ORIGINAL_ARTICLE
مفهوم سیاست در مکتب رضوی
این واقعیت که سیاست علمی است که در چارچوب اصول اعتقادی و شرایط و مقتضیات زمانی شکل میگیرد، ما را به آنجا رهنمون میشود که بپذیریم تلقیهای واحدی از علم سیاست در عالم خارج وجود ندارد و متناسب با مکاتب و شرایط شاهد شکلگیری دیدگاهها و نظریههای مختلفی در این زمینه میباشیم. نگارنده در مقالۀ حاضر مستند به اصول و مبانی مکتب رضوی که بر گرفته از سیرۀ مبارک امام رضا(ع) است، به این پرسش پاسخ داده که: سیاست چه معنایی در گفتمان اسلامی دارد؟ برای این منظور نگارنده چارچوب نظریای را که به تحلیل سیاست در چهار سطح هستیشناسی، معرفتشناسی، غایتشناسی و روششناسی میپردازد، ارائه نموده است. تحلیل سیرۀ امام رضا(ع) حکایت از آن دارد که: سیاست در مکتب رضوی نه علم قدرت، بلکه علم سعادت است و از این حیث میتوان ادعا نمود که الگوی اسلامی سیاست (مستند به اصول مکتب رضوی) میتواند به نظریهای بدیل برای علم سیاست سکولار جاری بهحساب آید.
http://www.farhangerazavi.ir/article_60946_f0d91f27d9a107d6bbffa6a5ae380a4a.pdf
2013-11-22
7
27
سیاست
قدرت
امام رضا(ع)
عرفیگرایی
هستیشناسی
معرفتشناسی
روششناسی
غایتشناسی
اصغر
افتخاری
eftekhariasg@gmail.com
1
دانشگاه امام صادق علیه السلام.عضو هئیات علمی.
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم.
1
ابناثیر، عزالدین، (1380). تاریخ کامل. مترجمان سیدحسین روحانی و حمیدرضا آژیر، تهران: اساطیر.
2
ابنبابویه، محمدبن علی، (بیتا). عیون اخبار الرضا. تهران: منشورات علمی.
3
افتخاری، اصغر، (1384). مصلحت و سیاست: رویکردی اسلامی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
4
التهانوی، محمدعلی، (1996). موسوعه کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم. بیروت: مکتبه لبنان.
5
القیومی الاصفهانی، جواد، (1373). صحیفۀ الرضا(ع). قم: الاسلامی.
6
جمعی از نویسندگان، (1390). اخلاق و روابط بینالملل. (به اهتمام) مهدی ذاکریان، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
7
جمعی از نویسندگان، (1392-الف). جستاری در ادعیه رضویه با تأکید بر صحیفۀ الرضیه الجامعه. (دبیر علمی) مهدی ایزدی، (به اهتمام) مرتضی سلماننژاد، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
8
جمعی از نویسندگان، (1392- ب). ابعاد و شخصیت و زندگی حضرت امام رضا(ع). (سرپرست علمی) دکتر پاکتچی، (به اهتمام) مرتضی سلماننژاد، جلد 1، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
9
جمعی از نویسندگان، (1392- ج). ابعاد و شخصیت و زندگی حضرت امام رضا(ع). (سرپرست علمی) دکتر پاکتچی، (به اهتمام) مرتضی سلماننژاد، جلد 2، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
10
جونز، و.ت، (1383). خداوندان اندیشۀ سیاسی. مترجم علی رامین، تهران: امیرکبیر.
11
خسروپناه، عبدالحسین و حسن پناهیآزاد، (1389). هستیشناسی معرفت. تهران: امیرکبیر.
12
دال، رابرت، (1364). تجزیه و تحلیل جدید سیاست. مترجم حسین مظفریان، تهران: مترجم.
13
درخشه، جلال، (1386). «تجزیه و تحلیل رابطۀ دین و سیاست در حکومت امام علی(ع)». در: کمالیاردکانی، علیاکبر. بررسی و نقد مبانی سکولاریسم. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
14
دینوری، ابنقتیبه، (1384). امامت و سیاست. مترجم سیدناصر طباطبایی، تهران: ققنوس.
15
طبری، محمدبن جریر، (1369). تاریخ طبری. مترجم ابوالقاسم پاینده، جلد 11، چاپ سوم، تهران: صنوبر.
16
عاملی، سیدجعفر مرتضی، (1368). زندگانی سیاسی امام رضا(ع). قم: اسلامی.
17
فضلالله، محمدجواد، (1369). تحلیلی از زندگانی امام رضا(ع). مترجم سیدمحمد صادق عارف، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
18
ماکیاولی، نیکولو، (1377) .گفتارها. مترجم محمد سن لطفی، تهران: خوارزمی.
19
ماکیاولی، نیکولو، (1388). شهریار. مترجم داریوش آشوری، تهران: آگه.
