ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی مواضع سیاسی امام رضا (ع) در بحرانهای اعتقادی ـ سیاسی دورة (203 ـ 183 ق)
این نوشتار میکوشد، با توجه به روایتهای نقلشده از امام رضا(ع) و با روش توصیفی و تاریخی، دیدگاه حضرت را در مورد مسائل مهم جامعه و حکومت در دورة بحرانی (203-183 ق) بررسی کند. مقولة ولایتعهدی و حضور امام(ع) در خراسان به همراه عوامل تأثیرگذار دیگر مانند ظهور و بروز ادیان و فرقههای انحرافی، تقسیم خلافت عباسی و خیزش علویان باعث شده بود در این دوره سؤالها و پرسش های جدیدی مطرح شود که متناسب با این دوره پاسخهای خود را میطلبید. پاسخها و راهکارهایی که میبایست برخاسته از بینش و منطق عقلانی باشد. برای این منظور توجه به نصوص اسلامی، دفاع از حقانیت ولایت امامان، تشکیل مناظرههای علمی، استفاده از زبان عقل و استدلال، توجه به رویکرد علمی در مباحثهها و مناظرهها و توجه به سطح فهم مخاطب، از مواردی بودند که امام رضا(ع) برای اثبات حقانیت اعتقادهای شیعی بهکار گرفتند.
http://www.farhangerazavi.ir/article_61240_1b2ae5519091c100db7a74fae911abcd.pdf
2014-05-22
8
31
سیرة رضوی
علویان
واقفیه
زیدیه
ولایت سیاسی
سید جواد
امام جمعه زاده
javademam@yahoo.com
1
دانشیار گروه علومسیاسی دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
رضا
محمود اوغلی
r_oghli@yahoo.com
2
دکترای علومسیاسی دانشگاه اصفهان
AUTHOR
ابن اثیر، معزالدین، (1408ق). الکامل فی التاریخ. بیروت: داراحیا، الثرت.
1
ابن شهر، آشوب مازندرانی، (1328). متشابه القرآن. بیجا: بیدار.
2
اسپریگنز، توماس، (1370). فهم نظریههای سیاسی. ترجمة فرهنگ رجایی، تهران: آگاه.
3
اشعرى، ابوالحسن، (1405ق). مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلّین. ج 1، بیروت: بىنا.
4
اکبری، امیر، (1390). «واکنشهای سیاسی امام رضا(ع) در تقابل با بحرانهای عصر خویش». پژوهشنامه تاریخ. سال هفتم، شمارة بیست و پنجم: 31 ـ 1.
5
حمویجوینی، ابراهیم، (1379). مسندالإمام الرضا(ع). ج 1 و 2. ترجمة عزیزالله عطاردی. تهران: صدر.
6
خرازی، سیدمحسن، (بیتا). بدایه المعارف الالهیه. قم: الاسلامی.
7
خیاط، علی، علی جلائیان اکبریان، علی جانفزا، (1392). «روششناسی انتقال مفاهیم تربیتی از نگاه امام رضا(ع)». پژوهشهای اجتماعی اسلامی. سال نوزدهم، شمارة چهارم: 81 ـ 61.
8
رواندی، قطبالدین، (1409ق). الخرائج و الخرائج. قم: الامام المهدی.
9
سیوطی، جلالالدین، (1370). تاریخ الخلفا. قم: شریف رضی.
10
شریعتمداری، علی، (1366). روح علمی و سعهصدر در شخصیت حضرت رضا(ع). مجموعه آثار دومین کنگرة حضرت رضا(ع).
11
شریعتمداری، علی، (1380). تعلیم و تربیت اسلامی. چاپ پانزدهم. تهران: امیرکبیر.
12
شهرستانى، محمدبن عبدالکریم، (1250ق). کتاب الملل والنحل. قاهره: انجلوا.
13
صدوق، محمدبن علی، ( 1398ق). التوحید. تصحیح هاشم حسینی، قم: جامعة مدرسین.
14
صدوق، محمدبن علی، (1366). الامالی. 4 ج، تهران: کتابچی.
15
صدوق، محمدبن علی، (1372). عیون اخبار الرضا. ترجمة علیاکبر غفاری و حمیدرضا مستفید، تهران: شیخ صدوق.
16
طبرسی، احمدبن علیبن ابیطالب، (1403ق). الاحتجاج علی اهل الجاح. چاپ اول، 2ج، مشهد: مرتضی.
17
طبری، محمدبن جریر، (1375). تاریخ طبری. ترجمة ابوالقاسم پاینده، چاپ پنجم، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
18
طوسى، محمدبن حسن، (1348). اختیار معرفه الرجال. ج 2، مشهد: انتشارات دانشکده الهیات.
19
عاملی حسینی، جعفر، (1363). زندگی و سیاست هشتمین امام(ع). ترجمة سیدخلیل خلیلیان. تهران: فرهنگ اسلامی.
20
عطاردی، عزیزالله، (1379). آثار و اخبار امام رضا(ع). تهران: صدر.
21
فرمانیان، هدی، سیدعلی موسوینژاد، (1389). درسنامة تاریخ و عقاید زیدیه. چاپ دوم، قم: ادیان.
22
فضلالله، محمدجواد، (1372). تحلیلی از زندگانی امام رضا(ع). ترجمة سید محمدصادق عارف، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
23
قاضوی، سیدحسن، علی بیات، (1392). «گفتمان و زمانة سیاسی امام موسی کاظم (ع)». فصلنامه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی. سال چهارم، شمارة 13: 93-79.
