ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل سند و محتوای دو حدیث رضوی دربارۀ خلقت نوری
روایات دال بر خلقت نوری اهل بیت(ع) درمنابع حدیثی شیعه به تعداد زیاد و با طرق مختلف و مضامین مشابه از پیامبر(ص) و امامام معصوم(ع) نقل شده است. با وجود کثرت نقل این احادیث ازدیگر معصومان، از امام رضا(ع) تنها دو روایت دراین باره نقل شده است. در این مقاله این دو روایت نخست از نظر سندی، اعتبارسنجی رجالی شده و نیز تلاش شده با یافتن نخستین منابع مکتوب مشتمل بر آنها تاریخ نقلشان پیگیری و کهنترین زمان نقل آنها شناسایی شود. همچنین، این مقاله مضمون این دو روایت را با دیگر روایات احیانا صحیح دربارۀ خلقت نوری میسنجد تا میزان انطباق یا سازگاری آنها را مشخص کند. این مقاله در نهایت نتیجه میگیرد که دو حدیث منقول از امام رضا(ع) بهرغم ضعف سند با توجه به مجموع شواهد تاریخی و مضمونی قابل قبول است.
http://www.farhangerazavi.ir/article_64859_cf01ebd333f3bdd0012feed6811fd688.pdf
2018-02-20
7
30
خلقت نوری
امام رضا(ع)
اهل بیت(ع)
ملائکه
امداد
توران
imdatturan@gmail.com
1
دانشگاه ادیان و مذاهب
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
به کارگیری شیوههای تسامح و تساهل در سیره تربیتی امام رضا(ع)
سیره عملی هر یک از ائمه شیعه در جایگاه خود مملو از درسهای پربار است. در بررسی حوادث وقایع زندگی پربار امامرضا(ع)نکات پندآموز بسیاری وجود دارد که میتوان درسهای فراوانی آموخت. یکی از اصول به کار رفته در سیره رضوی تسامح و تساهل است. امام رضا(ع) با گروههای فکری و اعتقادی بسیاری به بحث و تبادل نظر میپرداختند و از راهکارهای بسیاری در این جلسات سود میجستند؛ یکی از این راهکارها استفاده از اصل تسامح و تساهل بود. این مقاله میکوشد به شیوۀ توصیفی تحلیلی به این سؤال پاسخ دهد که امام رضا(ع) در برخورد با پیروان ادیان مختلف از کدام شیوهای تسامح وتساهل بهره میبردند؟ التزام به اخلاق انسانی و احترام و مهرورزی نسبت به غیر مسلمانان، مخاطبشناسی و آشنایی با زبان و متون مقدس ادیان، آزادی فکر و بیان و به رسمیت شناختن حق سؤال برای پیروان ادیان، مدارا و تسامح دینی و همزیستی مسالمتآمیز با آنها از مهمترین ویژگیها و شاخصهای الگوی رفتاری امام رضا(ع) با پیروان دیگر ادیان بوده است.
http://www.farhangerazavi.ir/article_64864_845e332d0f9e86ba899d94958a9a4750.pdf
2018-02-20
31
68
امام رضا(ع)
تساهل و تسامح
سیرۀ رضوی
غیرمسلمانان
تعلیم و تربیت
شهربانو
دلبری
delbari0410@mshdiau.ac.ir
1
دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
AUTHOR
زهرا
زحمتکش
z.zahmatkesh1@yahoo.com
2
کارشناس امور پژوهشی جامعه المصطفی العالمیه مدرسه عالی خواهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بازشناسی آموزههای تربیتی امام رضا(ع) و کاربست آنها در عصر حاضر
پژوهش حاضر با هدف بازشناسی آموزههای تربیتی امام رضا(ع) و کاربست آنها در عصر حاضر بوده که با تحلیل اسنادی انجام گرفته است. جامعۀ آماری، کلیه منابع و مراجع مرتبط با موضوع تحقیق بوده، به علاوه در انجام پژوهش، نمونهگیری به عمل نیامده و کلیه منابع و مراجع موجود و در دسترس اعم از کتب، مقالات و گزارشهای پژوهشی بررسی شده است. ابزار پژوهش، فرمهای فیشبرداری بوده و دادههای حاصل، مورد تجزیه و تحلیل کیفی قرار گرفته است. یافتهها و نتایج پژوهش با تامل در سیره و آموزههای تربیتی امام رضا(ع) برای تربیت صحیح و مواجهه با ویژگیهای عصر حاضر، در قالب کاربستهای تربیت اخلاقیِ، تربیتِ اعتقادی، تربیتِ عاطفی و تربیت اجتماعیِ امام رضا(ع) استخراج و تبیین شده است.
