TY - JOUR ID - 157705 TI - خوانش قصّه‌های کودک و نوجوان رضوی مرتضی دانشمند بر پایۀ نظریۀ لیپمن (مجموعۀ ‌قصّه‌های مهمان امام رضا (ع) و آفتاب خراسان) JO - فرهنگ رضوی JA - FARZV LA - fa SN - 2345-2560 AU - بیگ‌زاده, خلیل AU - حیدری‌نسب, فرحناز AD - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی AD - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازی Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 10 IS - 39 SP - 93 EP - 116 KW - فلسفه برای کودکان KW - متیو لیپمن KW - مرتضی دانشمند KW - مجموعه‌قصّه‌های مهمان امام رضا (ع) KW - آفتاب خراسان DO - 10.22034/farzv.2022.302381.1685 N2 - برنامه فلسفه برای کودکان متیو لیپمن، آموزه‌های پرورش ذهن را مبتنی بر پرسش‌خیزی و چالش‌انگیزی به ناخودآگاه کودک و نوجوان انتقال می‌دهد و بدون اینکه ذهن کودک با اصطلاحات خاص فلسفی درگیر شود، ذهن وی را پرسشگر تربیت می‌کند و اندیشه‌هایش را از طریق متن‌های روایی و داستانی آموزش می­ دهد. برنامه فلسفه برای کودکان (فبک)، ادب روایی را ابزاری مناسب برای پروراندن ذهن کودک می‌داند تا پرسشگر باشد و پرسش مبتنی بر آگاهی از حل بحران، خلاقیّت، اندیشه و شناخت از هستی، جهان پیرامونی و باید و نبایدهای زندگی در ذهن وی شکل گیرد. این پژوهش، قصّه‌های «مهمان امام رضا (ع)» و «آفتاب خراسان» را با تکیه بر الگوی متیو لیپمن از منظر غنای ادبی، فلسفی و روان­شناختی با رویکردی توصیفی تحلیلی بررسی کرده و اثرگذاری قصّه­ های مطالعه‌شده را بر گسترش نگرش اسلامی و مذهبی کودک با هدف افزایش میزان پرسشگری و چالش‌خیزی ذهن وی نشان داده‌ است. دستاورد پژوهش نشان می‌دهد، قصه­ های مطالعه‌شده، غنای فلسفی دارند، چون پرسشگری و چالش­ خیزی در حیطۀ منطق و علم حقوق در ذهن کودک می‌آفرینند، اگرچه پیرنگ برخی قصّه­ ها برای کودک جنبۀ باورناپذیری دارد. شخصیت‌پردازی و فضاسازی قصّه­ ها از زاویه غنای ادبی ضعیف است و بافت روایت­ گونه بدون گفت‌وگوی آن‌ها، خستگی کودک را در پی خواهد داشت. البتّه واژگان و بافت جمله ­بندی برای گروه سنی «ب» و «ج» مناسب و نشانه غنای روان‌شناختی قصّه‌های مورد مطالعه است. UR - http://www.farhangerazavi.ir/article_157705.html L1 - http://www.farhangerazavi.ir/article_157705_0cc2a245371eeb088b50fe254ddb1c8d.pdf ER -