24
کشی، محمدبن عمر، ( 1409 ق). اختیار معرفه الرجال. تصحیح محمدبن حسن طوسی و حسن مصطفوی، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
25
کلینى، محمدبن یعقوب، (1362). الکافى. ج 1، تهران: اسلامیه.
26
مفید، ابی عبدالله، (بی تا). الارشاد فی معرفة، حجج الله علی العباد. تحقیق مؤسسة آل البیت لتحقیق التراث، قم: دارالمفید.
27
مجلسی، محمدباقر، (1364). بحارالانوار. ترجمة موسی خسروی، ج 1 و 49 و 75 و 78. تهران: اسلامیه.
28
مکارمشیرازی، ناصر، (1366). مناظرات تاریخی امام علیبن موسی الرضا(ع) با پیروان مذاهب و مکاتب مختلف. مجموعه آثار دومین کنگرة جهانی حضرت رضا(ع).
29
موحدیراد، سلیمان، (1387). «تبیین و تحلیل ابعاد تربیتی روش امام رضا(ع) در مناظرات فلسفی و کلامی». پایاننامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
30
نوبختى، حسنبن موسى، (1355ق). فرق الشیعه. نجف: حیدریه.
31
وطندوست، رضا، (1391). «چرایی عدم پذیرش خلافت از سوی امام رضا(ع)». مشکوه، شمارة 115: 110 ـ 96.
32
ORIGINAL_ARTICLE
زیرساختهای درونی ارتباط مؤثّر در احادیث امام رضا(ع)
معصومان(ع) بهعنوان تبیینکنندگان کلام وحی، در گفتار و رفتار خود با مخاطبان، به شیوهای اثربخش ارتباط برقرار میکردند. با بررسی احادیث ایشان، این شیوهها را در شرایطگوناگون انتقال پیام میتوان استخراج و دستهبندی کرد. هدف از تدوین این نوشتار استخراج و دستهبندی بعضی ازعوامل و زیرساختهای درونی ارتباط مؤثّر در گفتار و رفتار امام رضا(ع) است. این عوامل در ابواب مختلف حدیثی امام(ع) و نه صرفاً ابواب تربیتی وجود دارد. این نکته مورد تأکید است که دوران امامت آن حضرت بهخصوص تنوع سه دورة مختلف و بهتبع آن مخاطبان مختلف این دوران میتواند الگویی برای شیوة رفتاری مدیران در عصر حاضر باشد. در این مقاله که به شیوة کتابخانهای نگاشته شده، در چند عنوان به زیرساختهایی چون ایمان و توکل به خدا، ایجاد آمادگی روحی و قلبی برای ارتباط با مخاطب و نیت اشاره شده و سپس به کسب دانش و اطلاعات قبلی که خود مشتمل بر چند بخش است پرداخته شد. بخشی، درونی و از خصوصیات فردی ناشی شده و بخشی، منبعث از کسب مهارتهایی چون مثبتنگری، توجه به رعایت ارزشها، اعتمادآفرینی، سخن نیکو گفتن، گوش دادن پویا و استفادة بهجا از سرزنش و غضب بوده که به آن نیز اشاره شده است.
http://www.farhangerazavi.ir/article_61241_1630e5490a46e538dc8db4454c70ced2.pdf
2014-05-22
34
64
ارتباط مؤثّر
زیرساختهای درونی
مخاطب
امام رضا(ع)
علی
جانفزا
janfaza@razavi.ac.ir
1
کارشناسارشد علوم حدیث ـ تفسیر اثری (نویسندة مسئول)
LEAD_AUTHOR
علی
خیاط
khayyat313@gmail.com
2
استادیار علوم قرآنی و حدیث دانشگاه علوماسلامی رضوی
AUTHOR
قرآنکریم. (1415ق). ترجمۀ محمدمهدی فولادوند، تهران: دارالقرآن الکریم (دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی).
1
ابنحمزه طوسی، (1419ق). الثاقب فی المناقب. تصحیح نبیل رضا علوان، قم: انصاریان.
2
ابنشعبه حرانی، حسنبن على، (1404ق). تحف العقول. تصحیح علیاکبر غفاری، چاپ دوم، قم: جامعة مدرسین.
3
ابنشهرآشوب مازندرانی، محمدبن علی، (1379ق). مناقب آل ابیطالب(ع). 3 ج، قم: علامه.
4
ابنقولویه، جعفربن محمد، (1356). کامل الزیارات. تصحیح عبدالحسین امینی، نجف: دارالمرتضویه.
5
اربلی، علیبن عیسی، (1381ق). کشف الغمه فی معرفه الائمه. 3 ج، تبریز: بنیهاشمی.
6
امام رضا(ع)، (1406ق). صحیفه الامام الرضا(ع). تصحیح محمدمهدی نجفی، مشهد: کنگرة جهانی حضرت رضا(ع).
7
امینیفر، حسن، (1389). «روششناسی مناظرات حضرت رضا(ع)». مجموعه مقالات همایش زلال اندیشة رضوی. مشهد: انتشارات دانشگاه علوماسلامی رضوی: 80-57.
8
ایروانی، جواد، (1387). مهارت گفتگو. چاپ دوم، مشهد: انتشارات دانشگاه علوماسلامی رضوی.
9
بولتون، رابرت، (1388). روانشناسی روابط انسانی. ترجمۀ حمیدرضا سهرابی، چاپ پنجم، تهران: رشد.
10
ثقفی، ابراهیمبن محمد، (1395ق). الغارات. تصحیح جلالالدین محدث، تهران: انجمن آثار ملی.
11
جارم، علی و مصطفی امین، (1414ق). البلاغه الواضحه. چاپ چهارم، قم: دارالثقافه.
