2024-03-28T23:44:40Z
http://www.farhangerazavi.ir/?_action=export&rf=summon&issue=18372
فرهنگ رضوی
فرهنگ رضوی
2345-2560
2345-2560
1400
9
34
واکاوی آداب مناظره با تکیه بر فرهنگ رضوی و به کارگیری آن در کرسی های آزاد اندیشی در دنیای امروز
مرتضی
اکبری
فریبرز
احمدی نژاد
فاطمه
معتمدلنگرودی
محسن
پرویش
مناظره به معنای گفت و گو میان دو نفر از دیرباز تاکنون یکی از بهترین و موثرترین روشها در تبلیغ و بیان واقعیتها بوده است. از این رو فرهنگ مناظره، خود مستلزم رعایت آداب و شرایطی است که اگر به درستی انجام شود، میتواند آثار مثبتی داشته باشد و ما را به سوی سعادت سوق دهد. از آنجا که هدف ائمه به ویژه در فرهنگ رضوی، هدایت مردم است، از این رو بر ماست که به عنوان رهرو در همان مسیر حرکت کنیم و برای اینکه گرفتار آفات مناظره نشویم باید فرهنگ رضوی را در مناظرات خود به کار ببندیم؛ زیرا ایشان با تفکر و اندیشۀ سازنده در مناظرات توانستند حقانیت اسلام و آموزههای شیعی را تبیین کنند. از این رو سؤال این پژوهش آن است که آداب مناظره در فرهنگ رضوی چیست و چگونه میتوان در دنیای امروز آن را به کار بست؟ این پژوهش به شیوۀ توصیفی تحلیلی و با بهرهگیری از منابع معتبر و تبیین علمی دادهها انجام گرفته است. دستاورد این پژوهش آن است که با مطالعۀ مناظرات رضوی، شاخصهای مناظره و آداب و شرایط درست آن از قبیل حقجویی و حقیقتیابی، رعایت انصاف، احترام و تکریم طرف مقابل، مدارا و نرمخویی با طرف مقابل به دست میآید که با تکیه بر فرهنگ رضوی در صورت رعایت شرایط و آداب مناظره میتوان در کرسیهای آزاد اندیشی از آن سود برد.
آداب
جدال أحسن
فرهنگ رضوی
کرسی های آزاد اندیشی
2021
06
22
9
37
http://www.farhangerazavi.ir/article_132218_7f26e34ad9ef35475b037d4958ee9705.pdf
فرهنگ رضوی
فرهنگ رضوی
2345-2560
2345-2560
1400
9
34
دلالتهای سیرۀ رضوی در سیاست فرهنگی
سینا
عصاره نژاد دزفولی
مهدی
باقری قورتانی
میثم
فرخی
اوضاع فرهنگی اجتماعی دوران امامت امام رضا (ع) و همچنین موقعیت خاص آن حضرت در نسبت با امر حکومت، شرایطی ویژه را پدید آورده است که تأمل عمیق اندیشمندان علوم اجتماعی برای تحلیل این دوران را میطلبد. تأمل در سیرۀ اجتماعی آن حضرت، درسهایی راهگشا برای برونرفت دانش علوم اجتماعی کنونی از گرههای کور پیش رو را به همراه دارد که یکی از آنها درسهایی برای سیاستگذاران و اندیشمندان حوزۀ فرهنگ است. این پژوهش با رویکرد توصیفی تحلیلی، درصدد استخراج دلالتهای سیرۀ رضوی در سیاست فرهنگی برآمد. برخی دلالتهای سیاست فرهنگی استخراج شده از سیرۀ رضوی در این پژوهش عبارت است از: مردمی بودن؛ اساس سیاست فرهنگی اسلامی، سبک زندگی اسلامی؛ شاهبیت سیاست فرهنگی اسلامی، فطریات، نقطه شروع سیاستگذاری فرهنگی، توجه به ضرورت سیاستگذاری برای الگوهای فرهنگی در منظومه تدوینی سیاست فرهنگی اسلامی، فرصتشناسی در سیاست فرهنگی، توجه توأمان به ابعاد فطری و طبیعی انسان در سیاست فرهنگی اسلامی، عدالت فرهنگی در سیاستگذاری فرهنگی، «هویتسازی» و «نمادسازی» در سیاست فرهنگی و ... .
