نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

شیوه تربیتی امام علی بن موسی الرضا (ع) یکی از ابعاد سبک زندگی آن حضرت است. این پژوهش در صدد است با روش توصیفی تحلیلی، سبک تربیتی اختصاصی  امام رضا (ع) را در تربیت اخلاقی افراد جامعه بررسی کند و به این سؤال اساسی پاسخ دهد که سبک و سیرۀ امام رضا (ع) در تربیت اخلاقی افراد جامعه چگونه بوده و از چه روش‌هایی در تربیت اخلاقی افراد جامعه استفاده کرده است؟ از نظر نگارنده، آموزش  باورها و جهان‌بینی، رویارویی با فرقه‌های انحرافی و نهضت ترجمه، آشنا کردن متربیان با آموزه‌های اخلاقی، ایجاد فضای مساعد تربیتی در جامعه از مهم‌ترین روش‌های تربیتی شناختی امام رضاg در تربیت اخلاقی افراد  جامعه است. پذیرش ولایت‌عهدی، سفر به مراکز علمی، مناظره‌ها، موعظه، تشویق و تنبیه، امر به معروف و نهی از منکر، مراقبت و نظارت و پرهیز از معاشرت متربیان با صاحب رذایل اخلاقی از مهم‌ترین روش‌های رفتاری امام رضا (ع) در تربیت اخلاقی افراد جامعه است.

کلیدواژه‌ها

قرآن کریم.
ـ ابن بابویه، محمد بن علی. (1363). عیون اخبارالرضا. چاپ دوم. تهران:کتابفروشی طوس.
ـ  ـــــــــــــــــــــــ .(1385). من لایحضره الفقیه. ترجمه علی اکبر غفاری. قم: دفترانتشارات  اسلامی.
ـ  ـــــــــــــــــــــــ.(1388). التوحید. ترجمه علی اکبر غفاری. قم: علویون.
ـ  ـــــــــــــــــــــــ.(1403ق). الخصال. قم: جامعه مدرسین.
ـ  ـــــــــــــــــــــــ. (1376). الامالی.ترجمه کمره ای. تهران: کتابچی.
ـ ابن شهر آشوب مازندرانی، محمدبن علی.(بی تا). مناقب آل ابی طالب. تصحیح: سید هاشم رسولی. قم: مطبعه علمیه.
ـ برقی، ابی جعفر احمد بن ابی عبدالله. (1342). رجال برقی. تهران: دانشگاه تهران.
ـ بهشتی، سعید؛ رشیدی، شیرین.(1392). «اصول تربیت عقلانی برمبنای سخنان امام رضاg». پژوهش در تعلیم و تربیت اسلامی. س 21. ش 18. صص: 52-67.
ـ پور امینی، محمد باقر. (1393). سبک زندگی، منشور زندگی از منظر امام رضا g. مشهد: به نشر.
ـ الجر، خلیل.( 1367). فرهنگ لاروس. مترجم: سید حمید طبیبیان. چاپ دوم. تهران: چاپخانه سپهر.
ـ جعفریان، رسول. (1378). حیات فکری سیاسی امامان شیعه. چاپ یازدهم. انتشارات: انصاریان.
ـ حسین زاده، حسین. (1397). نگرشی بر سبک زندگی از منظر امام رضا g.گلستان : انتشارات طاهری .
ـ دهخدا، علی اکبر.(1377). لغتنامه دهخدا. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ نشر کتاب.
ـ زین آبادی، حسن رضا؛ عدلی، مریم. (1396). « اصول و روش‌های تربیتی با نگرشی به اراده و اختیار انسان در سیره رضوی». فصلنامه فرهنگ رضوی. ش17. صص:59-96.
ـ سبحانی یامجی، محمد. (1398).« روش‌های تربیتی فرهنگ‌سازی اقامۀ نماز در سیرۀ رضوی». فصلنامه فرهنگ رضوی. ش 28. صص: 157-186.
ـ سلیمان گلی، آسیه. (1397). سیره اخلاقی و سیاسی امام رضا g در سبک زندگی اسلامی. گلستان: انتشارات نوروزی.
ـ سید قطب، سید قطب بن ابراهیم شاذلی. ( بی تا). فی ظلال القرآن . چاپ هقدهم. بیروت و قاهره : دارالشروق.
ـ شریفی، عنایت الله؛ لطفی قادیکلائی، مهرعلی. (1396). «سبک تربیتی امام‎رضاg در تربیت کودکان». فصلنامه فرهنگ رضوی. ش 23. صص:181-211.
ـ طبرسی، ابو منصور احمدبن علی. (1403ق). الاحتجاج. مشهد: نشر مرتضی.
ـ طوسی، ابوجعفر محمدبن الحسن. (1348). اختیار معرفة الرجال. تصحیح: حسن مصطفوی. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
ـ عصاره نژاد دزفولی، سینا؛ فرخی، میثم. (1399). « دلالتهای بنیادین سیاستگذاری تربیتی اسلامی، برگرفته از  قول و سیره رضوی». فصلنامه فرهنگ رضوی. ش29. صص: 193-216.
ـ عطاردی قوچانی، عزیزالله. (1397ق). اخبار و آثار امام رضاg. تهران: کتابخانه صدر.
ـ ـــــــــــــــــــــــــــ.(1413ق). مسند الامام الرضا ابی الحسن علی بن موسی g. لبنان: دار الصفوه.
ـ عمید، حسن. (1390). فرهنگ عمید. تهران: امیرکبیر.
ـ قطب الدین راوندی، سعید بن هبه الله. (1408ق). الخرایج و الجرایح . قم: مؤسسه امام مهدی f.
ـ کشی، محمدبن عمر. (1382). رجال کشی. تهران: سازمان چاپ و انتشازات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی .
ـ کلینی، محمدبن یعقوب. (1365). الکافی. تصحیح علی اکبر غفاری. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
ـ مجلسی، محمد باقر.(1403ق). بحارالانوار. بیروت: مؤسسه الوفاء.
ـ مرکزاطلاعات و مدارک اسلامی.(1392). فرهنگ نامه اصول فقه. چاپ چهارم. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
ـ مطهری، مرتضی. (1384). مجموعه آثار. قم: انتشارات صدرا.
ـ معین، محمد. (1390). فرهنگ معین. چاپ دوازدهم. تهران: سرایش.
ـ مفید، محمد بن محمد. (1413ق).  الارشاد. قم: موسسه آل البیت b.
ـ  ــــــــــــــــــــــ.(1413ق). الاختصاص. تصحیح و تعلیق علی اکبر غفاری. قم: کنگره هزاره شیخ مفید.
ـ ملکوتی فر، ولی الله. (1388 ). تربیت در نهج البلاغه. سبزوار: امیدمهر.
ـ میرزا محمدی، محمدحسین؛ جهانی جوانمردی، فاطمه؛ نوروزی، محمد. (1396).« بازشناسی آموزه‌های تربیتی امام رضاg و کاربست آن‌ها در عصر حاضر».  فصلنامه فرهنگ رضوی. ش20. صص:69-104.
ـ نجفی، محمد؛ قربانی، منصوره؛ نصرتی هشی،کمال؛ شاهی، محمد. (1393). «روش‌های تربیت اخلاقی درسیره رضوی».  مجله پژوهش های اخلاقی. ش17 . صص:113-127.
ـ نوبختی، حسن بن موسی. (1355ق). فرق الشیعة. نجف: مطبعة الحیدریة.