12
جانفزا، علی، علی خیاط و علی جلائیان اکبرنیا (1392). «روششناسی انتقال مفاهیم تربیتی از نگاه امام رضا(ع)». پژوهشهای اجتماعی اسلامی. شمارة 99، سال نوزدهم: 80-61.
13
حلوانی، حسینبن محمد، (1408ق). نزهه الناظر و تنبیه الخاطر. قم: مدرسة امام مهدی.
14
حمیری، عبداللهبن جعفر، (1413ق). قرب الاسناد. قم: آل البیت.
15
راوندی، قطبالدین، (1405ق). فقه القرآن. تصحیح احمد الحسینی و محمود مرعشی، 2 ج، قم: کتابخانة آیتالله مرعشی نجفی.
16
ریچاردسون، جری، (1381). معجزة ارتباط و ان.ال.پی. ترجمۀ مهدی قراچهداغی، چاپ هفتم، تهران: پیکان.
17
سعدیشیرازی، مصلحبن عبدالله، (1385). گلستان سعدی. چاپ پنجم، تهران: پیام عدالت.
18
شامی، یوسفبن حاتم، (1420ق). الدر النظیم فی مناقب الأئمة اللهامیم. قم: جامعة مدرسین.
19
شریف رضی، (1378). نهجالبلاغه. ترجمۀ سیدجعفر شهیدی، تهران: علمی فرهنگی.
20
شعیری، محمدبن محمد، (بیتا). جامع الاخبار. نجف: مطبعه حیدریه.
21
صدوق، محمدبن علی، (1376). الخصال. چاپ ششم، تهران: کتابچی.
22
صدوق، محمدبن علی، (1387ق). عیون اخبار الرضا(ع). تصحیح مهدی لاجوردی، تهران: جهان.
23
صدوق، محمدبن علی، (1398ق). التوحید. تصحیح هاشم حسینی، قم: جامعة مدرسین.
24
صدوق، محمدبن علی، (1403ق). معانی الاخبار. تصحیح علیاکبر غفاری، قم: جامعة مدرسین.
25
صدوق، محمدبن علی، (بیتا). عیون اخبار الرضا(ع). ترجمۀ محمدتقی آقا نجفی اصفهانی، تهران: علمیه اسلامیه.
26
طوسی، محمدبن حسن، (1414ق). الامالی. قم: دارالثقافه.
27
عطاردی، عزیزالله، (1367). راویان امام رضا(ع) در مسند الرضا. مشهد: کنگرة جهانی حضرت رضا(ع).
28
عطاردی، عزیزالله، (1406ق). مسند الامام الرضا(ع). مشهد: کنگرة جهانی حضرت رضا(ع).
29
عطاردی، عزیزالله، (بیتا). اخبار و آثار حضرت رضا(ع). تهران: صدر.
30
فرهنگی، علیاکبر، (1389). ارتباطات انسانی. چاپ هفدهم، تهران: رسا.
31
کلینی، محمدبن یعقوب، (1407ق). الکافی. تصحیح علیاکبر غفاری، چاپ چهارم، 5 ج، تهران: دارالکتب اسلامیه.
32
گروه پژوهشی علوم قرآنی و حدیث، (1387). فرهنگ روابط اجتماعی. 2 ج، مشهد: انتشارات دانشگاه علوماسلامی رضوی.
33
محسنیانراد، مهدی، (1389). ارتباطشناسی. چاپ دهم، تهران: سروش.
34
مظفر، محمدرضا، (1375). المنطق. چاپ چهارم، قم: اسماعیلیان.
35
مولوی، جلالالدین محمد، (1375). مثنوی معنوی. تهران: پژوهش.
36
هارجی، اون، کریستین ساندرز و دیوید دیکسون، (1386). مهارتهای اجتماعی در ارتباطات میانفردی. ترجمۀ خشایار بیگی و مهرداد فیروزبخت، چاپ چهارم، تهران: رشد.
37
وود، جولیانی، (1379). ارتباطات میانفردی روانشناسی تعامل اجتماعی. ترجمۀ مهرداد فیروزبخت، تهران: مهتاب.
38
ORIGINAL_ARTICLE
عنصر محبت در فرهنگ رضوی
عنصر محبت در دنیای امروز یکی از گمشدههای بشر و نواقص جوامع بشری است. با توسعة زندگی صنعتی و اشتغالهای روزافزون مادی انسان، جنبههای معنوی و فطری به فراموشی سپرده شده است. فرهنگ حیاتبخش رضوی که همان فرهنگ قرآن و عترت بوده، بهدلیل فرابشری بودن و اتصال به وحی، هماهنگ با فطرت آدمیان نیز است. متفکران اسلامی در کتابهای اخلاقی و آموزههای رضوی به بحثهای کلی و تا حدی دستهبندی موضوعها پرداختهاند؛ اما تمرکز این مقاله بر تحلیل ابعاد یک موضوع خاص و ضروری بشر معاصر یعنی «محبت» استوار است. لذا به این پرسش اصلی پرداخته میشود که «ابعاد محبت در فرهنگ رضوی چیست؟» بدیهی است تأکید اصلی در این مقاله بر حکمت نظری و عملی مستفاد از آموزههای رضوی است تا رابطة توحیدی و محبانة انسان با پروردگار و در راستای آن با سایر مخلوقات ترسیم شود. لذا با مراجعة مسئلهمحورانه به منابع دینی (قرآن و روایتهای معتبر) در پی کشف و تحلیل ابعاد مسئله بوده، برای نیل به این هدف، دادههای لازم از منابع کتابخانهای گردآوری شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. روش، تحلیلی ـ توصیفی و شیوة گردآوری اطلاعات، کتابخانهای اسنادی است
http://www.farhangerazavi.ir/article_61242_47f2a1145c1dc49d52b4cc354c75cd92.pdf
2014-05-22
66
86
محبت
قرآن
عترت
فرهنگ
امام رضا(ع)
علی
سروری مجد
asoroorim@yahoo.com
1
استادیار پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات
LEAD_AUTHOR
قرآنکریم.
