فتحیه فتاحی زاده؛ مریم احدیان
دوره 6، شماره 24 ، دی 1397، ، صفحه 61-84
چکیده
مجموعة حدیثی کافی نوشتة محمدبنیعقوب کلینی از مجموعههای مهمّ حدیثیِ شیعیان اثنیعشری است. برخی از مستشرقان تفاوتهای میان این اثر با مجموعة حدیثی دیگر شیعی یعنی بصائر الدرجات را بررسی کرده و به ...
بیشتر
مجموعة حدیثی کافی نوشتة محمدبنیعقوب کلینی از مجموعههای مهمّ حدیثیِ شیعیان اثنیعشری است. برخی از مستشرقان تفاوتهای میان این اثر با مجموعة حدیثی دیگر شیعی یعنی بصائر الدرجات را بررسی کرده و به این نتیجه رسیدهاند که کافی هرچند از نظر محتوایی همانند بصائرالدرجات نماینده فضای غالیانه قم است اما چون شیعیان عقلگرای بغداد را مخاطب قرار داده، در انتخاب احادیث و چینش آنها بهنوعی راه اعتدال را پیموده است و بر خلاف کتاب بصائرالدرجات، اموری که محتوایی خارقالعاده داشته ـ همچون علم نامحدود امامان (علیهمالسلام)، منابع غیرعادی این علوم و نیز توانایی زندهکردن مردگان و... ـ در این کتاب عنوان نشده است. در این پژوهش بهمنظور پاسخ به این پرسش که آیا کتاب الحجه کافی و بصائرالدرجات در بیان شاخصههای امامت وجه تمایزی دارند و فضایل امامان (علیهمالسلام) که در بصائر مطرح شده واقعاً توسط کلینی مورد بیتوجهی قرار گرفته است یا خیر؟ الحجه کافی و بصائرالدرجات با یکدیگر مقایسه و احادیث و ابواب مشترک و غیرمشترک دو کتاب استخراج گردید و درنهایت با روش تحلیل محتوا، یکی از ابوابی که تنها در کتاب الحجه کافی بیان شده (بَابٌ نَادِرٌ جَامِعٌ فِی فَضْلِ الإِمَامِ وَ صِفَاتِه) تحلیل و بررسی و مشخص شد برخلاف ادعاهای مطرحشده، این روایت مفصل از امامرضا (علیهالسلام) از نصب الهی، عصمت و علم لدّنی بهعنوان اوصاف امام و شاخصههای امامت سخن گفته است.