مرتضی رجوعی؛ امیر عباس مومنی
چکیده
در عصر حاضر، گسترش روزافزون تمایل انسان به باورهای الهی و توجه به دین و مذهب باعث گردیده تا جوامع مختلف بشری به حضور در اماکن مذهبی و زیارتی تمایل بیشتری نشان دهند. از طرفی نیز پدیده سالمندی در جهان کنونی ...
بیشتر
در عصر حاضر، گسترش روزافزون تمایل انسان به باورهای الهی و توجه به دین و مذهب باعث گردیده تا جوامع مختلف بشری به حضور در اماکن مذهبی و زیارتی تمایل بیشتری نشان دهند. از طرفی نیز پدیده سالمندی در جهان کنونی و بهخصوص ایران، به دلیل تغییرات جمعیتشناختی و کاهش میزان موالید و مرگومیر، رو به افزایش است. از طرفی دیگر، ایران کشوری مذهبی شناخته میشود و حضور روزافزون زائران و عبادتکنندگان سالمند در اماکن متبرکه و مذهبی کشور و الزام پاسخگویی و خدمترسانی متناسب با این قشر، توجه ویژه به شناخت نیازهای سالمندان در این اماکن را میطلبد. پژوهش حاضر با استفاده از دادههای حاصل از مصاحبه با نخبگان آستان قدس رضوی و روش کیفی نظریهپردازی دادهبنیاد و استفاده از نرمافزار «مکس کیو دی ای» مدل مفهومی نیازهای سالمندان را در قالب 12 مقوله متناسب با 5 نیاز اساسی آنان در قالب تئوری انتخاب ارائه کرده است. این پژوهش افزایش امنیت برای زندگی و نیازهای جسمی و روحی سالمند را در نیاز به بقا؛ حسّ تعلق و پیوند عاطفی، تماس و ارتباط فیزیکی و هدیة متبرک سالمند را در نیاز به عشق و احساس تعلق؛ موفقیت، رفتار مطابق دلخواه و احترام به سالمند را در نیاز به قدرت؛ آرامش، عدم مزاحمت زائر و آزادی جهت انتخاب و خلاقیت سالمند را در نیاز به آزادی؛ و با دیگران بودن در مکان مذهبی و تکرار زیارت و عبادت سالمند را در نیاز به تفریح؛ مدلسازی کرده است.