نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری؛ پسادکترای اسطوره‌شناسی
چکیده
همه‌ساله تعداد قابل توجّهی از شیعیان، در روزهای پایانی ماه صفر، به ویژه از حدود سالروز درگذشت پیامبر اکرم (ص) و شهادت امام‌حسن (ع)، 28 صفر تا روز شهادت امام رضا (ع)، 30 صفر، با پای پیاده به سوی مشهدالرضا مشرف می‌شوند. این آیین که از سویی پایان‌بخش عزاداری‌های محرم و از دیگر سو بزرگداشت پیامبر اسلام (ص) و امام حسن (ع) و امام رضا (ع) است، تبدیل به یک آیین شده که می‌توان آن را با تکیه بر آرای میرچا الیاده، پدیدارشناس دینی، بررسی کرد. در پژوهش پیش رو با روش تحلیلی ـ توصیفی و با اتکا به دیدگاه‌های میرچا الیاده این آیین را واکاوی می‌کنیم. پژوهش انجام شده نشان از آن دارد که این آیین، تمام ویژگی‌های یک آیین نمادین و روایت‌مندِ تشرف را دارد و با انسجامِ ویژۀ خود ذهنیت شرکت‌کنندگان را برای گذار از زمانِ خطی به زمانِ قدسی فراهم می‌سازد و از سویی مقدمه‌ای نظام‌مند برای ورود به فضای قدسی حرم امام رضا (ع) است. در حقیقت این آیین، به مثابۀ دریچه‌ای برای ورود آیین‌ورزان به زمان و مکان قدسی است. افزون بر این، آیین یاد شده کارکردهایی چندگانه چون رهایی از اضطراب، اعتلای شخصیت اجتماعی و تقویت هویت دینی آیین‌ورزان دارد.
کلیدواژه‌ها
)