1
ابنحنبل، احمد، (1414ق). مسند. بیروت: الرساله.
2
ابنرستم طبرى آملىکبیر، محمدبن جریر، (1415ق). المسترشد فی الامامه. قم: کوشانپور.
3
ابنشاذان، فضلبن شاذان، (1363). الإیضاح. تحقیق جلالالدین محدث، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
4
ابنشعبه حرانى، حسنبن على، (1404ق/ 1363ش). تحف العقول عن آل الرسول(ص). قم: اسلامی.
5
ابنطاووس، علىبن موسى، (1409ق). إقبال الأعمال. تهران: دارالکتب الإسلامیه.
6
ابنطاووس، علىبن موسى، (1411ق). مهج الدعوات و منهج العبادات. قم: دارالذخائر.
7
احمدىمیانجى، علی، (1426ق). مکاتیب الأئمة(ع). قم: دارالحدیث.
8
امام علىبن الحسین(ع)، (1376). الصحیفة السجادیة. قم: الهادى.
9
انصاری، عبداللهبن محمد، (1387). منازل السائرین. ترجمه و توضیح علی شیروانی بر اساس شرح عبدالرزاق کاشانی، قم: آیت اشراق.
10
بخاری، محمدبن اسماعیل، (1401ق). الصحیح. 8ج، بیروت: دارالفکر.
11
بهشتی، احمد، (1385). گوهر و صدف دین. تهران: اطلاعات.
12
بهشتی، احمد، (1386). فلسفة دین. قم: بوستان کتاب.
13
بهشتی، احمد، (1389). اندیشة سیاسی تربیتی علوی در نامههای نهجالبلاغه. قم: بوستان کتاب.
14
جوادیآملی، عبدالله، (1372). تحریر تمهید القواعد. تهران: الزهراء(س).
15
جوادیآملی، عبدالله، (1388). روابط بینالملل در اسلام. قم: اسراء.
16
جوادیآملی، عبدالله، (1391). مفاتیح الحیاه. قم: اسراء.
17
حافظ، شمسالدین محمد، (1320). دیوان حافظ. تصحیح محمد قزوینی و قاسم غنی، تهران: وزارت فرهنگ.
18
دهخدا، علیاکبر، (1377). لغتنامة دهخدا. تهران: مؤسسة لغتنامة دهخدا وابسته به دانشگاه تهران.
19
دیلمى، حسنبن محمد، (1412ق). إرشاد القلوب إلى الصواب. قم: الشریف الرضی.
20
راغباصفهانى، حسینبن محمد، (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن. بیروت: دارالقلم.
21
سیدرضى، محمدبنحسین، (1414ق). نهجالبلاغه. (للصبحی صالح)، قم: هجرت.
22
صدوق، محمدبن علی، (1413ق). من لایحضره الفقیه. قم: اسلامی.
23
صدوق، محمدبن علی، (1372). عیون اخبار الرضا(ع). ترجمه علیاکبر غفاری و حمیدرضا مستفید، تهران: شیخ صدوق.
24
صدوق، محمدبن علی، (1376). الامالی. تهران: کتابچی.
25
صدوق، محمدبن علی، (1378). عیون اخبار الرضا(ع). تهران: جهان.
26
صدوق، محمدبن علی، (1385). علل الشرایع. قم: داوری.
27
صدوق، محمدبن علی، (1398ق). التوحید. قم: اسلامی.
28
صفار، محمدبن حسن، (1404ق). بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد(ص). قم: مکتبة آیتالله المرعشی النجفی.
29
طریحی، فخرالدینبن محمد، (1375). مجمعالبحرین. 6 ج، چاپ سوم، تهران: مرتضوى.
30
طوسى، محمدبن الحسن، (1411ق). مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد. بیروت: فقه الشیعة.
31
طوسی، محمدبن محمدبن حسن (خواجه نصیرالدین)، (1374). آغاز و انجام. شرح و تعلیقات حسن حسنزاده آملی، تهران: وزارت فرهنگ.
32
فروغیبسطامی، عباس، (1376). دیوان فروغی بسطامی. تهران: روزبه.
33
فعالی، محمدتقی، (1381). دین و عرفان. قم: زلال کوثر.
34
فعالی، محمدتقی، (1392). بخشش. تهران: دارالصادقین.
35
فیضکاشانی، محمد محسنبن شاهمرتضی، (1406ق). الوافی. اصفهان: کتابخانه امیرالمؤمنین(ع).
36
قرشىبنایى، علىاکبر، (1412ق). قاموس قرآن. 7ج، چاپ ششم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
37
قشیری، ابوالقاسم، (1359ق). الرساله القشیریه، مصر: بینا.
38
کفعمى، ابراهیمبن على عاملى،(1418ق). البلد الأمین و الدرع الحصین. بیروت: الأعلمی للمطبوعات.
39
کلینی، محمدبن یعقوب، (1407ق). الکافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
40
متقی هندی، علاءالدین علی، (1405ق). کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال. 18 ج، بیروت: الرساله.
41
مجلسی، محمدباقر، (1403ق). بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار ائمه الاطهار. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
42
محمدی ریشهری، محمد، (1416ق). میزان الحکمه. قم: دارالحدیث.