20
مراد، سعید، (1992). نظریه السعاده عند فلسفه الاسلام. محمد عاطف العراقی (تصدیر)، القاهره: مکتبه الانجم المصریه.
21
نای، جوزف، (1387). قدرت نرم. مترجمان سیدمحسن روحانی و مهدی ذوالفقاری، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
22
وفاییهمدانی، سیدکاظم، (1362). دره بیضاء. تهران: دفتر تبلیغات مسجد الرسول(ص).
23
های، کالین، (1385). درآمدی انتقادی بر تحلیل سیاسی. مترجم احمد گلمحمدی، تهران: نی.
24
Blaikie,N ,(1993). Approaches to Social Enquiry. Cambridge: Polity Press.
25
Crotty, M, (1998). The Foundation of Social Research. London: Sage.
26
Easton, David, (1979). A System Analisis of Political Life. Chicago:University of Chicago.
27
Schewarzmantel,John, (1987). Structures of Power: an Introduction to Politics. New York.
28
ORIGINAL_ARTICLE
نسبت فقه و اخلاق در آموزههای امام رضا(ع)
نسبت فقه و اخلاق، نهتنها از دیرباز محل تأمل عالمان دینی بوده و ذهن آنان را مشغولساخته است، بلکه در شرایط امروز، بهدلیل تحولات اجتماعی و فرهنگی گسترده در زندگی بشر و تغییرات رخداده در سبک زندگی، نیاز حسشده به توسعة فقه و نیاز به پاسداشت از جایگاه اخلاق در حیات اجتماعی، بازنگری در این مسئله ضرورتی افزون یافته است. در میان ائمه اطهار(ع) چنین می نماید که امام رضا(ع) ـ بهسبب شرایط اجتماعی و فرهنگی موجود در عصر آن حضرت ـ توجهی خاص به فقه و اخلاق مبذول داشته و در سطح گستردهای به جوانب مختلف این مسئله پرداخته شده است. در این راستا میتوان دریافت که نگرش طیفی به الزامهای دینی، توجه به عللالشرایع و خاستگاههای اخلاقی و انسانی احکام و تکیه بر تأدیب در رفتار دینی و برخی دیگر از شیوههای مواجهة خاص با مسائل شریعت که در احادیث آن حضرت دیده میشود، مبنای استواری برای پیوستگی فقه و اخلاق در آموزههایامام رضا(ع) را فراهم آورده است که درک دقایق آن، میتواند الگویی کارآمد برای بازنگریهای ما در مسائل خود، در عصر حاضر باشد.
http://www.farhangerazavi.ir/article_60947_27030eece4a3e9249a1f87f3701b8fe2.pdf
2013-11-22
28
49
اخلاق
فقه
امام رضا(ع)
معارف
احمد
پاکتچی
apakatchi@gmail.com
1
استادیار علوم قرآن وحدیث دانشگاه امام صادق(ع)
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم.
1
آبی، حسنبن ابیطالب، (1408ق). کشف الرموز. به کوشش اشتهاردی و یزدی، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
2
ابنبابویه، محمدبن علی، (1362ش). الخصال. به کوشش علیاکبر غفاری، قم: جماعة المدرسین.
3
ابنبابویه، محمدبن علی، (1385ق). علل الشرایع. نجف: المکتبة الحیدریة.
4
ابنبابویه، محمدبن علی، (1404ق). من لایحضره الفقیه. به کوشش علیاکبر غفاری، قم: جماعة المدرسین.
5
ابن بابویه، محمدبن علی، (1984م). عیون اخبار الرضا(ع)، بیروت: مؤسسة الاعلمی.
6
ابنفهد حلی، احمدبن محمد، (1407ق). المهذب البارع. به کوشش مجتبی عراقی، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
7
ابن ماجه، محمدبن یزید، (1952-1953م). السنن. به کوشش محمدفؤاد عبدالباقی، قاهره: دار احیاء الکتب العربیة.
8
ابننجیم، زینبن ابراهیم، (بیتا). البحر الرائق. بیروت: دار المعرفة.
9
ابوداوود سجستانی، سلیمانبن اشعث، (1369ق). السنن. به کوشش محمد محییالدین عبدالحمید، قاهره: داراحیاء السنة النبویة.
10
ابونعیم اصفهانی، احمدبن عبدالله، (1351ق). حلیة الاولیاء. قاهره: مطبعة السعادة.
11
احمدبن محمدبن عیسی، (1408ق). النوادر. قم: مدرسة الامام المهدی(ع).
12
بخاری، محمدبن اسماعیل، (1397ق/ 1977م). التاریخ الصغیر. به کوشش محمودابراهیم زاید، حلب/ قاهره: دارالوعی/ دارالتراث.
13
بخاری، محمدبن اسماعیل، (1407ق). الصحیح. به کوشش مصطفی دیب البغا، بیروت: دار ابنکثیر.
