احد داوری چلقائی
چکیده
مناظره با عالمان و دانشمندان مختلف یکی از ویژگیهای عصر امام رضا (ع) است که آن حضرت با روشهای مختلف و با استناد به منابع مورد قبول طرفین به سؤالات آنها پاسخ داده و حقانیت دین اسلام یا عقاید شیعه را اثبات ...
بیشتر
مناظره با عالمان و دانشمندان مختلف یکی از ویژگیهای عصر امام رضا (ع) است که آن حضرت با روشهای مختلف و با استناد به منابع مورد قبول طرفین به سؤالات آنها پاسخ داده و حقانیت دین اسلام یا عقاید شیعه را اثبات کرده است. یکی از مناظرههای آن حضرت مربوط به تبیین برترین فضیلت امام علی (ع) در آیات قرآن است که امام با استناد به آیۀ مباهله(آلعمران، 61) به سؤالات مأمون پاسخ داده و وی را در برابر استدلال صواب، به تسلیم وادار کرده است. این مقاله با کمک منابع کتابخانهای و پس از بررسی متون مختلف نقلشده از مناظره مأمون و امام رضا(ع) دربارۀ آیۀ مباهله، به تحلیل آن پرداخته است و میخواهد به این سؤالات پاسخ دهد که این مناظره در چه منابعی ذکر شده و صحیحترین روایت آن کدام است؟ مبانی امام در مناظره چیست و چه نکات نظری و عملی از تحلیل متن مناظره به دست میآید؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد حضرت علی بن موسیالرضا (ع) در این مناظره با ملاحظۀ قراین پیوسته لفظی(واژهها و الفاظ آیه)، قراین پیوسته غیرلفظی(ماجرای تاریخی مباهله) و استفاده از روایات نبوی ناظر به موضوع، بزرگترین فضیلت قرآنی امام علی (ع) را قرار گرفتن نفس آن حضرت به منزلۀ نفس پیامبر در آیۀ مباهله دانسته و به شبهات پاسخ داده است.