43
معین، محمد، (1387). فرهنگ فارسی. تهران: هنرور.
44
مفید، محمدبن محمدبننعمان، (1413ق الف). الارشاد فی معرفه حججالله علی العباد، قم: آلالبیت.
45
مفید، محمدبنمحمدبننعمان، (1413ق ب). المزار. قم: کنگرة جهانى هزارة شیخ مفید.
46
منسوب به امام حسنبن علىبن محمد(ع)، (1409ق). التفسیر المنسوب إلى الإمام الحسن العسکری(ع). قم: مدرسة الإمام المهدی(عج).
47
موحدابطحی، سید محمدباقر، (1366). صحیفة الامام رضا(ع). قم: الامام المهدی(عج).
48
موحدابطحی، سید محمدباقر، (1381). الصحیفة الرضویه(ع) الجامعه. قم: الامام المهدی(عج).
49
موحدابطحی، سید محمدباقر، (1430). عوالم العلوم و المعارف و الاحوال. ج22، قم: الامام المهدی(عج).
50
نراقی، محمدمهدی، (1369). انیس الموحدین. تصحیح محمدعلی قاضی طباطبایی و مقدمة حسن حسنزاده آملی، تهران: الزهراء(س).
51
نصیری، علی، (1389). امام حسین(ع) پیشوای روشناییها. قم: معارف وحی و خرد.
52
ORIGINAL_ARTICLE
خداشناسی در روایتهای امام رضا(ع)
از اساسیترین و ریشهایترین اعتقادهای یک مسلمان، توحید است که پیامبران الهی و اوصیاء آنها برای تقویت آن در میان مردمان تلاش میکردند و هدف آنها رساندن انسانها به توحید نظری و عملی بوده است. نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و شیوة جمعآوری اطلاعات کتابخانهای، به چند روایت از امام رضا(ع) (و نیز معصومان (ع) دیگر) استناد میکند که در آن، عالم آلمحمد(ص) کجفهمی برخی فرقههای اسلامی از توحید را اصلاح کردهاند. اگر انسان، بهخوبی توحید را در نظر و فکر بفهمد و مطابق آن عمل کند به یقین، به اصول دیگر نیز معتقد است و به تمامی بایدها و نبایدهای شریعت پایبند خواهد بود. مشکل بسیاری از ناهنجاریهای فردی و اجتماعی بشر، نادانی یا ضعف در دانایی نسبت به خداوند و صفتهای اوست که این مسئله منشأ دیگر اشکالها و آفتهای جهانبینی و ایدئولوژی، یعنی نداشتن شناخت یا شناخت ناقص هستها و نیستها و بایدها و نبایدها میشود. سؤال اصلی مقالة حاضر این است که مهمترین اوصاف خداوند متعال یعنی ذات حضرت حق چیست؟ و آیا پارهای از اوصاف نقلشده از فرقههای مسلمانان نسبت به خداوند متعال صحیح است؟
http://www.farhangerazavi.ir/article_61243_33f77fed6f48dde400b1e491295cc1ce.pdf
2014-05-22
88
110
امام رضا(ع)
خداشناسی
حدیث
روایت
فرق غیرشیعه
صفتهای خداوند
احمدعلی
قانع
4ghane@gmail.com
1
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق ع
LEAD_AUTHOR
قرآنکریم. ترجمة مرحوم مهدی الهی قمشهای.
1
ابن ابیالحدید، (1385ق). شرح نهجالبلاغه. تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، الطبعة الثانیة، لبنان: دار احیاء التراث العربی.
2
ابنشعبه حرانی، حسن بن على، (1377). تحف العقول العقول عن آل الرسول(ص). ترجمة بهزاد جعفری و تصحیح علیاکبر غفاری، چاپ اول، تهران: صدوق.
3
ابنمنظور، (1408ق). لسان العرب. الطبعة الاولی، لبنان: دار احیاء التراث العربی.
4
بحرانی، سیدهاشم، (1417ق). البرهان فی تفسیر القرآن. الطبعة الاولی، قم: البعثة.
5
جعفر مرتضی حسینی، (1365). زندگی سیاسی هشتمین امام. ترجمة سید خلیل خلیلیان، چاپ چهارم، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
6
دشتی، محمد و کاظم محمدی، (1406ق). المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه. قم: الاسلامی.
7
سبزواری، ملاهادی، (بیتا). شرح المنظومه. حواشی محمدتقی آملی، بیجا: بینا.
8
سید رضی، (1351ش). نهجالبلاغه. ترجمة فیض الاسلام، بینا: بیجا.
9
سید رضى، محمدبنحسین، (1395ق). نهجالبلاغه (للصبحی صالح)، قم: هجرت.
10
سیدشریف رضی، (1406ق). حقایق التأویل فی متشابه التنزیل. تهران، البعثة.
11
شبّر، سیدعبدالله، (1412ق). تفسیر القرآن الکریم. چاپ دوم، قم: دارالهجره.
12
صدوق، محمد بن علی، (1373). عیون اخبار الرضا(ع). ترجمة حمیدرضا مستفید و علیاکبر غفاری، چاپ اول، تهران: صدوق.
13
طباطبایی، سید محمدحسین، (1362). المیزان فی تفسیر القرآن. چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
14
طباطبایی، سید محمدحسین، (بیتا). نهایة الحکمة. قم: الاسلامی.
15
طبرسی، ابیعلی، (1408ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. الطبعة الثانیة، لبنان: دار المعرفة.
16
طریحی، فخرالدین، (1416ق). مجمعالبحرین. چاپ اول، قم: البعثة.