سیرۀ رضوی
امام رضا (ع)
فرهنگ
سیاست
2021
06
22
39
66
http://www.farhangerazavi.ir/article_132220_656a89ba3ce32cb545cc281727859936.pdf
فرهنگ رضوی
فرهنگ رضوی
2345-2560
2345-2560
1400
9
34
بازخوانی گسترۀ عصمت پیامبران در روایات محمد بن جهم از امام رضا (ع)
روح اله
زینلی
شیخ صدوق دو باب از کتاب عیون اخبار الرضا را به موضوع عصمت اختصاص داده و در هر یک روایتی را از امام رضا (ع) نقل کرده است. این دو روایت در موضوع گسترۀ عصمت، بر گونهای از عصمت نسبی که میتوان از آن با عنوان عصمت ضروری یاد کرد، دلالت دارد. در این نوع عصمت، بر عصمت مطلق پیامبران از انجام هر گونه گناه، خطا، سهو و فراموشی در آنچه به امر پیامبری و رسالت آنان مربوط میشود، پیش از پیامبری و پس از آن تأکید و در عین حال امکان رخداد سهو و خطا در امور نامربوط به پیامبری ایشان آن هم پیش از عصمت پذیرفته شده است. این موضع گرچه با دیدگاه بیشتر عالمان شیعه که به عصمت مطلق باور دارند، متفاوت است اما با توجه به برخی ویژگیهای دو روایت مانند صراحت در تبیین گستره عصمت و ارائه تأویل از آیات ظاهر در گناه و خطای پیامبران، با اطمینان بیشتر میتوان مدلول آن را به عنوان دیدگاه مورد تأیید امام رضا (ع) معرفی کرد. عصمت ضروری با دلایل عقلی عصمت ناسازگار نیست و با شواهد متعدد قرآنی، روایی و تاریخی سازگاری بیشتری دارد.
روایات محمد بن جهم
گستره عصمت
عصمت مطلق
عصمت ضروری
دلائل عقلی
2021
06
22
67
85
http://www.farhangerazavi.ir/article_132221_435c1e93ec0b5bfe701bb84c739c4d84.pdf
فرهنگ رضوی
فرهنگ رضوی
2345-2560
2345-2560
1400
9
34
تحلیل محتوای روایات امام رضا (ع) در باب توحید با محوریت کتاب عیون اخبار الرضا (ع)
فاضله
میرغفوریان
حسن
بشیر
یکی از موضوعات مورد توجه ائمه (ع) به تبعیت از نوع رویکرد قرآنی و به دلیل انحرافات به وجود آمده پس از رحلت پیامبر (ص)، مباحث اعتقادی به ویژه توحید و مسائل مرتبط با آن بوده است. در این پژوهش تلاش شده است با روش تحلیل محتوای کمی کیفی، روایات امام رضا (ع) در موضوع توحید از کتاب عیون بررسی شود تا آشکار گردد جهتگیری امام (ع) در پاسخ به سوالات توحیدی مبتنی بر چه اصولی بوده و در تبیین و اثبات توحید چه مسیری را پیموده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که امام (ع) همزمان با تشویق افراد به شناخت خداوند و تبیین امکان، اهمیت، ابزارها، عوامل و مبنای اصلی شناخت، با دو جهتگیری مهم به تبیین توحید میپردازد: 1. معرفی صفات نقص در انسان و نفی آن از خداوند متعال که در این بخش تمرکز امام (ع) بر نفی تجسیم و رویت خداوند و جبر و تفویض است. 2. معرفی اسماء الهی و تفاوت آن با صفات کمالی در انسان و در این بخش امام (ع) ضمن معرفی اسماء الله و تبیین آن، سه ویژگی علم، اراده و قدرت دربارۀ خداوند متعال را مورد تاکید و تبیین خود قرار داده است.
توحید
امام رضا (ع)
کتاب عیون اخبار الرضا
تحلیل محتوا
2021
06
22
87
121
http://www.farhangerazavi.ir/article_132223_c72bcee49c3222ea39bd7b4695bfc5b5.pdf
فرهنگ رضوی
فرهنگ رضوی
2345-2560
2345-2560
1400
9
34
نقد عوامل انسجام واژگانی در خطبۀ غدیریۀ امام رضا(ع)
علی اکبر
نورسیده
مسعود
سلمانی حقیقی
انسجام مفهوم معنایی است که به روابط معنایی موجود در متن اشاره دارد و آن را به عنوان یک متن از غیر متن متمایز و مشخص میکند. انسجام به سه دستۀ دستوری، واژگانی و پیوندی تقسیم میشود. این پژوهش به بررسی عناصر انسجامی متن بر اساس نظریۀ مایکل هالیدی و رقیه حسن در خطبه غدیریۀ امام رضا (علیه السلام) میپردازد. بر اساس این نظریه آنچه متن را منسجم و یکپارچه و از نوشتههای پراکنده و از هم گسیخته متمایز میسازد، عامل انسجام است. در این گفتار بر اساس روش توصیفی تحلیلی و با ترسیم نمودار، عوامل واژگانی انسجامبخش متن، چون (همآیی، تضاد، انسجام دستوری و مراعاتالنظیر) و تکرار (واژه و عبارت( از متن خطبۀ غدیریه استخراج و با آوردن مثالهایی تحلیل شد. نتیجه اینکه عوامل انسجام در متن خطبه رعایت و باعث منسجم و پیوستهتر شدن آن شده است. آنچه متن خطبه را منسجم کرده است صرفا رعایت اصل انسجام نیست؛ بلکه ناشی از تناسب درونی موجود بین لایههای متن خطبه است که برخاسته از فهم عمیق صاحب کلام و درک ماورای روابط بین واژگان و نیز قدرت خلق و آفرینش ادبی و دمیدن روح به کالبد کلمات است؛ امری که چون به درستی صورت پذیرفته به رستاخیر کلمات انجامیده است.