14
برقی، احمدبن محمد، (1331ش). المحاسن. به کوشش جلالالدین محدث، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
15
بیضاوی، عبداللهبن عمر، (بیتا). نهایة السؤل فی شرح منهاج الاصول. بیروت: عالم الکتب.
16
بیهقی، احمدبن حسین، (1414ق). السنن الکبری. به کوشش محمدعبدالقادر عطا، مکه: دارالباز.
17
پاکتچی، احمد، (1377ش). «اخلاق دینی». دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، جلد7، تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
18
ترمذی، محمدبن عیسی، (1398-1395ق). السنن. به کوشش احمدمحمد شاکر و دیگران، قاهره: مکتبة مصطفی البابی.
19
حمیری، عبداللهبن جعفر، (1413ق). قرب الاسناد. قم: مؤسسة آل البیت(ع).
20
خواجویی، محمد اسماعیلبن حسین، (1411ق). الرسائل الفقهیة. قم: مطبعة سید الشهداء.
21
دارقطنی، علیبن عمر، (1386ق). السنن. به کوشش عبدالله هاشم یمانی، بیروت: دار المعرفة.
22
دارمی، عبداللهبن عبدالرحمان، (1407ق). السنن. به کوشش فواز احمد زمرلی و خالد السبع العلمی، بیروت: دارالکتاب العربی.
23
دمیری، محمدبن موسی، (بیتا). حیاة الحیوان. قاهره: مکتبة مصطفی البابی.
24
سرخسی، محمدبن احمد (بیتا). الاصول. به کوشش ابوالوفا افغانی، حیدرآباد دکن: لجنة احیاء المعارف النعمانیة.
25
سعیدبن منصور، (1403ق). السنن. به کوشش حبیب الرحمن الاعظمی، بمبئی: الدار السلفیة.
26
شافعی، محمدبن ادریس، (1358ق). الرسالة. به کوشش احمدمحمد شاکر، قاهره: مکتبة مصطفی البابی الحلبی.
27
صنعانی، عبدالرزاقبن همام، (1403ق). المصنف. به کوشش حبیبالرحمان اعظمی، بیروت: المکتب الاسلامی.
28
طحطاوی، احمدبن محمد، (1318ق). حاشیة علی مراقی الفلاح. قاهره: مکتبة مصطفی البابی الحلبی.
29
طوسی، محمدبن حسن، (1363ش). الاستبصار. به کوشش حسن موسوی خرسان، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
30
طوسی، محمدبن حسن، (1364ش). تهذیب الاحکام. به کوشش حسن موسوی خرسان، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
31
طوسی، محمدبن حسن، (1413ق). الامالی. قم: مؤسسه بعثت.
32
عاصمبن حمید، (1405ق). «اصل». ضمن الاصول الستة عشر، قم: دارالشبستری.
33
علامهحلی، حسنبن یوسف، (1414ق). تذکرة الفقهاء. قم: مؤسسة آلالبیت(ع).
34
عیاشی، محمدبن مسعود، (1381-1380ق). التفسیر. تهران: کتابخانه علمیه اسلامیه.
35
فیضکاشانی، محمدمحسن، (1365ش). الوافی. اصفهان: مکتبة الامام امیر المؤمنین(ع).
36
قاضینعمان، (1383ق). دعائم الاسلام. به کوشش آصف فیضی، قاهره: دارالمعارف.
37
قاضینعمان، (1412-1409ق). شرح الاخبار. به کوشش محمد حسینیجلالی، قم: جماعة المدرسین.
38
کلینی، محمدبن یعقوب، (1391ق). الکافی. به کوشش علیاکبر غفاری، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
39
مالکبن انس، (1373ق). الرسالة. قاهره: مکتبة محمود علی صبیح.
40
مجلسی، محمدباقر، (1363ش). مرآة العقول. به کوشش هاشم رسولیمحلاتی، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
41
مجلسی، محمدتقی، (1393ق). روضة المتقین. به کوشش حسین موسویکرمانی و علی پناهاشتهاردی، تهران: بنیاد کوشانپور.
42
مسلمبن حجاج، (1955-1956م). الصحیح. به کوشش محمدفؤاد عبدالباقی، قاهره: مکتبة عیسی البابی.
43
ORIGINAL_ARTICLE
گفتمان ولایتعهدی امام رضا(ع) میان دو رویکرد «زیست ـ قدرت» و «زیست ـ سیاست»
طرح موضوع ولایتعهدی امام رضا(ع) توسط مأمون عباسی، یکی از حوادث بسیار مهم تاریخی است که بهشدت با مسئلۀ امامت، حاکمیت و حکومت اسلامی مرتبط بوده و نیازمند تحلیل گفتمانی ویژه میباشد. دورۀ مأمون یک دورة استثنایی در تاریخ عباسیان است که با جریانهای مختلف سیاسی ـ اجتماعی و فرهنگی ـ دینی روبرو بوده که نیازمند ظهور گفتمانی شده است که بر پایۀ «ولایتعهدی» مبتنی میباشد. این مقاله درصدد است تا «گفتمان ولایتعهدی» را بهمثابه یک گفتمان مؤثر در طرح دیدگاههای مربوط به «سلطه» و «تدبیر» بر اساس رویکردهای «زیست ـ قدرت» و «زیست ـ سیاست» مورد تحلیل قرار داده و برخوردهایمأمون عباسی (رویکرد سلطه) و حضرت امام رضا(ع) (رویکرد تدبیر) را بر پایۀ آن و با روش «پدام» مورد ارزیابی قرار دهد.