17
طوسی، (بیتا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
18
عبدالباقی، محمدفؤاد، (1366). المعجم المفهرس لالفاظالقرآن الکریم. چاپ ششم، تهران: اسماعلیان.
19
فخررازی، (بیتا). التفسیر الکبیر(مفاتیح الغیب). الطبعة الثالثه، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
20
کلینیرازی، (بیتا). اصول کافی. ترجمة سیدجواد مصطفوی، چاپ سوم، تهران: علمیه اسلامیه.
21
ورامبن ابیفراس مالکی، (بیتا). تنبیه الخواطر و نزهة النواظر. بیروت: الاعلمی للمطبوعات.
22
ORIGINAL_ARTICLE
امامت امام رضا(ع)، امتدادی بارز برای امامت حضرت ابراهیم(ع)
شخصیت ابراهیم(ع) در قرآن با ابعادی همچون «پدر و تبار عالی»، «پدرِ ذریه و امّت بسیار» و «صاحب دعا و دعوتهای سرنوشتساز» معرفی شده است. او پیامبر احتجاجهایبرهانی و پیشوای خردمند و محترم نزد ملل و نحل مختلف است و از جمله دعاهای حضرت ابراهیم(ع)، داشتن ذریهای مؤمن و مسلم و باقی ماندن زبانی گویا و صادق پس از اوست. از نگاه قرآن و روایتها، نسل حضرت ابراهیم(ع) تا پیامبر اکرم(ص) و اهلبیت ایشان امتداد یافته و در نهایت به امام رضا(ع) و البته چهار امام بعد رسیده است. اما موقعیت امام رضا(ع) در این بین، بارز و میان او و حضرت ابراهیم شباهتهای متعددی مشهود است: امام رضا(ع) دارای مقامی شاخص در زمینة احتجاجها و براهین فطری است و مناظرهها و جدال احسن او با دانشمندان ادیان، فصلی شاخص در تاریخ امامت است. دو امام مذکور همچنین در دو نقطه و موقعیت تمدنی زاده شدهاند و دعوتشان، جنبههای سیاسی و تمدنی یافته است. این مقاله در پی بررسی تطبیقی سیرة این دو پیشوای بزرگ و بیان ابعادی از حساب و حکمتی است که در کار آندو در تاریخ نبوت و امامت تعبیه شده است.
http://www.farhangerazavi.ir/article_61244_171a7a948ba65610e482f2e35664b7cd.pdf
2014-05-22
112
140
حضرت ابراهیم(ع)
تاریخ امامت
امام رضا(ع)
اهل بیت(ع)
ذریة ابراهیم
تمدن اسلامی
ابوالفضل
خوش منش
khoshmanesh@ut.ac.ir
1
استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
قرآنکریم.
1
ابنقولویه، محمد (1403)، کامل الریارات. بیروت: اعلمی.
2
اقبال آشتیانی، عباس، (1375). خاندان نوبختی. تهران: طهوری.
3
بحرانی، سیدهاشم، (1374). البرهان فی تفسیر القرآن. 5 ج، قم: بعثت.
4
خزائلی، محمد، (1387). اعلام قرآن. تهران: امیرکبیر.
5
خمینی، سیدحسن، (1391). فرهنگ جامع فرق اسلامی (بر پایة دستنوشتههای مرحوم آیتالله سید مهدی روحانی). تهران: اطلاعات.
6
خوشمنش، ابوالفضل، (1391). «پیشوای گفتگو و برهان، خوانشی در مناظرات و احتجاجات امام رضا همراه با مقایسهای میان روش او و حضرت ابراهیم (ع)». مجموعه مقالات همایش علمی ـ پژوهشی امام رضا(ع)، ادیان و مذاهب و فرق. تهران: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران، دبیرخانه دائمی جشنواره بینالمللی فرهنگی هنری امام رضا(ع) و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
7
خوشمنش، ابوالفضل، (1392). «امامت و موضوع تمدن اسلامی (سیری تحلیلی از حضرت ابراهیم تا حضرت رضا (ع))». فصلنامه فرهنگ رضوی. مشهد: بنیاد بینالمللی فرهنگی وهنری امام رضا(ع) و پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات، سال اول، شمارة 2، 76-41.
8
رضوی اردکانی، ابوالفضل، (1364). شخصیت و قیام زیدبن علی. قم: اسلامی.
9
رو، ژرژ، (1390). تاریخ عراق قدیم. ترجمة ابوالفضل علیزاده طباطبایی، تهران: پژوهشگاه علومانسانی و مطالعات فرهنگی.
10
رونلدسن، دوایت، (1410ق)، عقیده الشیعه. 2ج، بیروت: اعلمی.
11
زرینکوب، عبدالحسین، (1384). کارنامة اسلام. تهران: امیرکبیر.
12
زیگفرید، آندره، (1343). روح ملتها. ترجمة احمد آرام، مقدمة مهدی بازرگان، تهران: شرکت سهامی انتشار.
13
سید قطب، (بیتا). فی ظلال القرآن. قاهره: دارالمعارف.
14
شعرانی، ابوالحسن، (1398ق). نثر طوبی. 2ج، تهران: اسلامیه.
15
شهرستانی، ابوالفتح محمدبن عبدالکریمبن احمد، (بیتا). الملل و النحل. تحقیق محمد سیدکیلانی، بیروت: دارالمعرفه.
16
صدوق، محمدبن علی،(1373). عیون اخبارالرضا. ترجمة حمیدرضا مستفید و علیاکبر غفاریصفت، 2ج، تهران: صدوق.
17
طالقانی، سیدمحمود، (بیتا). بعثت. تهران: ناس.
