نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 دانشجوی کارشناسی‌ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستان

3 دانشجوی کارشناسی‌ارشد تاریخ دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

مدیریت فرهنگی اسلامی به معنای تربیت انسان‌ها بر اساس آرمان‌های قرآن و اهل بیت(ع) است. در بینش شیعه، ضرورت و اهمیت مدیریت را باید در اصل استوار امامت جستجو کرد. در عصر امام رضا(ع)ـ به‌ویژه با توجه به جریان ولایتعهدی ـ فرصتی فراهم آمد تا ایشان با مدیریت فرهنگی، جان تازه‌ای به کالبد نیمه‌جان شیعه بخشیده و اسلام ناب محمدی را احیا کنند.
بر این اساس، نوشتة حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی با رویکرد روایی ـ تاریخی به بررسی نقش و تأثیر مدیریت فرهنگی امام رضا(ع) بر جامعة شیعه پرداخته و نتایج را در قالب موارد ذیل بیان می‌دارد: نقش تعالی‌بخشی به جایگاه قرآن و اهل بیت(ع) در جامعه، احیاکنندگی سنت رسول خدا(ص) و ائمه اطهار(ع)، تبیین و تثبیت به‌ویژه در اصل مهم امامت، بالندگی و توسعه‌بخشی، نخبه‌پروری، ساماندهی،‌ حفاظت و هدایت، روشنگری، بصیرت‌افزایی و ... .

کلیدواژه‌ها

قرآن‌کریم.
ابن‌بابویه، محمد‌بن علی، (1372). عیون الاخبار الرضا(ع). مترجمان حمیدرضا مستفید و علی‌اکبر غفاری، تهران: صدوق.
ابن‌بابویه، محمد‌بن علی، (1376). الامالی.‌ مترجم محمدباقر کمره‌ای، تهران‌: کتابچی.
ابن‌بابویه، محمد‌بن علی، (1382). الخصال. مترجم یعقوب جعفری، قم:‌ نسیم کوثر.
ابن‌بابویه، محمد‌بن علی، (1385). ‌علل الشرایع. قم: کتابفروشی مدرسین.
ابن‌بابویه، محمد‌بن علی، (1398ق). التوحید. مترجم هاشم حسینی، قم: جامعة مدرسین.
ابن‌بابویه، محمد‌بن علی، (1403ق). معانی الاخبار. مصحح علی‌اکبر غفاری، قم: اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیه قم.
ابن‌بابویه، محمد‌بن علی، (1414ق). اعتقادات الامامیه. چاپ دوم، قم: کنگرة شیخ مفید.
ابن‌شعبه حرانی، حسن‌بن علی، (1382). تحف العقول. مترجم احمد جنتی، تهران: امیرکبیر.
ابن‌شهر آشوب مازندرانی، محمد‌بن علی، (1405ق).‌ مناقب آل ابی‌طالب(ع).‌ مصحح و تعلیق هاشم رسولی‌محلاتی، بیروت: دار الاضواء.
ابن‌ندیم، محمد، (بی‌تا).‌ الفهرست. مصحح رضا تجدد، بیروت: دار الاستقامه.
 