http://www.farhangerazavi.ir/article_60951_47350a7b0a0fbeef3ea6dce870d5d742.pdf
2013-11-22
49
87
امام رضا(ع)
مأمون عباسی
ولایتعهدی
زیست ـ قدرت
زیست ـ سیاست
سلطه
تدبیر
حسن
بشیر
drhbashir100@gmail.com
1
دانشیار فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع)
LEAD_AUTHOR
منابع فارسی
1
ابن بابویه، محمد بن علی (1404) عیون اخبار الرضا (ع)، بیروت: مؤسسه الاعلمی.
2
ابن شهر آشوب، بن ابی نصر بن ابی حبیشی السوری المازندرانی (1375 هـ. ق/1956 م.) مناقب آل ابی طالب، نجف: المطبعه الحیدریه.
3
بشیر، حسن (1391- الف) رسانه های بیگانه: قرائتی با تحلیل گفتمان، از مجموعه: تحلیل گفتمان رسانه های جهان (کتاب دوم)، تهران: انتشارات سیمای شرق.
4
بشیر، حسن (1391-ب) «رویکردهای اجتماعی در گفتمان روایی امام صادق (ع): مقدمه ای بر گفتمان دینی روایی»، در کتاب: ابعاد شخصیت و زندگی امام صادق (ع)، تألیف: جمعی از نویسندگان، به کوشش: احمد پاکتچی، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
5
پاکتچی، احمد (1391) «شرایط علمی و فرهنگی در عصر امام صادق (ع) و بستر شکل گیری مذهب جعفری، در کتاب: ابعاد شخصیت و زندگی امام صادق (ع)، تألیف: جمعی از نویسندگان، به کوشش: احمد پاکتچی، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
6
دیلینی، تیم (1388) نظریههای کلاسیک جامعهشناسی، ترجمه: بهرنگ صدیقی و وحید طلوعی، چاپ دوم، تهران: نی.
7
زورق، محمدحسن (1390) دو حرکت در تاریخ، چاپ اول، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
8
سپهر، عباسقلی خان (1348) ناسخ التواریخ، تهران: انتشارات اسلامیه.
9
صدوق، محمد بن علی بن بابویه (1363) عیون اخبار الرضا (ع)، قم: انتشارات جهان.
10
طباطبایی، سید محمدحسین (1396 هـ. ق) المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ سوم، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
11
عاملی، سید جعفر مرتضی (1368) زندگانی سیاسی امام رضا (ع)، ترجمه و تحقیق: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم، قم: کنگرة جهانی حضرت امام رضا (ع).
12
عرفان منش، جلیل (1374) جغرافیای تاریخی هجرت امام رضا (ع) از مدینه تا مرو، چاپ اول، مشهد: آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی.
13
عطاردی الخبوشانی، عزیز الله (1406 هـ.ق) مسند الامام الرضا (ع)، مشهد: آستان قدر رضوی.
14
فرکلاف، نورمن (1379) تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه: فاطمه شایسته پیران و دیگران، ویراستاری محمد نبوی و مهران مهاجر، چاپ اول، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها.
15
فلسفی، محمدتقی (1404 ق) فرصت ولایتعهدی امام (ع) در نشر معارف اسلامی، مشهد: کنگره جهانی حضرت رضا (ع).
16
فوکو، میشل (1391) سوژه و قدرت، کتاب میشل فوکو فراسوی ساخت گرایی و هرمنوتیک با مؤخره ای به قلم میشل فوکو، نوشته هیوبرت ال. دریفوس و پل رابینو، ترجمه: حسین بشیریه، چاپ هشتم، تهران: نشر نی.
17
فوکو، میشل(1390) تولد زیست سیاست، ترجمه: رضا نجف زاده، تهران: نشر نی.
18
کمپانی، فضل الله (1365) حضرت رضا (علیه السلام)، چاپ سوم،تهران: انتشارات مفید.
19
گیدنز، آنتونی (1386) جامعهشناسی، ترجمه: منوچهر صبوری، چاپ بیستم، تهران: نی.
20
محقق، سید علی (1357) زندگانی پیشوای هشتم امام علی بن موسی الرضا (ع)، قم: انتشارات نسل جوان.
21
موحدی ساوجی، علی (1350) ولایتعهدی حضرت رضا (ع)، قم: انتشارات حکمت.