18
طباطبایی، سید محمد حسین، (بیتا). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: اسلامی جامعه مدرّسین.
19
العاملی، جعفر مرتضی، (1416ق). الصحیح من سیرة الرسول الاعظم. بیروت: دارالمعرفة.
20
عبدالنور، جبّور و سهیل ادریس، (1989م). المنهل. بیروت: دارالعلم للملایین.
21
العروسی الحویزی، عبد علیبن جمعه، (1415ق). نورالثقلین. 2ج، قم: اسماعیلیان.
22
عطاردی، عزیزالله، (1413ق). مسند الامام الرضا. بیروت: دارالصفوة.
23
غفاریصفت، علیاکبر، (تلخیص و تحقیق)، (1369). تلخیص مقباس الهدایة (اثر عبدالله مامقانی 1290-151ق)، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
24
فخررازی، ابوعبدالله محمدبن عمر، (1420ق). مفاتیح الغیب. بیروت: دار احیاء التراث العربى.
25
کتاب مقدس (عهدین)، (1994م). بیجا: انجمن پخش کتب مقدسه در میان ملل.
26
کسایی، نورالله، (1374). مدارس نظامیه و تأثیرات علمی و اجتماعی آن. تهران: امیرکبیر.
27
اللیثی، سمیره مختار، (1384). جهاد شیعه در دورة اول عباسی. ترجمة محمد حاجیتقی، به ضمیمه گفتاری از آیتالله سیدعلی خامنهای، قم: شیعهشناسی.
28
مجلسی، محمدباقر، (1412ق). بحارالانوار. 110ج، بیروت: دار إحیاء التراث العربی - مؤسسة التاریخ العربی.
29
مشکور، محمدجواد، (1362). تاریخ شیعه و فرقههای اسلام تا قرن چهارم. تهران: اشراقی.
30
معین، محمد (1374)، فرهنگ فارسی
31
مکارمشیرازی، ناصر و دیگران، (1374). تفسیر نمونه. 27ج، تهران: اسلامیه.
32
موحدابطحی، سید محمدباقر، (1382). الصحیفة الرضویة الجامعة و ابنائه الامام محمدبن علی الجواد، الامام علیبن محمد الهادی، الامام الحسنبن علی العسکری، الامام الحجةبن الحسن المهدی. قم: پرستش.
33
موسوعة الکتاب المقدس. (2001). بیروت: دار منهل الحیاة و دار الکتاب المقدس.
34
مولوی، جلالالدین محمد، (1370). مثنوی معنوی. تصحیح رینولد نیکلسون، تهران: شرق.
35
میرمصطفی، تامر، (1994م). بشائر الاسفار بمحمدٍ و آله الاطهار. التوحید للنشر.
36
نجاشی، احمدبن علی، کتاب الرجال (1392ق)، نجف: چاپ محمدصادق آل بحرالعلوم.
37
نجفی، موسی، (1375). تأملاتی در تاریخ تفکر اسلامی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
38
هاکس، جیمز، (1377). قاموس کتاب مقدس. تهران: اساطیر.
39
Léon-Dufour, Xavier Et les Autrres, (1974). Vocabulaire De Théologie Biblique. Les Editions Du Cerf, Troisième Edition, Paris: Les Editions Du Cerf.
40
Stappers, Henri, (1900). Dictionnaire Synoptique D’étymologie Française, Larousse, Paris.
41
Vidal, Jacques Et les Autres, (1984). Dictionnaire Des Religions., Paris: Presse Universitaire De France
42
ORIGINAL_ARTICLE
سازوکارهای حمایتی از تربیت کودک در آموزههای دینی با تأکید بر سیرة رضوی
کودکان سرمایههای انسانی هر جامعه هستند که تربیت و حمایت از آنان ضرورت دارد. ازاینرو شارع و به تبع آن قانونگذار ایران سازوکارهای حمایتی ویژهای بهمنظور حمایت از حیات، حقوق اساسی و نحوة تربیت آنان در قالب ولایتقهری، حضانت و قیمومت پیشبینی کرده است. در این مقاله پرسش اصلی این است که تربیت را بر چه اساسی باید تبیین کرد و چه ابعادی را دربر میگیرد؟ در سازوکارهای شرعی و قانونی برای حمایت از تربیت مورد نظر چه تدابیری اندیشیده شده است؟ و در آموزههای دینی بهویژه سیرة امام رضا(ع) چه شاخصی برای تبیین مفهوم تربیت در جامعه ارائه میشود؟ در این مقالهکه به روش توصیفی ـ تحلیلی تهیه شده در تمام سازوکارهای حمایتی از کودک، کفر و فسقمتقاضی سرپرستی کودک، مانع از برخورداری از سرپرستی میشود زیرا دین و اخلاق کودک در معرض خطر قرار میگیرد. همچنین توصیههای متعددی در آموزههای دینی و بهطور خاص سیرة رضوی در رابطه با عوامل مؤثّر بر تربیت کودک ارائه شده و بیانگر این است که شارع مقدس به تأثیر این عوامل ازجمله وراثت، رضاع و تغذیه، سنن ولادت و... نهتنها بر جسم کودک بلکه بر فطرت و اخلاق او اهتمام داشته است. روشهای نیز در سیرة معصومین بهویژه امام رضا(ع) برای تربیت دینی کودک و نهادینهکردن ارزشهای اسلامی در روح و جان کودک ارائه شده است که عبارتاند از: محبتمداری و تکریم، ارائة الگو و تربیت عملی، تشویق و موعظه کردن.
http://www.farhangerazavi.ir/article_61245_26bc164ac3189d9debf496052d293cd5.pdf
2014-05-22
142
168
کودک
سازوکارهای حمایتی
تربیت
آموزههای دینی
سیرة رضوی
فائزه
عظیم زاده اردبیلی
faezehazmzadeh@yahoo.com
1
استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه امام صادق(ع) پردیس خواهران
LEAD_AUTHOR
معصومه
حمیدی پور
2
دانشجوی کارشناسیارشد حقوق خانواده دانشگاه امام صادق(ع)
AUTHOR
اصفهانیبحرانی، عبدالله، (1413ق). عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال. 10 ج، چاپ اول، قم: الإمام المهدى(ع).
