نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار پژوهشکده تاریخ و سیرۀ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بیان دقیق یکی از مفاهیم دینی تأثیرگذار در ایجاد فرهنگ و تعهد اجتماعی است. پژوهش با روش اسنادی و کتابخانه‌ای به تحلیل و واکاوی موضوع پرداخته و با پی‌گیری معنای تعرّب و هجرت و با تکیه بر گزارش‌های تاریخی و حدیثی در سیره علوی و رضوی، تلاش کرده است تا به این مهم دست یابد. از یافته‌های پژوهش، تقسیم مسلمانان به مهاجر و اعرابی پس از فتح مکه است. مسلمانان خود را ملزم می‌دانستند برای جهاد به مرکز حکومت اسلامی هجرت کنند. تخلف از این وظیفه، حکم مرد اعرابی را داشت که بهجهت بی‌تفاوتی، از یکسری حقوق اجتماعی و اقتصادی محروم می‌شد. یافتۀ اصلی و نوآوری پژوهش، اثبات فرضیۀ پژوهش در ترادف تعرب بعدالهجره، با بی‌تفاوتی سیاسی ـ اجتماعی است. به فرمودۀ امامرضا (علیهالسلام) تعرب رفتن به بادیه نیست بلکه علت حرمت تعرب بعدالهجره، بی‌تفاوتی در حمایت امامِ بحق و دیگر پیامدهای منفی آن است، اگرچه شخص در مرکز اسلام باشد.
کلیدواژه‌ها
)