22
ون دایک، تئون ای (1389) مطالعاتی در تحلیل گفتمان: از دستور متن تا گفتمان کاوی انتقادی، ترجمه: پیروز ایزدی و دیگران، ویراستاری مهران مهاجر و محمد نبوی، چاپ سوم، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها.
23
یورگنسن، ماریان و فیلیپس، لوئیز (1389) نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه: هادی جلیلی، چاپ اول، تهران: نشر نی.
24
منابع عربی ابن المعتز، عبدالله بن محمد (1976 م) طبقات الشعراء لابن المعتز، بیروت: دار المعارف.
25
ابوصالح، حسن عبدالله (1996) فی رحات الامام علی الرضا، عالم آل محمد، عرض و تحلیل، بیروت:دار الهدایه للطباعه و النشر.
26
امین، احمد (1933) ضحی الاسلام، بیروت: دار الکتب العربی. جرداق، جورج (1958) الامام علی صوت العداله الانسانیه، بیروت: دار الفکر العربی.
27
قلقشندی، احمد بن علی (بی تا) نهایه الارب فی معرفه انساب العرب، دار الکتب العلمیه.
28
المدرسی، محمدتقی (1410 هـ.ق) الامام الرضا (ع) قدوه و اسوه، الطبعه الاولی، مکتب العلامه المدرسی.
29
المسعودی، علی بن الحسین (1404 هـ.ق) مروج الذهب و معادن الجوهر، بیروت: دار المعرفه.
30
منابع انگلیسی
31
Gutas, D. (1998) Greek Thought, Arabic Culture, The Graeco-Arabic Translation Movement in Baghdad and Early ‘Abbãsid Society (2nd- 4th – 10th Centuries), Routledge.
32
Harris, G.H. (1911), "Bio-Politics", in The New Age: A Weekly Review of Politics, Literature, and Art, Vol. X, No.9, December 28, p.197.
33
Laclau, E. and Mouffe, C. (1985) Hegemony and Socialist Strategy, Toward a radical Democratic Politics, London: Verso.
34
ORIGINAL_ARTICLE
اصول مناظره و آزاداندیشی با تکیه بر مناظرههای امام رضا(ع)
از شیوههای تبیین معارف دینی در مکتب اهل بیت(ع)، در مواجهه با اندیشههای مخالفان اسلام، مناظرهها و احتجاجهایی بوده است که ائمه معصومین( ع) یا تربیتیافتگان آنها در طول تاریخ انجام دادند. این مقاله که به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی به رشتة تحریر درآمده با نگاه تدبرمحورانه بهدنبال پاسخ به این پرسش اصلی است که مهمترین اصول حاکم بر مناظره و آزاداندیشی از منظر امام رضا(ع) چیست؟ بر اساس تحقیق بهعمل آمده در مناظرههای امام رضا(ع)،آشنایی با مکاتب و مذاهب، بیان اصول و معیارهای عقلانی، آزادگی و روح علمی و تسلط بر علوم از مهمترین اصول مناظره نزد حضرت رضا(ع) است. مهمترین اصول آزاداندیشی نزد آن حضرت، سلامت انگیزه، پاسداشت صاحبان اندیشه، انصاف علمی و جلوگیری از مواردی همچونداوری عجولانه، اسطورهگرایی و شخصیتپرستی، نوگریزی و نوشیفتگی، بیگانهپرستی و خودکمبینی، دلبستگیهای حزبی و جناحی و وابستگی حاکمیت سیاسی است. این اصول کاربردی، میتواند الگویی برای تدوین سند چگونگی یک مناظرۀ صحیح و اخلاقمحور در میان تمامی اندیشمندان ادیان و مذاهب در سراسر دنیا باشد و در این صورت است که میتوان گفت آزاداندیشی، منجر به رفتارهایی که موجب انحطاط ارزشهای اخلاقی انسان است، نمیشود.
http://www.farhangerazavi.ir/article_60953_8b1e18c8fa9ac6d56acffc33d1c5c570.pdf
2013-11-22
89
115
مناظره
آزاداندیشی
امام رضا(ع)
اصول مناظره
اصول آزاداندیشی
عباس
مصلایی پور
1
دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه امام صادق(ع)
LEAD_AUTHOR
مریم
سلیمی
m.salimi81@yahoo.com
2
کارشناسارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه مذاهب اسلامی
AUTHOR
قرآن کریم، ترجمه آیة الله ناصر مکارم شیرازی.
1
ابراهیم حسن، حسن، (1362ش). تاریخ سیاسی اسلام. مترجم ابوالقاسم پاینده، تهران: جاویدان.
2
ابنبابویه، محمدبن علی، (1417ق). الامالی. قم: جامعه مدرسین.
3
ابنبابویه، محمدبن علی، (1415ق). التوحید. قم: جامعه مدرسین.
4
ابنبابویه، محمدبن علی، (1389ش). ثواب الاعمال و عقاب الاعمال. تهران، مترجم صادق حسنزاده، ارمغان طوبی.