1
العطاردی الخبوشانی، عزیزالله، (1406ق). مسند الامام رضا(ع). 2 ج، بیجا: الموتمرالعالمی للامام الرضا(ع).
2
انصاریشیرازی، قدرتالله، (1429ق). موسوعة أحکام الأطفال و أدلتها. 4 ج، چاپ اول، قم: مرکز فقهی ائمه اطهار(ع).
3
بحرانى، یوسفبن احمدبن ابراهیم، (1405ق). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة. 25 ج، چاپ اول، قم: اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
4
تمیمىآمدى، عبدالواحدبن محمد، (1410ق). غررالحکم و دررالکلم (مجموعة من کلمات و حکم الإمام علی(ع)). چاپ دوم، قم: دارالکتاب الإسلامی.
5
جعفریلنگرودی، محمدجعفر، (1378). مبسوط در ترمینولوژی حقوق. 5 ج، تهران: گنج دانش.
6
حرعاملى، محمدبن حسن، (1409ق). تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة. 30 ج، چاپ اول، قم: آلالبیت(ع).
7
حلى، حسنبن یوسفبن مطهر، (1413ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام. 3 ج، چاپ اول، قم: اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
8
حلى، فخرالمحققین محمدبن حسنبن یوسف مطهر، (1387ق). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد. 4 ج، چاپ اول، قم: اسماعیلیان.
9
دهخدا، علیاکبر، (1377). لغتنامه. 10 ج، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
10
ریشهری، محمد، (1386). حکمتنامه کودک. چاپ اول، قم: دارالحدیث.
11
شرفی، محمدرضا، (1388). مهارتهای زندگی در سیرة رضوی. چاپ سوم، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
12
شریفرضی، محمدبن حسین، (1379). نهجالبلاغه. ترجمة محمد دشتی، چاپ اول، قم: مشهور.
13
صدوق، محمدبن علی، (1378). عیون أخبار الرضا(ع). 2 ج، مصحح مهدی لاجوردی، چاپ اول، تهران: جهان.
14
صدوق، محمدبن علی، (1413ق). من لایحضره الفقیه. 4 ج، چاپ دوم، قم: اسلامی.
15
صدوق، محمدبن علی، (1966م/ 1385ش). علل الشرائع. 2ج، چاپ اول، قم: کتابفروشى داورى.
16
طباطبایی، محمدحسین، (1374). تفسیر المیزان. ترجمة محمدباقر موسویهمدانی، 20 ج، چاپ پنجم، قم: اسلامی.
17
طباطباییحائرى، سید علىبن محمد، (1418ق). ریاض المسائل. چاپ اول، قم: آل البیت(ع).
18
طریحى، فخرالدین، (1416ق). مجمعالبحرین. 6 ج، چاپ سوم، تهران: کتابفروشى مرتضوى.
19
طوسى، محمدبن حسن، (1387ق). المبسوط فی فقه الإمامیة. 8 ج، چاپ سوم، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
20
طوسى، محمدبن حسن، (1400ق). النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى. چاپ دوم، لبنان: دار الکتاب العربی.
21
عاملى، زینالدین بن على، (1410ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (المحشّى - کلانتر). 10 ج، چاپ اول، قم: کتابفروشى داورى.
22
عاملى، زینالدین بن على، (1413ق). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. 15 ج، چاپ اول، قم: المعارف الإسلامیة.
23
عاملى، محمدبن مکى، (1417ق). الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة. 3 ج، چاپ دوم، قم: اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
24
عاملىکرکى، علىبن حسین، (1414ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد. 13 ج، چاپ دوم، قم: آل البیت(ع).
25
فاضل موحدیلنکرانى، محمد، (1421ق). تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة – النکاح. چاپ اول، قم: مرکز فقهى ائمه اطهار(ع).
26
فاضل هندیاصفهانى، محمدبن حسن، (1416ق). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام. 11 ج، چاپ اول، قم: اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
27
کاتوزیان، ناصر، (1389). حقوق مدنی خانواده. 2 ج، چاپ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.
28
کلینى، ابوجعفر محمدبن یعقوب، (1407ق). الکافی. 8 ج، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
29
مجلسى، محمد باقربن محمدتقى، (1403ق). بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. 111 ج، چاپ دوم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
30
مکارمشیرازی، ناصر، (1425ق). أنوار الفقاهة - کتاب البیع. چاپ اول، قم: مدرسة الإمام علیبن أبیطالب(ع).
31
نجفى، کاشفالغطاء، علىبن محمدرضا، (1381ق). النور الساطع فی الفقه النافع. 2 ج، چاپ اول، نجف: مطبعة الآداب.
32
نجفى، محمدحسن، (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. 43 ج، چاپ هفتم، لبنان: دار إحیاء التراث العربی.
33
نظریتوکلی، سعید، (1385). حضانت کودکان در فقه اسلامی. چاپ اول، تهران: سمت و بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
34
نوری، حسینبن محمدتقی، (1408ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. 28 ج، چاپ اول، قم: آلالبیت(ع).
35