احمدی، مسعود، (1382).‌ مبانی سازمانی و مدیریت. تهران: ویرایش.
اربلی، علی‌بن عیسی، (1382). کشف الغمه. مترجم علی‌بن حسین زواره‌ای، چاپ سوم، تهران: اسلامیه.
اشعری، علی‌بن اسماعیل، (1362). مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین. مترجم محسن مؤیدی، تهران: امیرکبیر.
اصفهانی، ابوالفرج علی‌بن الحسین، (بی‌تا).‌ مقاتل الطالبین. محقق احمد صقر، بیروت: دارالمعرفه.
الوانی، مهدی، (1374). ‌مدیریت عمومی. ‌تهران:‌ نی.
تقوی دامغانی،‌ رضا، (1368).‌ نگرشی بر مدیریت اسلامی. بی‌جا: اسلامی.
حاجی ده‌آبادی، محمد‌علی، (1385). مدیریت فرهنگی. چاپ سوم، قم: هاجر.
حسکانی، عبیدالله‌بن احمد، (1411ق).‌ شواهد التنزیل لقواعد التفضیل. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
حسینی، جعفر‌مرتضی، (1377). زندگی سیاسی هشتمین امام(ع). مترجم خلیل خلیلیان، تهران: فرهنگ اسلامی.
حمیری، عبدالله‌بن جعفر، (1413ق).‌ قرب الاسناد. قم: آل البیت(ع).
صدر، حسن، (بی‌تا). تأسیس الشیعه لعلوم الاسلام. تهران: منشورات الاعلمی.
طبرسی، احمد‌بن علی، (1403ق). الاحتجاج علی اهل اللجاج. محمدباقر خراسان،‌ مشهد: مرتضی.
طبرسی، فضل‌بن سهل، (1390). ‌زندگانی چهارده معصوم(ع). مترجمان اعلام الوری و عزیز‌الله عطاردی قوچانی، تهران: اسلامیه.
طبری، محمد‌بن جریر، (1375). تاریخ طبری. مترجم ابوالقاسم پاینده، چاپ پنجم، تهران: اساطیر.
طبسی، محسن، (1391). «اهل سنت و حدیث سلسلة الذهب». امامت‌پژوهی، سال دوم،‌ شمارة 5:‌ 73ـ35.
طوسی، ابوجعفر محمدبن حسن، (1373). رجال. مصحح جواد قیومی‌اصفهانی، چاپ سوم، قم: مؤسسة النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم المشرفه.
طوسی، ابوجعفر محمد‌بن حسن، (1351). الفهرست. محقق محمد‌صادق آل ‌بحرالعلوم، مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد.
علی‌بن موسی‌(ع)، (1402ق). طب الامام الرضا(ع) (الرساله الذهبیه). مصحح محمد‌مهدی نجف، قم‌: دارالخیام.
عیاشی، محمد‌بن مسعود، (بی‌تا). تفسیر العیاشی. تهران: علمیه اسلامیه.
فیض‌کاشانی، محمد، (1407ق). الوافی. قم: معارف اسلامی.
قتال‌نیشابوری، محمد‌بن احمد، (1366). روضه الواعظین. مترجم محمود مهدوی‌دامغانی، تهران: نی.
قندوزی‌حنفی، سلیمان‌بن ابراهیم، (1416ق). ینابیع الموده لذوی القربی. محقق سید‌علی جمال‌اشرف الحسینی، قم: دار‌السوه.
کشی، محمدبن عمر، (1409ق)، رجال کشی- اختیار معرفه الرجال، محقق محمدبن حسن طوسی و حسن مصطفوی، مشهد، مؤسسة نشر دانشگاه مشهد.
کلینی، محمد‌بن یعقوب، (1369). اصول کافی. مترجم جواد مصطفوی، تهران: علمیه اسلامیه.
کوئن، بروس، (1388).‌ درآمدی بر جامعه‌شناسی. مترجم محسن ثلاثی، چاپ هجدهم، تهران: توتیا.
محمدزاده، مرضیه، (1388). علی‌بن موسی‌(ع)، امام رضا‌(ع). چاپ پنجم، قم: دلیل ما.
مرتضوی، محمد، (1375). نهضت کلامی در عصر امام رضا(ع). مشهد: آستان قدس رضوی.
مسعودی، علی‌بن حسین، (1362).‌ اثبات الوصیه لعلی‌بن ابی‌طالب‌(ع). مترجم محمد‌جواد نجفی، چاپ دوم، تهران: اسلامیه.
مسعودی، علی‌بن حسین، (1374). مروج الذهب و معادن الجوهر. مترجم ابوالقاسم پاینده، چاپ پنجم، تهران: علمی و فرهنگی.
مفید، محمد‌بن محمد، (بی‌تا). ‌الارشاد. مترجم هاشم رسولی‌محلاتی، چاپ دوم، تهران: اسلامیه.
نائینی، علی‌محمد، (1389). درآمدی بر مدیریت فرهنگی. تهران: ساقی.
نجاشی، احمد‌بن علی، (1365). رجال النجاشی.‌ چاپ ششم، قم: النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم المشرفه.
نوبختی، ابومحمد حسن‌بن موسی، (بی‌تا). فرق الشیعه. مصحح محمد‌صادق بحرالعلوم، بیروت: دارالاضواء.
نیلی‌پور، مهدی، (1390). مهندسی و مدیریت فرهنگی. چاپ دوم، اصفهان: مرغ سلیمان.
یعقوبی، احمد‌بن ابی‌یعقوب، (1371). تاریخ یعقوبی. مترجم محمد‌ابراهیم آیتی، چاپ ششم، تهران: علمی و فرهنگی.