5
ابنبابویه، محمدبن علی، (1372ش). عیون اخبارالرضا(ع). مترجمان علیاکبرغفاری و حمید مستفید، تهران: صدوق.
6
ابنبابویه، محمدبن علی، (1413 ق). من لا یحضره الفقیه. قم: جامعه مدرسین.
7
ابنشعبه حرّانی، حسنبن علی، (1366ش). تحفالعقول عن آلرسول. مترجم علیاکبر غفاری، تهران: کتابچی.
8
احمدی، علیبن حسین، (1363ش). مکاتیب الرسول. بیروت: دارالصعب.
9
برنجکار، رضا،(1383ش). درآمدی بر آزاداندیشی و نظریهپردازی در علوم دینی. دفتر اول و دوم، قم: انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
10
برهان، محمدبن حسین، (1362ش). برهان قاطع. به اهتمام دکتر محمد معین، تهران: امیرکبیر.
11
پاشاصالح، علی، (1317ش). آداب المناظره. تهران: فردوسی.
12
تمیمیآمدی، عبدالواحد، (بیتا). غررالحکم و درالکلم. محمدعلی انصاریقمی، قم: دارکتاب.
13
جوادیآملی، عبدالله، (1381ش). دینشناسی. قم: اسراء.
14
جوادیآملی، عبدلله، (1384ش)، فلسفه الهی از منظر امام رضا(ع). مترجم زینب کربلایی، قم: اسراء.
15
الحسن، عبدالله(1415ق)، مناظرات فی الامامة، قم: انوار الهدی.
16
دهخدا، علیاکبر، (1377ش). لغتنامه. زیرنظر دکتر محمد معین و دکتر سیدجعفر شهیدی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
17
رضوانی، علیاصغر،(1387ش). آداب گفتگو و مناظره از دیدگاه قرآن و روایات. قم: دلیل ما.
18
شجاعیگلپایگانی، سید زینالعابدین، (1373ش). زندگانی حضرت علیبن موسیالرضا(ع). قم: مصطفی.
19
شهید ثانی(1374ش). منیة المرید فی آداب المفید والمستفید. مترجم سید محمدباقر حجتی، قم: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
20
طاهریاکردی، محمدحسین، (1387ش). پیشینه تاریخی گفتگوی اسلام و مسیحیت با تأکید بر دیدگاه شیعه و کاتولیک، قم: مؤسسه آموزشی و پرورشی امام خمینی(ره).
21
طباطبایی، محمدحسین، (1376ش). قرآن در اسلام. تصحیح محمدباقر بهبودی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
22
طبرسی، احمدبن علی، (1386ش). الاحتجاج. به کوشش سیدمحمدباقر خراسانی، قم: بینا.
23
عصیری، سیدمجتبی، (1389ش). آداب مناظره با وهابیت. بیجا: رشید.
24
عطاردی، عزیزالله، (1379ش). اخبار و آثار حضرت امام رضا(ع). تهران: انتشارات کتابخانه صدرا ء.
25
عمادزاده، حسین، (1361ش). زندگانی حضرت امام رضا(ع). تهران: گنجینه محمد.
26
قرشی، محمدباقر شریف، (1382ش). پژوهشی دقیق در زندگانی امام علیبن موسیالرضا(ع). مترجم سید محمد صالحی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
27
قلندری بردسیری، حمید، (1379ش). هشتمین امام(ع). قم: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سازمان تبلیغات اسلامی.
28
قمی، شیخ عباس، (بیتا). منتهی الآمال. مترجم ناصر باقری بیدهندی، قم: دلیل ما.
29
کریمینیا، محمدمهدی، (1383ش). همزیستی مسالمتآمیز در اسلام و حقوق بینالملل. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی مرکز امام خمینی(ره).
30
کلینی، محمدبن یعقوب، (1375ش). الکافی. مترجم جواد مصطفوی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
31
گواهی، عبدالرحیم، (1376ش). درآمدی بر تاریخ ادیان در قرآن. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
32
مجلسی، محمدباقر،(1376ش). بحارالانوار. قم: دارالکتب الاسلامیه.
33
محدثنوری، میرزاحسین، (1415ق). مستدرک وسائل الشیعه. قم: مؤسسة آلالبیت(ع).
34
محمدزاده، مرضیه، (1380 ش). علیبن موسیالرضا(ع). قم: دلیل ما.
35
مرتضوی، سیدمحمد، (1375ش)، نهضت کلامی در عصر امام رضا(ع). مشهد: آستان قدس رضوی.
