، صفحه 123-152

https://doi.org/10.22034/farzv.2021.133140

چکیده

شهر زیارتی مشهد مقدس که پایتخت فرهنگی مذهبی ایران لقب گرفته، علاوه بر مرقد امام رضا (ع) حاوی نمادهای پیرامونی است که در فرهنگ عمومی مردم نقش ایفا می‌کند. نمادهای مذهبی ضمن اینکه نشان‌دهنده فرهنگ مردم ... بیشتر

مفهوم یابی در تمدن پژوهی؛ نقد روش شناختی کتاب «تمدن رضوی»

سید حسین حسینی

دوره 9، شماره 35 ، مهر 1400، صفحه 153-188

https://doi.org/10.22034/farzv.2021.253760.1574

چکیده

مطالعات تمدن‌پژوهی در قلمرو علوم انسانی کشور از رونق چندانی برخوردار نیست؛ به ‌ویژه مسائل بسیاری وجود دارد که از زاویه رویکردهای مفهومی و روش‌شناختی پیرامون تمدن، نیازمند پژوهش است. از جمله این دست ... بیشتر مطالعات تمدن‌پژوهی در قلمرو علوم انسانی کشور از رونق چندانی برخوردار نیست؛ به ‌ویژه مسائل بسیاری وجود دارد که از زاویه رویکردهای مفهومی و روش‌شناختی پیرامون تمدن، نیازمند پژوهش است. از جمله این دست مسائل، مفهوم تمدن نوین اسلامی است. این مقاله به نقد پژوهشی کتاب تمدن رضوی می‌پردازد که می‌توان آن را در ذیل رویکردهای تمدن نوین اسلامی قرار داد؛ هرچند فاقد یک نگاه روش‌شناختی و علمی به مسئله است. پس از معرفی کتاب و سایر آثار نویسنده در این زمینه، به اهمیت مسئله تمدن نوین اسلامی اشاره شده و سپس به اجمال، اصول و مبانی نقد و تحلیل کتاب را بر می‌شمریم که شامل نگاه روش‌شناختی به مسئله و زاویه دید شاخصه‌های یک کتاب علمی پژوهشی است. تحلیل کتاب در دو قسمت نقد شکلی و نقد محتوایی با توجه به ابعاد امتیازات و کاستی‌ها دنبال و نشان داده می‌شود که با وجود امتیازاتی مثل طرح بحث تمدن نوین اسلامی، توجه به نقش تمدن‌سازی ائمه شیعی و انفعالی ندانستن نقش ائمه(ع) در تاریخ، اما دارای کاستی‌های ساختاری و روش‌شناختی است مانند: عدم تعیّن نظام مفهومی، نبود نظم منطقی، غیر استدلالی و غیر مستند بودن، پَرِشِ روش شناختی و فقدان جنبه تحلیلی. ضرورت تحلیل شبکه مفاهیم هم خانوادة تمدن، ضرورت ترسیم و تبیین فلسفه تاریخ از منظر شیعی، اهمیت نقد روشمند متون تمدن‌پژوهی، توجه به نقش نسبت علم دینی با تمدن نوین اسلامی، ضرورت نگاه روش‌شناختی به مسئله تمدن و پایبندی به لوازم و اقتضائات این دست مطالعات، بخشی از نتایجی است که این پژوهش در پایان بر آن تأکید می‌ورزد.

ارزشیابی کتاب های کودک تولید شده در معاونت تبلیغات آستان قدس رضوی از نگاه کودک

رها شکفته؛ سیدمحمد نوعی

دوره 9، شماره 35 ، مهر 1400، صفحه 189-222

https://doi.org/10.22034/farzv.2021.257490.1583

چکیده

در این بررسی پنج کتاب از بین کتاب‌ها و تولیدات معاونت تبلیغات آستان قدس رضوی بررسی شد. در ارزش‌یابی کتاب‌های کودک سه هدف دنبال شد که عبارت است از ارزش‌یابی کتاب‌های مورد بررسی در زمینه «محتوا، ساخت ... بیشتر در این بررسی پنج کتاب از بین کتاب‌ها و تولیدات معاونت تبلیغات آستان قدس رضوی بررسی شد. در ارزش‌یابی کتاب‌های کودک سه هدف دنبال شد که عبارت است از ارزش‌یابی کتاب‌های مورد بررسی در زمینه «محتوا، ساخت و پرداخت و تصاویر» از نگاه کودک. جامعه آماری در این پژوهش کلیه کودکان 6 تا 11 ساله ساکن در شهر مشهد است که پاییز 1398 به حرم مطهر رضوی وارد شدند. حجم نمونه 63 کودک بود که با روش هدفمند انتخاب شدند. رویکرد تحقیق ارزش‌یابانه و روش مورد بررسی تحلیل مضمون با ابزار مصاحبه نیمه ساخت یافته است. نتایج نشان داد که کتاب «من؛ شال سبز؛ بابا» بیشترین جذابیت را برای کودکان در ابعاد مختلف به همراه داشته است. به عبارت دیگر بهترین ارزش‌یابی از سوی کودکان به این کتاب تعلق دارد. پس از آن کتاب «ابرک و دختر دانا» به واسطه ساخت و پرداخت متفاوت و تصاویر رنگارنگ کمترین انتقادات را به خود اختصاص داده است. کتاب «مثل امام رضا باش» با وجودی که جذابیت‌های فراوانی برای کودکان داشت اما نقدهایی را نیز به همراه داشته است. عنوان دستوری و طولانی بودن کتاب مهم‌ترین آن‌هاست. مهم‌ترین نقدهایی که به کتاب «عماد و کاروان غول ها» وارد است از یک طرف تصاویری است که بیشتر رنگ‌های تیره در آن‌ها به کار رفته و از طرف دیگر عنوان کتاب است. بیشترین نقد و ضعیف‌ترین ارزش‌یابی را کتاب «خانه پدری» به خود اختصاص داده است که جذابیت پایینی برای کودکان به همراه داشته است.

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 11 (1402)

دوره 10 (1401)

دوره 9 (1400)

دوره 8 (1399)

دوره 7 (1398)

دوره 6 (1397)

دوره 5 (1396)

دوره 4 (1395)

دوره 3 (1394)

دوره 2 (1393)

دوره 1 (1392)

دوره و شماره: دوره 9، شماره 35، مهر 1400، صفحه 9-230

تحلیل رویکرد اجتماعی امام رضا (ع) در مواجهه با سران زیدیه (با الگو گیری از روش تحلیل گفتمان روایی پدام(PDAM))

چکیده

بررسی نیازهای زائران معلول در اماکن مذهبی (مطالعة موردی: حرم مطهر رضوی)

چکیده

تدوین ساختار فعالیت های فوق برنامه مدارس با توجه به سیره امام رضا (ع)

چکیده

نقش زیارت حرم امام رضا (ع) در کیفیت زندگی

چکیده

بررسی پدیدار شناختی پنجره فولاد مشهدالرضا (ع)

چکیده

مفهوم یابی در تمدن پژوهی؛ نقد روش شناختی کتاب «تمدن رضوی»

چکیده

ارزشیابی کتاب های کودک تولید شده در معاونت تبلیغات آستان قدس رضوی از نگاه کودک

چکیده