علی اکبر نورسیده؛ مسعود سلمانی حقیقی
چکیده
انسجام مفهوم معنایی است که به روابط معنایی موجود در متن اشاره دارد و آن را به عنوان یک متن از غیر متن متمایز و مشخص میکند. انسجام به سه دستۀ دستوری، واژگانی و پیوندی تقسیم میشود. این پژوهش به بررسی عناصر ...
بیشتر
انسجام مفهوم معنایی است که به روابط معنایی موجود در متن اشاره دارد و آن را به عنوان یک متن از غیر متن متمایز و مشخص میکند. انسجام به سه دستۀ دستوری، واژگانی و پیوندی تقسیم میشود. این پژوهش به بررسی عناصر انسجامی متن بر اساس نظریۀ مایکل هالیدی و رقیه حسن در خطبه غدیریۀ امام رضا (علیه السلام) میپردازد. بر اساس این نظریه آنچه متن را منسجم و یکپارچه و از نوشتههای پراکنده و از هم گسیخته متمایز میسازد، عامل انسجام است. در این گفتار بر اساس روش توصیفی تحلیلی و با ترسیم نمودار، عوامل واژگانی انسجامبخش متن، چون (همآیی، تضاد، انسجام دستوری و مراعاتالنظیر) و تکرار (واژه و عبارت( از متن خطبۀ غدیریه استخراج و با آوردن مثالهایی تحلیل شد. نتیجه اینکه عوامل انسجام در متن خطبه رعایت و باعث منسجم و پیوستهتر شدن آن شده است. آنچه متن خطبه را منسجم کرده است صرفا رعایت اصل انسجام نیست؛ بلکه ناشی از تناسب درونی موجود بین لایههای متن خطبه است که برخاسته از فهم عمیق صاحب کلام و درک ماورای روابط بین واژگان و نیز قدرت خلق و آفرینش ادبی و دمیدن روح به کالبد کلمات است؛ امری که چون به درستی صورت پذیرفته به رستاخیر کلمات انجامیده است.