امیر اکبری؛ محبوبه زمانی؛ نویدرضا اسماعیلی
چکیده
رسمی شدن مذهب شیعه در ایران عصر صفوی، تاثیرات زیادی بر جنبههای مختلف زندگی بالاخص فرهنگ و به تبع آن، هنر و معماری گذاشت. حکومت صفویان باعث گسترش مذهب شیعه فراتر از مرزهای ایران شدند و تاثیر زیادی بر ...
بیشتر
رسمی شدن مذهب شیعه در ایران عصر صفوی، تاثیرات زیادی بر جنبههای مختلف زندگی بالاخص فرهنگ و به تبع آن، هنر و معماری گذاشت. حکومت صفویان باعث گسترش مذهب شیعه فراتر از مرزهای ایران شدند و تاثیر زیادی بر فرهنگ و معماری دیگر کشورها داشتند. دوره صفویه ارزشمندترین دوران معماری عصر اسلامی محسوب میشود و با توجه به اعتقادات شاهان عصر صفوی به مذهب شیعه، باعث گسترش بناهای مذهبی حتی خارج از مرز و بوم این کشور همچون نجف و کربلا شده بودهاند. همچنین اقدامات شاهان صفوی در حرم اما رضا (ع) شامل طلاکاری گنبد، توسعه صحن عتیق، ساخت رواق اللهوردیخان، رواق حاتمخانی، رواق توحیدخانه و ایوان ضلع غربی دارالضیافه از جمله خدمات شاهان صفوی میباشد که در ساخت تمامی این بناها نگرشهای مذهبی شیعه و اعتقادات مسلمانان تاثیرگذار بوده است. پژوهش حاضر با تکیه بر رواق حاتمخانی به عنوان یکی از بناهای باشکوه عصر صفوی سعی در روشنسازی چگونگی تاثیر نگرشهای شیعی در معماری و تزئینات داشته است. از اینرو با بهرهگیری از روش توصیفی، تحلیلی-تاریخی در پی پاسخ به سوالات، چگونگی تجلی نگرشهای شیعی در معماری و تزئینات رواق حاتمخانی و چیستی مفهوم و مضامین آنها میباشد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که نگرشهای شیعه در شکلگیری معماری و تزئینات تاثیرگذار بوده است و هر یک بیان کننده اعتقادات حاکم بر جامعه در عصر صفوی بوده است.