36
منتظرالقائم، مهدی، (1386ش). آزادیهای شخصی و فکری از نظر امام خمینی(ره) و مبانی فکری آن. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
37
موسویزاده، سیدمحمد، (1384ش). نگرش اسلام به سایر ادیان و ملل. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
38
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی محتوایی کتیبههای رواقهای ساختهشده در حرم رضوی در عصر تیموری و صفوی
تاریخ هر کشوری مخزن زندگی انسانها و تمامی روابط انسانی، هنری، مذهبی و غیره میباشد. تاریخ ایران نیز سرگذشت دو سلسلۀ مقتدر ایران چون تیموری و صفویه را در خود دارد که در بزرگترین مکان مذهبی ایران، حرم مطهر امام رضا(ع)، دارای آثار بسیاری هستند. رواقهای ساختهشده در عصر تیموری و صفوی از جمله مهمترین اجرای معماری ایران است که در حرم مطهر امام رضا(ع) واقعاند و آنان آثار مکتوب مذهبی و هنری متفاوتی دارند که این تفاوت از بانیان آنان نشئت میگیرد. هدف این نوشتار بررسی تفاوتها و اشتراکهای رواقهای دو دورۀ تیموری و صفویه است. روش بررسی اینگونه است که محتوای کتیبهای قرآنی مفهومیابی شدهاند و کتیبههای دعایی و اشعار فارسی با هم تطبیق داده شدهاند تا بتوانیم سؤال اصلی نوشتار را بررسی کنیم. با بررسیهای انجامشده، یکی از نتایج بهدستآمده نشان میدهد که در دورۀ تیموری توجه بیشتری به مضامین قرآنی میکردند اما در دورۀ صفویه تزیین هنری بیشتر از مضامین قرآنی نمود دارد.
http://www.farhangerazavi.ir/article_60954_cb8b4555f50ba03c0e108fbd8d25ba8e.pdf
2013-11-22
117
147
سیرۀ رضوی
کتیبههای قرآنی
دعایی
حدیثی
اشعار فارسی
تیموری
صفویه
رواق حرم امام
مهناز
شایسته فر
shayesteh@modares.ac.ir
1
دانشیار گروه هنر اسلامی دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
ابن بابویه، محمد بن علی (1391). عیون اخبارالرضا/ شیخ صدوق؛ ترجمه و تصحیح موسسه تحقیقاتی انتشارات استوار (احمد بانپور، مهدی مافینژاد)، مشهد: استوار.
1
پژوهش از دانشگاه کمبریج، (1380). تاریخ ایران. مترجم یعقوب آژند، جلد ششم، تهران: جامی.
2
تاکستن...[و دیگران] ،(1384). تیموریان. مترجم یعقوب آژند، چاپ اول، تهران: مولی.
3
اسکارچا، جیان روبرتو، (1384). هنر صفوی، زند، قاجار. مترجم: یعقوب آژند، چاپ دوم، تهران: مولی.
4
سعادت، بیژن، (1355). بارگاه امام رضا(ع). تهران: موسسه آسیا.
5
عطاردی قوچانی، عزیزالله، (1371). تاریخ آستانه قدس رضوی. جلد اول، چاپ اول، تهران: عطارد.
6
عطاردی قوچانی، عزیزالله، (1381). فرهنگ خراسان. تهران: عطارد.
7
عقایی، محمدمهدی، (1378). دایرهالمعارف بناهای تاریخی دوره اسلامی. چاپ دوم، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
8
علام، نعمت اسماعیل، (1382). هنرهای خاورمیانه در دوران اسلامی. مترجم عباسعلی تفضلی، مشهد: به نشر.
9
کاویانیان، محمد، (1354). شمس الشموس یا انیس النفوس. بیجا.
10
کلینی، محمدبن یعقوب، (1379). اصول الکافی. مترجم محمدباقر کمرهای، تهران: اسوه.
11
کیانی، محمدیوسف، (1377). تاریخ هنر معماری در دوره اسلامی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علومانسانی.
12
گلمبک، لیزا و دونالد ویلبر، (1374). معماری تیموری در ایران و توران. مترجمان کرامتالله افسر و محمدیوسف کیانی، چاپ اول، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
13
مجلسی، محمدباقر تقی،(1389). بحارالانوار، جلد 39، چاپ جدید، تهران: دارالکتبالاسلامیه، ۱۳۸۹.
14
مشهدی محمد، عباس، (1383). مشهدالرضا. تهران: ناشر مولف.
15
معین، محمد. فرهنگ معین، (1355). جلد دوم، تهران: امیرکبیر.
16
مکینژاد، مهدی، (1388). تزیینات معماری. چاپ دوم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علومانسانی.