http://www.farhangerazavi.ir/article_64867_ed7306eed0656dea691df524aff25ba6.pdf
2018-02-20
69
104
آموزههای تربیتی
امام رضا(ع)
تعلیم و تربیت اسلامی
تربیت اخلاقی و اعتقادی
تربیت عاطفی
تربیت اجتماعی
محمدحسن
میرزامحمدی
mirzamohammadi@shahed.ac.ir
1
دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه شاهد
AUTHOR
فاطمه
جهانی جوانمردی
f.jahani.14@gmail.com
2
کارشناس ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی (ره)
AUTHOR
محمد
نوروزی
mnma67@gmail.com
3
کارشناس ارشد تعلیم و تربیت اسلامی دانشگاه شاهد:
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعۀ عزیمت امام رضا(ع) به خراسان در چارچوب اصل هجرتِ تمدنساز
ایدۀ اصلی مقاله حاضر این است که انتقال امام رضا(ع) از مدینه به مرو و سکونت سه سالۀ آن حضرت در خراسان را چگونه میتوان در ذیل اصل اسلامی هجرت و نقش آن در تمدنسازی مورد مطالعه قرار داد؟ در منطق اسلامی هجرت اصلی همتراز با اصل جهاد است و آثار و نتایج حاصل از آن در خدمت تحقق اهداف و آرمانهای اسلام قرار میگیرد. از این رو انتقال امام رضا(ع) از مدینه به مرو و حضور ایشان در خراسان را میتوان با توجه به آثار و پیامدهای آن در ذیل نظریه «هجرت و تمدنسازی» تحلیل کرد. هرچند حضور کوتاه مدت امام رضا(ع) در خراسان آثار و برکات بسیاری برای این خطه داشته اما با توجه به نظریه تمدنسازی هجرت، «تقویت جریان عقلمحور»، «شکوفایی نهضتهای علمی و ترجمه»، «رونق یافتن روش مناظره»، و «توسعه مرز جغرافیایی شیعه» را میتوان به عنوان مهمترین آثار هجرت امام رضا(ع) نام برد. این در حالی است که وجود مشهدالرضا به عنوان قطب تمدن خراسان و نیز امامزادگان نقش مهمی در تثبیت و ترویج تمدن شیعی در ایران داشته است.
http://www.farhangerazavi.ir/article_64869_3b6a879422afcc1bf910eeccb00084e4.pdf
2018-02-20
105
130
هجرت
تمدن
تمدنسازی
خراسان
امام رضا(ع)
امانالله
شفایی
aman.shafa@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری قرآن و علوم سیاسی جامعه المصطفی العالمیه و دانشآموخته حوزه علمیه قم
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
گونهشناسی ساختاری و محتوایی کتیبههای چهار ایوان صحن عتیق حرم مطهر رضوی
کتیبه و کتیبه نگاری از هنرهایی است که در ثبت وقایع، از ادوار گذشته مرسوم بوده است. پیشینۀ این هنر به سنگ نوشتهها و الواح گِلی میرسد. در هنرهای اسلامی، کتیبه نقش بنیادینی در متجلی ساختن روح معنویت ایفا میکند، چرا که این هنر از منشأ حقیقت یا جوهر معنوی قرآن کریم سرچشمه میگیرد و هنرمندان مسلمان در طول تاریخ همواره سعی کردهاند با استفاده از خطوط و کتیبهنگاری حضور خداوند را در همه جا تداعی کنند؛ این موضوع بهخصوص در مکانهای مذهبی، بسیار حائز اهمیت بوده و در حرم مطهر رضوی که جایگاه معنوی والایی دارد بسیار مشهود است.
