مرتضی رحیمی؛ سمیه سلیمانی
دوره 6، شماره 24 ، دی 1397، ، صفحه 185-212
چکیده
مناظره با روشهای صحیح در افکار و قلب دیگران نفوذ بیشتری دارد اما مناظره با روشهای نادرست، طرف مقابل را در عقیدة باطل خویش متعصبتر مىکند. لذا قرآن مناظره (جدال) احسن را توصیه کرده است. در این ...
بیشتر
مناظره با روشهای صحیح در افکار و قلب دیگران نفوذ بیشتری دارد اما مناظره با روشهای نادرست، طرف مقابل را در عقیدة باطل خویش متعصبتر مىکند. لذا قرآن مناظره (جدال) احسن را توصیه کرده است. در این نوع مناظره که امامرضا (علیهالسلام) از آن بهره گرفتهاند، بر جنبههای عقلی و عاطفی و برهان تأکید شده است؛ توهین به طرف مقابل و مذمّت دین او اجازه داده نشده و از مشترکات مورد قبول ادیان، مانند توحید، نبوت و.. استفاده شده است. تعصب ، ستیزهجویی، خودنمایی و اقناع به انگیزة شهرتطلبی در این مناظره راه ندارد و در آن بر «سادهگویی و پرهیز از بغرنج و پیچیدهگویی» تأکید شده است. انصافداشتن مناظرهکننده و اعتراف به خطای خود در فرض روشنشدن اشتباهش، از دیگر ویژگیهای این نوع مناظره است. این نوع مناظره در امور دینی نیز مجاز و چهبسا واجب است. این نوع مناظره نهتنها موجب کینه و عداوت نمیشود، بلکه اثرهای مثبتِ فراوانی دارد. مناظره با جاهل، مناظره با کسی که اهداف شیطانی دارد، همچنین مناظره در آنچه وحدت مسلمانان یا بشریّت را به خطر میاندازد، مجاز نیست. این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده، در پی پاسخ به این پرسش است که از دیدگاه امامرضا (علیهالسلام) منظور از جدال احسن چیست؟