17
منابع اینترنتی:
18
agralavi.org ساعت 12، دوشنبه 19/12/87
19
agrazav.org
20
ORIGINAL_ARTICLE
آرایههای بدیعی صحیفةالرضا
مقالۀ پیش رو در پی آن است که زیبایی فنون بیانی سخنان امام رضا(ع) را در کتاب صحیفةالرضا آشکار سازد. این صحیفه دربردارندۀ بخشی از میراث گرانبهایی است که امام رضا(ع) بهجای گذاردهاند؛ آن بزرگوار در این اثر، مبادی اسلام و ارزشهای اخلاقی را بهواسطۀ سخنانی مملو از تصاویر بدیعی بیان میکنند. امام رضا(ع) فنون بدیعی مختلف را همچون: جناس، سجع، ازدواج و... در سخن خویش بهکار گرفتهاند، ایشان سعی نمودهاند با کمک این صور بدیعی بر عمق معنی و تأثیرگذاری کلام خویش بر مخاطب بیافزایند و در این راه ظرفیتهای تعبیری و الهامبخشی را که این فنون بر سخن میافزاید و زیبایی آنرا فزونی میبخشد بهکار گرفتهاند؛ بیآنکه با سخنان دینی خود از ذخیرۀ معنوی ـ دینی خود فاصله بگیرند. نویسندگان مقاله با پژوهشی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای، تصاویر بدیعی و اهمیت و تأثیر آنها را بر القای بهتر کلام و مفهوم بررسی میکنند، در این راه از نمونههایی از صحیفۀالرضا بهره برده میشود تا اینکه پرده از چهرۀ زیباییهای این صحیفه برگیرند.
http://www.farhangerazavi.ir/article_60955_5fa130a8719382db8d2de2058477eee6.pdf
2013-11-22
148
179
صحیفۀ امام رضا(ع)
فنون بلاغی
زیباییهای بدیعی
آرایههای لفظی و معنوی
مصطفی
اسفندیاری
rahigh504@gmail.com
1
مربی گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه علوماسلامی رضوی
LEAD_AUTHOR
حمید
عباس زاده
hamidabbaszadeh@hotmail.com
2
دانشجوی دکتری فلسفه و عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه علوماسلامی رضوی
AUTHOR
علی رضا
نادریان لایین
alirezabelajavadk@yahoo.com
3
کارشناسارشد زبان وادبیات عربی دانشگاه خوارزمی (تهران )
AUTHOR
إبنالمعتز، أبوالعباس عبدالله، (1422 ق). البدیع. ط1، بیروت: موسسة الکتب الثقافیه.
1
أبوالعدوس، یوسف، ( 1427ق). التشبیه و الاستعارة. ط 1، عمان: دارلمیسرة.
2
التفتازانی، سعدالدین مسعودبن عمر، ( ۱۴۲۲ ق). المطول. بیروت: دارالکتب العلمیه.
3
الجرجانی، رکنالدین محمدبن علی، (2003 م). الاشارات والتنبیهات فی علم البلاغة. ط1، بیروت: دارالکتب العلمیه.
4
السبکی، شیخ بهاءالدین، (1423 ق). عروس الافراح فی تلخیص المفتاح. بیروت: المکتبة العصریة.
5
العسکری، أبوهلال، (2008م). کتابالصناعتین. ط1، بیروت: دارالکتبالعلمیه.
6
القزوینی، خطیب، (1430 ق). فی علوم البلاغة. بیروت: المکتبة العصریة.
7
الکرمی محمد، ( 1375ق). الوشاح علی الشرح المختصر لتلخیص المفتاح. قم: المطبعة العلمیة.
8
اللادقی محمدطاهر، (۱۹۶۳م). المبسط فی علوم البلاغة. بیروت: المکتب التجاری للطباعة والنشر.
9
المیدانی، عبدالرحمن حسن، (1416 ق). البلاغة العربیة. ط1، دمشق: دارالقلم.
10
تونانی، زکریاء، (لا تا). التسهیل لعلوم البلاغة. ط1، بیروت: کتّاب ناشرون.
11
سبزواری، حاج ملاهادی، (1381 ش). الراح القراح. ط1، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
12
عبدالحمید، جمال، ( 2001م). البدیع بین البلاغه العربیه و اللسانیات النصیه. ط1، مصر: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
13
عتیق، عبدالعزیز، (لا تا). فی البلاغة العربیة. بیروت: دارالنهضة العربیة.
14
قیومیإصفهانی، جواد، (1378 ش). صحیفۀ الرضا(ع). قم: مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة.
15
مجمع البحوث الإسلامیة، (1430ق ). فی رحاب الإمام الرئوف علی بن موسی الرضا. ط1، مشهد: به نشر.
16
محسن. عقیل (1424ق). من أروع ما قاله الإمام الرضا(ع). ط 1، بیروت: دارالمحجة البیضاء.
17
محمدجواد، فضلالله، (1428ق). الإمام الرضا(ع). ط 1، قم: موسسة دارالکتاب الاسلامی، مطبعة ستار.
18
محمودیاسین، مأمون، (1418 ق). من روائع البدیع. ط1، دبی: کلیة الدراسات الاسلامیة و العربَّیة.
19
نصیری، محمدجواد، (تیر 1372 ش). معیار البلاغة. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
20
هاشمی، سیداحمد، ( 1389ه). جواهر البلاغه فی ادبیات وإنشاء لغه العرب. ط1، تهران: خورسندی.
21