در صحن عتیق حرم مطهر رضوی کتیبه های ارزشمندی وجود دارد که متعلق به ادوار مختلف تاریخی می باشد. در این مقاله سعی میشود به روش توصیفی و با استفاده از مطالعات کتابخانهای و مشاهدات میدانی، ضمن بررسی وجه اشتراک و افتراق ساختار کتیبه ها، آنها را از نظر مضمون و محتوا در هر دورۀ تاریخی مطالعه کرده و ارتباط بین موضوع با جایگاه آن در بنا نیز بررسی شود. دستاوردهای پژوهش نشان میدهد کتیبهها علاوه بر تزیین بنا برای تلطیف فضا و تجلی حضور پروردگار و انعکاس معنوی سخنان اولیای خدا و ادعیه کاربرد داشته و باعث ارتباط معنوی بین انسان با پروردگار هستی میشود؛ همچنین با توجه به مضمون هر کتیبه، جایگاه خاصی برای آن در بنا تعیین شده که از دوران تیموری به ادوار بعد انتقال یافته اما با توجه به فرهنگ و شرایط اجتماعی هر دوران دچار تغییر و دگرگونی شده است.
http://www.farhangerazavi.ir/article_64871_3c71505112b49b738269326ddf70c657.pdf
2018-02-20
131
168
حرم رضوی
کتیبه
ایوانهای صحن عتیق
گونهشناسی
ساختار و محتوا
ملوسک
رحیم زاده تبریزی
mrt.1390@hotmail.com
1
دانشجوی دکترای تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز و عضو هیئت علمی موسسه آموزش عالی رسام کرج
LEAD_AUTHOR
صداقت
جباری
sjabbari@ut.ac.ir
2
دانشیار گروه ارتباط تصویری و عکاسی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
AUTHOR
محمد رضا
شریف زاده
m2_sharifzadeh1@yahoo.com
3
دانشیار گروه پژوهش هنر دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
روششناسی استدلالهای امام رضا(ع) به آیات ولایت در مناظره با علمای مرو
امام رضا(ع) در مجلس مأمون و در مناظره با علمای مرو، درباره برتری عترت بر امت، از 34 آیه قرآن بهره میبرد و روشهای استفاده امام از این آیات در این مناظره گوناگون است. روشهای امام در این مناظره عبارت است از: روش تفسیر قرآن به قرآن، استفاده از شأن نزول آیات، جری و تطبیق، بیان مصداق آیات و تفسیر مزجی. امام رضا(ع) با استفاده از روش قرآن به قرآن بسیاری از مبهمات آیات دربارۀ اهلبیت(ع) را تبیین و با استفاده از شأن نزول، لیاقت اهل بیت(ع) را برای جانشینی پس از پیامبر(ص) اثبات و از طریق روش جری وتطبیق، برخی آیات را به امام علی(ع) تطبیق میکند. همچنین با بهرهگیری از روش تعیین مصداق، اهل بیت(ع) را مصداق ذی القربی در قرآن میداند و در نهایت با استفاده از روش تفسیری مزجی در پی برخی از آیات از جمله آیه «و أنذر عشیرتک الاقربین»، آیه را فضیلتی بزرگ و مقامی ارجمند برای آل پیامبر(ع) در نظر میگیرد. روش تحقیق در این مقاله، بهصورت توصیفی - تحلیلی است.
