نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شاهد

چکیده

حفظ و تبیین اخبار پیامبر (صلی الله علیه وآله) و امامان پیشین، از جمله وظایف اهل بیت (علیهم السلام) بوده است. این مهم در سیرۀ امام رضا (علیه ‎السلام) ـ به اقتضای فضای سیاسی فرهنگی حاکم بر روزگار ایشان ـ فراوان دیده می‎شود به طوری‎که از آن حضرت سؤال‎های متعددی نسبت به روایات معصومان پیشین شده است. از این رو، این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی، در پیِ پاسخ به این پرسش است که رویکردهای ایجابی امام ‎رضا (علیه السلام) در مواجهه با روایات عرضه شده به ایشان کدام است؟ یافته های تحقیق نشان از آن دارد که حضرت در مواجهۀ ایجابی با روایت‎های عرضه شده، چهار رویکرد را برگزیده ‎اند: 1. تأیید روایات 2. تبیین روایات 3. جری و تطبیق روایات 4. تصحیح برداشت‎های سطحی از روایات. در این بین، تبیین و تأیید روایات به ترتیب با 10 و 9 مورد، بیشترین فراوانی را داشته است. روایات عرضه ‎شده در موضوعات مختلف اعتقادی، اخلاقی و فقهی بوده اند و بیشترین سهم را روایات اعتقادی با موضوع امام شناسی به خود اختصاص داده است. گاه روایات از زبان پیامبر (صلی الله ‎علیه وآله)، امام باقر و امام صادق (علیهما‎السلام) به امام رضا (علیه ‎السلام) عرضه شده ‎اند و گاه راویان در هنگام عرضۀ روایت، یا به معصوم خاص اشاره نکرده و یا عبارت «روی عن آبائک» را به کار برده ‎اند. روایات توسط راویان مختلفی عرضه شده  است که سهم حسین‎بن خالد و ابوصلت هروی بیش از دیگران بوده است.

کلیدواژه‌ها