امام رضا (ع)
خطبۀ غدیریه
تحلیل گفتمان
انسجام
عامل واژگانی
2021
06
22
123
148
http://www.farhangerazavi.ir/article_132225_7165cf81590a37947d9962e8bb4ed05b.pdf
فرهنگ رضوی
فرهنگ رضوی
2345-2560
2345-2560
1400
9
34
واکاوی سرودههای منسوب به حضرت رضا علیه السلام
باقر
قربانی زرین
جایگاه سخنان معصومان (ع) که به نصّ حدیث متواتر ثقلین، عدل قرآن کریم قرار داده شده، بس ارجمند است. سرودههای آن حضرات نیز در جای خود از ارزش ویژهای برخوردار است. تشخیص ابیاتی که سرودۀ خود آن بزرگان است و ابیات منسوب به ایشان، نیازمند پژوهشی بایسته است. در این میان سرودههای حضرت رضا (ع) با توجه به پایگاه اجتماعی سیاسی آن حضرت و مباحث مطرح کلامی در آن روزگاران اهمیتی دو چندان مییابد. در این پژوهش تمامی سرودههای آن حضرت، اعم از سرودههای خود ایشان و ابیات منسوب یا ابیاتی که امام بدانها تمثّل جسته یا شاهد آورده، ذکر شده و سپس با توجه به قراین گوناگون و با مراجعه به تمام منابع موجود، سرودههای آن حضرت که غالباً از مضامین حکمی برخوردارند، در کهنترین منابع، مشخص و با بیان بحرهای عروضیشان به فارسی روان ترجمه شده است.
شعر متعهد
سخنان معصومان(ع)
اشعار امام رضا (ع)
ابیات منسوب به امام رضا (ع)
2021
06
22
149
164
http://www.farhangerazavi.ir/article_132217_16b2d563adede05606f4d32b90560567.pdf
فرهنگ رضوی
فرهنگ رضوی
2345-2560
2345-2560
1400
9
34
مؤلفههای حقوق شهروندی کودکان در سیرۀ رضوی
علی
غلامعلی
افشین
جعفری
حقوق شهروندی مفهومی عام و جهانشمول است که ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مدنی داشته و قابل تسری به همه گروههای سنی و جنسیتی نیز است. کودکان نیز به عنوان بخش مهمی از جامعه، حقوق خاصی دارند که نزد اسناد بینالمللی در قالب کنوانسیون حقوق کودک نمایان است. در همین باره، میتوان به برخی جنبههای حقوق کودکان در اسلام در قالب حقوق شهروندی اشاره کرد. هدف اصلی این نوشتار بررسی مؤلفهها و عناصر حقوق شهروندی کودکان در سیرۀ رضوی است. سؤال این است که مصادیق و مؤلفههای حقوق شهروندی کودکان در سیرۀ رضوی شامل چه مواردی است؟ این بررسی نشان میدهد حقوق کودکان از جمله سلامت در قالب اصول تغذیه و بهداشت فردی و خانوادگی، فراهم شدن آرامش و آسایش در خانه، دین محوری و تأکید بر جنبههای معنوی و مذهبی در تربیت کودکان، آموزش و تربیت عقلانی کودکان، رفتار محبتآمیز و توأم با دوستی و محبت، همگی در سیرۀ عملی و احادیث روایت شده از امام رضا علیهالسلام قابل مشاهده است. تکیۀ سنت رضوی بر حقوق خاص کودکان الگویی برای حقوق شهروندی اسلامی در نظر گرفته میشود که میتواند در قالب اسناد الزام آور حقوقی نیز قابل طرح باشد.
سیرۀ رضوی
حقوق شهروندی
امام رضا (ع)
حقوق کودکان
2021
06
22
165
183
http://www.farhangerazavi.ir/article_132227_477d95e1f9fa983b0fd250cd987735a3.pdf