http://www.farhangerazavi.ir/article_64873_92ee0a3a1393335afa10f8c1ddcf4546.pdf
2018-02-20
169
188
روششناسی استدلالهای قرآنی
امام رضا(ع)
مناظره
ولایت
علمای مرو
جواد
فرامرزی
faramarzi@quran.ac.ir
1
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده آمل
AUTHOR
میثم
خلیلی
meysam.khalili1370@gmail.com
2
دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث دانشگاه میبد
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی مضمونی حجاجهای کلامی در پرتو آموزههای رضوی
نظریۀ «حجاج» جلوهای از گفت وگو با هدف اقامه دلیل در جهت اثرگذاری درونی بر مخاطبان است. این فرایند از طریق به کارگیری عناصر زبانی در گفتمانها محقق میشود. در عصر حاضر میتوان با بهرهجویی از این روش جدید تحلیل زبانی، دریچهای نو به میراث معتبر رضوی گشود. امام رضا(ع) متناسب با اقتضائات عصری ضمن پالایش مباحث کلامی، در قالب گفتمان حجاجی و با رویکردی هدایتی، از ظرفیت اندیشهورزی مخاطبان حداکثر بهرهبرداری را میکنند. این پژوهش، ضمن تبیین علمی نظریه حجاج، در صدد پاسخگویی به این پرسش است که مطابق آموزههای رضوی چه مضامینی، محوریت حجاجهای کلامی را تشکیل دادهاند؛ لذا در قالب روش توصیفی تحلیلی، پس از تبیین مرزهای مفهومی اصطلاح حجاج و اصطلاحات مشابه همچون جدل، خطابه، برهان و اقناع بر مبنای رویکردهای معاصر به این نظریه، مضامین توحید، امامت و نبوت، به عنوان درونمایههای پرتکرار در روایات رضوی با اسلوب گفتمان حجاجی دستهبندی میشود. به اعتقاد نگارندگان مضمون امامت، به مثابه پربسامدترین مضمون در حجاجهای کلامی رضوی، تنها یک اقتضای عصری نبوده؛ بلکه نشانگر یک ضرورت مکتب تشیع و رهنمود فرهنگی حضرت رضا(ع) دربارۀ لزوم تجهیز شیعیان به انواع روشها در اثبات اصل امامت است. به عبارت دیگر از رهگذر بهرهگیری از این اسلوب گفتمانی، موضوع امامت اهل بیت(ع) به عنوان یکی از مهمترین مسائل جامعه اسلامی و روح مکتب تشیع، مورد توجه مضاعف قرار میگیرد.
http://www.farhangerazavi.ir/article_64875_24b308b9c751c2acadc5504c13c26a7c.pdf
2018-02-20
189
222
حجاج
گفتمان
امام رضا(ع)
امامت
فرشته
معتمد لنگرودی
f_motamad_2011@yahoo.com
1
دانشجوی دکترای علوم قران و حدیث دانشگاه الزهراء(س)
LEAD_AUTHOR
مرضیه
محصص
m_mohases@sbu.ac.ir
2
استادیار دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
فاطمه
اکبری زاده
f.akbarizadeh@alzahra.ac.ir
3
استادیار گروه ادبیات عرب دانشگاه الزهراء (س)
AUTHOR
زهرا
قاسم نژاد
z_ghasemi62@yahoo.com
4
استادیار گروه علوم قرآن و فقه دانشگاه شیراز
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
خصوصیات مدیران شایسته در سیرۀ رضوی
از عوامل مهم در دوام و بقای یک نظام و حکومت، داشتن مدیران و کارگزاران شایسته و کاردان است که از نقشی اساسی در حوزههای تصمیمسازی و تصمیمگیری برای جامعه برخوردار هستند. اندیشه، رفتار و عملکرد این مدیران میتواند در ارتقای رفتار و ارزشهای اسلامی جامعه و ایجاد اعتماد بین مردم و حاکمان و رفع مشکلات جامعه تاثیر بسزایی داشته باشد. بر این اساس، توجه به شایستگیهای درونی و بیرونی مدیران در انتخاب و انتصابشان ضروری به نظر میرسد. در این پژوهش، تلاش شده است معیارهای شایستگی بر مبنای سیره علمی و عملی حضرت امام رضا(ع)، به روش توصیفی تحلیلی استخراج و در نهایت مدل پنج وجهی (دانش، مهارت، خودمفهومی، ویژگی، انگیزه) در قالب دو دسته شایستگیهای نرم و سخت به عنوان الگوی نهایی معرفی شود.
http://www.farhangerazavi.ir/article_64877_0618bb0aec0a8a1bc2e097e2dec29d3e.pdf
2018-02-20
223
254
سیره رضوی
شایستگی
مدیران
امام رضا(ع)
احمدرضا
شاه علی
shahali@iust.ac.ir
1
استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علم وصنعت ایران
AUTHOR
محمدمهدی
دوالی
davali@pnu.ac.ir
2
عضو هیئت علمی گروه مدیریت دولتی دانشگاه پیام نور
AUTHOR